တကၠသိုလ္ေမာင္ယဥ္သူ
ကၽြန္ေတာ္သည္ ၁၉၉၉ခုႏွစ္၊ ႏွစ္စပိုင္းက မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္၊ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈသမိုင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ စူးစမ္းေလ့လာမႈတစ္ခု ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။ စုေဆာင္းမိသမၽွထဲမွ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေကာက္သင္းေကာက္လိုက္လံရွာေဖြခဲ့ပါသည္။ ယင္းသို႔ ရွာေဖြရင္း ဗိုလ္ငေမာက္၏ ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးဆိုင္ရာေဆာင္းပါးမ်ားကိုပါ ေတြ႕ရွိရပါသည္။
(၁) မဟာႏြယ္၏ 'ဗိုလ္ငေမာက္'ေဆာင္းပါး၊ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္ထုတ္၊ အမွတ္(၁)ရခိုင္မဂၢဇင္း၊
(၂) ေျမပုံထြန္းခိုင္ (ဦးစံထြန္းဦး၊ တပ္မေတာ္အၿငိမ္းစား၊ ေဈးတန္း၊ ေျမပုံ)၏ 'တိမ္ၾကားဗိုလ္'လက္ေရးမူ၊
၁၉၉၅ ခုႏွစ္။
(၃) ဂႏိုင္တင္ (မာန္ေအာင္)၏ 'ဗိုလ္ငေမာက္ (သို႔) ေမာ္ကြန္းမဝင္ေသာ စစ္သည္ေတာ္'၊ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္၊
အမွတ္(၁) ေမဃ၀တီမဂၢဇင္း
(၄) ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)၏ "မေမ့သင့္ေသာရခိုင္ အာဇာနည္ငႂကြင္း"၊ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ အမွတ္(၆)၊ ရခိုင္မဂၢဇင္း
(၅) ရခိုင္ျပည္နယ္ျပည္သူ႕ေကာင္စီ၊ ျပည္နယ္ျဖစ္စဥ္သမိုင္း၊ ဒုတိယတြဲ၊ ႏိုင္ငံေရးက႑၊ ၁၉၈၄၊
အထက္ပါေဆာင္းပါးမွတ္တမ္းငါးပုဒ္တြင္ ပါရွိသည့္ ဗိုလ္ငေမာက္ျဖစ္စဥ္ သမ္ိုင္းမွာ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု
ကြဲျပားမႈမ်ားစြာရွိေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ယင္းကြဲျပားမႈမ်ားေၾကာင့္ မည္သည့္အခ်က္အလက္မ်ားမွာ
မွား/မွန္သည္ကို ဆုံးျဖတ္လက္ခံရန္ မ်ားစြာအခက္အခဲေတြ႕ရပါသည္။
သမိုင္းဆိုသည္မွာ ကာလ၊ ေဒသ၊ ပေယာဂမ်ားႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ လူ႕ျဖစ္စဥ္ႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။
ဤကာလ၊ ေဒသ၊ ပေယာဂစေသာ အခ်က္သုံးခ်က္တိက်ခိုင္မာမႈရွိမွသာလၽွင္ သမိုင္းဝင္ျဖစ္စဥ္ႀကီးတစ္ခုအေနႏွင့္သမိုင္းစာမ်က္ႏွာတြင္ သိကၡာရွိရွိ ရပ္တည္ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔မဟုတ္ပါက ပုံျပင္ဒ႑ာရီအဆင့္သို႔ ေလ်ာ့က်သြားလၽွက္ သမ္ိုင္းတန္ဖိုးဆုံး႐ႈံးသြားမည္ျဖစ္ပါသည္။
အကယ္၍ သမိုင္းအခ်က္အလက္ဆိုင္ရာ အဆိုမ်ား ကြဲျပားေနပါက ဝိုင္းဝန္းစိစစ္ ၫွိႏႈိင္းကာ တိက်ခိုင္
မာမႈအတြက္ အနီးစပ္ဆုံးျပဳစုေရးသားၿပီး သမိုင္းတင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ယခု ကၽြန္ေတာ္သည္ အဆိုကြဲျပားမႈမ်ားကို တစ္ခ်က္စီတင္ျပပါမည္။ ဤသို႔တင္ျပရာတြင္ ေဆာင္းပါး၊ စာတမ္းရွင္မ်ား၏ ကေလာင္အမည္မ်ားကိုသာ အၫႊန္းျပဳသြားပါမည္။
မဟာႏြယ္က ဗိုလ္ငေမာက္၏ဇာတိမွာ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာက္ေခ်ာင္းနယ္၊ ကုန္းေဘာင္႐ြာဟုဆိုပါသည္။
ေျမပုံထြန္းခိုင္က ဇာတိကို အဓိကေဖာ္ျပမထားေသာ္လည္း ]ထိုအခ်ိန္က ကြမ္းေခ်ာင္းကၽြန္းမွ ငေမာက္ႀကီးသည္ပုန္ကန္ၿမဲ ပုန္ကန္ေန၏} ဆိုထားရာ ကြမ္းေခ်ာင္းဇာတိလား၊ ကြမ္းေခ်ာင္းနယ္တစ္နယ္က ႐ြာတစ္႐ြာဟု ဆိုလိုသလားဆိုေသာ အခ်က္မွာ မရွင္းလင္းလွပါ။
ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)က ဗ္ိုလ္ငေမာက္ကို ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ေက်ာက္ျဖဴခ႐ိုင္၊ ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာတြင္ ေမြး
ဖြားသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)က ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္မွ တနဂၤေႏြေထာင့္( )သုံးမိုင္အကြာ လက္ပံ႐ြာဟု ဆိုပါသည္။၎သည္ ဆက္လက္၍လည္း အေရးပိုင္နထိုးရွီကို သတ္ျဖတ္ရာ ရာဇဝတ္ေျပးဘ၀ေရာက္ေသာအခါ သူ၏ဆရာဗဟန္းေတာင္ေက်ာင္းဆရာေတာ္က "ကြမ္းေခ်ာင္း"သို႔ လၽွိဳ႕ဝွက္ပို႔ထားသည္ဟု ဆိုထားပါသည္။ရခိုင္ျပည္နယ္ ျဖစ္စဥ္သမိုင္း၊ ဒုတိယတြဲ၊ ႏိုင္ငံေရးက႑၊ စာမ်က္ႏွာ (၇)တြင္ "ရမ္းၿဗဲသား ေဆးဆရာတစ္ဦး"ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။
အထက္ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားအရ ဗိုလ္ငေမာက္ဇာတိမွာ သုံးမ်ိဳးသုံးစား ကြဲျပားေနရာ ကုန္းေဘာင္႐ြာလား၊
ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာလား၊ လက္ပံ႐ြာလားဆိုသည္ကို သုေတသီမ်ားႏွင့္ စိတ္ဝင္စားသူမ်ားက စူးစမ္းဖို႔လိုလာပါသည္။
ဤေနရာတြင္ ဗိုလ္ငေမာက္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ တေဘာင္ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည္ျဖစ္ပါ
သည္။ တေဘာင္က ႏွစ္မ်ိဳးကြဲျပားေနပါသည္။
မဟာႏြယ္က "ငေမာက္၊ ငေမာက္ တိမ္ကိုေဖာက္၊ ငေမာက္ေပၚစ ကြမ္းေခ်ာင္းက"ဟု ဆိုျပထားပါသည္။
ဂႏိုင္(မာန္ေအာင္)က "ကြမ္းေခ်ာင္းငေမာက္ တိမ္ကို ေဖာက္၊ ငေမာက္ေပၚစ ကြမ္းေခ်ာင္းက"ဟု ဆိုျပ
ပါသည္။ "ေပၚစ"ဆိုေသာစကားမွာ ေတာ္လွန္ေရးစတင္လႈပ္ရွားျခင္းကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ပထမတေဘာင္ကဇာတိကို မျပဘဲ ေတာ္လွန္ေရးစတင္ျခင္းကို ျပပါသည္။ ဒုတိယတေဘာင္က ဇာတိကိုလည္း ျပ၍ ေတာ္လွန္ေရးစတင္သည့္ ေနရာကိုလည္း ျပပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗိုလ္ငေမာက္ဇာတိကို ေလ့လာစူးစမ္းၾကရာတြင္ အထက္ပါတေဘာင္မ်ားက အေထာက္အကူျပဳလိမ့္မည္ဟု ယူဆပါသည္။
ေနာက္ထပ္မံေတြ႕ရွိရေသာ ကြဲလြဲခ်က္တစ္ခုမွာ ဗိုလ္ငေမာက္၏ ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ျဖစ္ပါသည္။ ဤကိစၥႏွင့္
ပတ္သက္၍ မဟာႏြယ္၊ ေျမပုံထြန္းခိုင္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ျဖစ္စဥ္သမိုင္းတို႔က တစ္စုံတစ္ရာ ေဖာ္ျပျခင္းမျပဳၾကပါ။
ဂႏိုင္ေမာင္(မာန္ေအာင္) "ဗိုလ္ငေမာက္၏ဖခင္မွာ ႀကိမ္ဝါးခုတ္အလုပ္ျဖင့္ ကာယလုပ္သားႀကီးတစ္ဦး
ျဖစ္သည္"ဟု ေယဘုယ်ဆိုထားပါသည္။ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)က ဗိုလ္ငေမာက္၏ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေသးစိတ္တင္ျပထားပါသည္။ယင္းသို႔တင္ျပရာတြင္ ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)သည္ ဗိုလ္ငေမာက္၏ေျမးေတာ္စပ္သူ ဦးသာေအာင္ျဖဴ(ေဆးဆရာေပါက္ေတာၿမိဳ႕) ထံမွ ရရွိေသာအခ်က္အလက္မ်ားေပၚတြင္ အေျခခံထားပါသည္။ ဦးသာေအာင္ျဖဴသည္ဗိုလ္ငေမာက္၏အစ္ကိုရင္းျဖစ္သူ ဦးနန္းလ်ာဦး၏ သားႀကီးျဖစ္ပါသည္။
ဦးနန္းလ်ာဦးႏွင့္ ဗိုလ္ငေမာက္တို႔၏ ဖခင္မွာ လက္ပံ႐ြာသား ဦးေ႐ႊလွေက်ာ္ျဖစ္ပါသည္။ ဦးေ႐ႊလွေက်ာ္
မွာ ရမ္းၿဗဲေနာက္ဆုံးဘုရင္ (ေျမာက္ဦးေခတ္ ေနာက္ဆုံးဘုရင္ မဟာသမၼတမင္းကို ဆိုလိုပုံရပါသည္)၏ညီျဖစ္သည္ဟု ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)က အတိအက်တင္ျပထားပါသည္။ ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)၏ တင္ျပခ်က္ခိုင္မာေစရန္အျခားသမိုင္းအခ်က္အလက္မ်ားက ေထာက္ခံသက္ေသျပႏိုင္ရန္ လိုအပ္ေနပါသည္။
ဗိုလ္ငေမာက္၏ အိမ္ေထာင္ဖက္ဇနီးႏွင့္ပတ္သက္၍ ငေမာက္အသက္ႏွစ္ဆယ္အ႐ြယ္တြင္ ကြမ္းေခ်ာင္
သူ မိအိမ္သူႏွင့္ အေၾကာင္းဆုံသည္"ဟု ဆိုပါသည္။
ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)က သားမယားရွိသည္ဟုသာ ေယဘုယ်ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)ကမူ
"ငေမာက္သည္ ကြမ္းေခ်ာင္းမွ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ျပည္ရွိ ဖလံေထာင္သို႔ ထြက္ေျပး၍ ဖလံဘုရင္၏ႏွမ(ညီမ)ႏွင့္
အိမ္ေထာင္ျပဳေနေလသည္"ဟု ဆိုပါသည္။
ဗိုလ္ငေမာက္၏ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ အသီးသီးတင္ျပၾကရာတြင္ အဖိႏွိပ္ခံ
ျပည္သူမ်ားဘက္မွ ရပ္တည္၍ ဇာတိမာန္တက္ႂကြစြာျဖင့္ ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕တို႔အား လက္နက္ကိုင္ ဆန္႔က်င္
ေတာ္လွန္ခဲ့သည္ဆိုေသာအဓိကအခ်က္တြင္ တူညီၾကေသာ္လည္း သမိုင္းျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ကား ကြဲျပားျခားနားေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။
မဟာႏြယ္က ငေမာက္သည္ အသက္ခုႏွစ္ႏွစ္အ႐ြယ္ကပင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတြင္ ပညာသင္ၾကားသည္။
သူ၏ဆရာျဖစ္ေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမွာ အင္းအိုင္၊ ခလွဲ႔၊ လက္ဖြဲ႕၊ မႏၲာန္တတ္ကၽြမ္းသည္။ ငေမာက္ကို ကိုယ္ခံပညာသင္ေပးသည္။ ထို႔ျပင္ ငေမာက္သည္ ေဆးပညာကိုလည္း တစ္ဘက္ကမ္းတတ္ကၽြမ္းသည္။ အသက္တစ္ဆယ့္ရွစ္ႏွစ္အ႐ြယ္တြင္ ေက်ာင္းမွထြက္ၿပီး ဇီဝိဒါနျဖစ္ နယ္တကာလွည့္၍ ေဆးဝါးကုသေပးသည္။ အသက္ႏွစ္ဆယ္အ႐ြယ္တြင္ ကြမ္းေခ်ာင္းသူ ]မိအိမ္သူ}ႏွင့္ အေၾကာင္းပါသည္ဟုဆိုသည္။
ဆက္လက္ေဖာ္ျပရာတြင္ ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာ၌ေနစဥ္ "ငေမာက္ ငေမာက္ တိမ္ကိုေဖာက္၊ ငေမာက္ေပၚစ
ကြမ္းေခ်ာင္းက" တေဘာင္ေပၚလာသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕အစိုးရက ျပည္သူမ်ားကို နည္းမ်ိဳးစုံႏွင့္ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ႏွိပ္စက္လၽွက္ရွိရာ ဆားခ်က္ျခင္း၊ ငါးဖမ္းျခင္း၊ မၽွင္ထိုးျခင္းတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာသားမ်ားကို ဖမ္းဆီးပစၥည္းမ်ားကို သိ္မ္းပိုက္သည္။ ယင္းမတရားဖိႏွိပ္ေစာ္ကားမႈမ်ားကို ငေမာက္မေက်မနပ္ျဖစ္လာသည္။ ထိုအခိုက္မွာပင္ ငေမာက္တြင္ သားဦးေမြးဖြားသည္။ ေမြးဖြားၿပီးေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ငေမာက္သည္ ၿဗိတိသၽွအာဏာပိုင္မ်ားထံသို႔ စာေရးၿပီး အေရးဆိုသည္။ အေရးဆိုေသာ အခ်က္မ်ားမွာ
(၁) မတရားဖမ္းဆီးထားေသာ႐ြာသားမ်ားကို အျမန္ဆုံးလႊတ္ေပးရန္။
(၂) ထပ္မံဖမ္းဆီးဦးမည္ဆိုက တုတ္ေထာက္ကအစ ႏ္ို႔ေသာက္အထိ ဖမ္းဆီးရန္။
(၃) ျပည္သူမ်ားထံမွ မတရားသိမ္းယူထားေသာ ဆား၊ ငပိ၊ မၽွင္ပိုက္မ်ားကို အျမန္ဆုံးျပန္လည္ေပးအပ္ရန္
တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
အထက္ပါအေရးဆိုမႈေၾကာင့္ အာဏာပိုင္မ်ားအတြင္း ဂယက္႐ိုက္ခတ္သြားသည္။ ေနာက္တစ္ေန႔တြင္
အာဏာပိုင္မ်ားက ဖမ္းဆီးထားသူမ်ားကို ျပန္လႊတ္ေပးၿပီး သိမ္းယူထားေသာ ပစၥည္းမ်ားကိုလည္း ျပန္ေပးသည္ဟု မဟာႏြယ္ကဆိုသည္။
ဤေနရာတြင္ အာဏာပိုင္မ်ားက ငေမာက္၏ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို မည္သည့္အေၾကာင္းအခ်က္မ်ား
ေၾကာင့္ အေလၽွာ႔ေပးလိုက္ေလ်ာခဲ့သည္ဆိုေသာ အခ်က္မ်ားကို မဟာႏြယ္က မေဖာ္ျပႏိုင္ခဲ့ပါ။ အာဏာေရာ၊
လက္နက္အားကိုးႏွင့္ ပါဝါအေလာေလာျဖစ္ေနေသာ ၿဗိတိသၽွအာဏာပိုင္မ်ားသည္ သာမန္အရပ္သားတစ္ဦးမၽွသာျဖစ္ေသာ ငေမာက္၏ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို တစုံတရားေသာ ႏိုင္ငံေရးပရိယာယ္ေၾကာင့္ လိုက္ေလ်ာျခင္းသာျဖစ္ပါမည္။
ၿဗိတိသၽွတို႔ ျမန္မာျပည္ကို သိမ္းပိုက္ကတည္းက မ်ိဳးခ်စ္ပုဂၢိဳလ္မ်ားက သူ႕နည္းသူ႕ဟန္မ်ားျဖင့္ လူသူ
လက္နက္ စုေဆာင္းလ်က္ ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္လာခဲ့ၾကသည္။ ငေမာက္တို႔ ေခတ္မတိုင္မွီ ဗ္ိုလ္ခ်င္းပ်ံ၊ မင္းသားႀကီးေ႐ႊဘန္း၊ ေဒးဝန္းႀကီးေအာင္ေက်ာ္ရွီ၊ ၿမိဳ႕သူႀကီးေအာင္ေက်ာ္ဇံ၊ သံတြဲနယ္မွ တိုက္သူႀကီး ေမာင္သာဦး၊က်ိႏၲလီမွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါး၊ ၿမိဳ႕သူႀကီး ဦးခ်စ္စံေဝ၊ ဦးေမာင္ျဖဴ၊ ဗိုလ္ဧကံစသည့္ မ်ိဳးခ်စ္ပုဂၢိဳလ္မ်ားက
ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕ကို ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ၾကသည္။
ယခုေလာေလာဆယ္ ခရစ္ႏွစ္( ၁၈၉၀)ပတ္ဝန္းက်င္တြင္လည္း ေက်ာက္ေတာ္ႏွင့္ၿမိဳ႕ေဟာင္း (ေျမာက္ဦး)
နယ္မွ ဦးၾကာထြန္း၊ ဦးလွေ႐ႊ၊ ေပါက္ေတာနယ္ ငဝက္စြယ္႐ြာမွ ဗိုလ္ေက်ာ္၀၊ သံတြဲနယ္မွ ေက်ာက္စိမ္းဗိုလ္ႏွင့္ပုသိမ္ၿမိဳ႕သား ေဇာ္ဂ်ီဗိုလ္၊ သံတြဲေခ်ာင္းဖ်ားမွ တုတ္ၿပီး ဓားၿပီး ေဆးစြမ္းေသာ ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးႏွင့္ ေမာင္သာဦးဆိုသူတို႔က အလုံးအရင္းႏွင့္ ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ေနၾကသည္။
ဤသို႔ ရခိုင္ေဒသအႏွံ႔အျပားတြင္ ဆန္႔က်င္ပုန္ကန္မႈမ်ား ေပၚေပါက္ေနသည္ကို ၿဗိတိသၽွအာဏာပိုင္မ်ား
က မႏွိမ္ႏွင္းႏ္ိုင္ဘဲရွိရာ ထပ္မံ၍ ေပၚေပါက္လာႏိုင္ေသာ မီးပြားတစ္စကို ထပ္မေမႊးလိုသည့္သေဘာျဖင့္ ငေမာက္၏ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို လိုက္ေလ်ာလိုက္ရပုံရွိပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ငေမာက္သည္ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ရန္ၿငိဳးရန္စကို စိုးရိမ္၍လား၊ သို႔မဟုတ္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္မွသာ သမိုင္းတာဝန္ေက်ပြန္မည္ဟု ယုံၾကည္၍လား၊သို႔မဟုတ္ ဤအခ်က္ႏွစ္ခုလုံးေၾကာင့္လား အေသအခ်ာမေျပာႏိုင္ေသာ္လည္း ဇနီးႏွင့္သားကို မ်က္ႏွာလႊဲ၍နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးတိုက္ပြဲထဲ ေျခစုံပစ္ဝင္ခဲ့ပါသည္။
ေျမပုံထြန္းခိုင္ႏွင့္ ျပည္နယ္ျဖစ္စဥ္သမိုင္း (ဒု-တြဲ)တို႔၌ကား ဗိုလ္ငေမာက္၏ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးသမိုင္း
ျဖစ္စဥ္ကို ေဖာ္ျပထားျခင္းမရွိပါ။ ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)က ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕တို႔၏ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈ၊ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ားကို ငယ္စဥ္ကေလးဘ၀ကပင္ ေတြ႕ႀကဳံခံစားလာရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူအ႐ြယ္ေရာက္ေသာအခါ လက္ေ႐ြးစင္ႀကိမ္ဝါးခုတ္သမားမ်ားႏွင့္ လယ္သမားငါးဆယ္ခန္႔တို႔ကို စု႐ုံး၍ ကၽြန္းစင္နယ္တစ္နယ္လုံးတြင္ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးကို စတင္ခဲ့သည္ဟု ေယဘုယ်ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)က တစ္ေန႔တြင္ ငေမာက္၏ စြန္ႀကိဳးသည္ အဂၤလိပ္လက္ပါးေစ အေရးပိုင္နထိုးရွီ၏
အိမ္ေခါင္မိုးတြင္ ၿငိရာ အိမ္ရွင္ကို မတိုင္ၾကားဘဲ အိမ္ေခါင္မိုးေပၚတက္၍ စြန္ႀကိဳးကို ျဖတ္ယူသည္။ နထိုးရွီကမေလးမစားျပဳသည္ဆိုကာ ငေမာက္ကို ႀကိမ္ဒဏ္အျပစ္ေပးသည္။ ငေမာက္က မေၾကနပ္၍ နထိုးရွီကို အေသသတ္ၿပီး ထြက္ေျပးသည္။ သူ၏ဆရာ ဗဟန္းေတာင္ေက်ာင္းဆရာေတာ္က ကြမ္းေခ်ာင္းသ္ို႔ လၽွိဳ႕ဝွက္ပို႔ထားလိုက္သည္။ သူ၏အစ္ကို နန္းလ်ာဦးကိုလည္း ေက်ာက္က်ပ္သို႔ ပို႔ထားသည္ဟုေဖာ္ျပထားပါသည္။
ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)၏တင္ျပခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေတြးစရာအခ်က္ႏွစ္ခ်က္ ရွိပါသည္။ ထိုစဥ္ကျမန္မာျပည္သည္ အိႏၵိယျပည္နယ္တစ္ျပည္နယ္အျဖစ္ မဟာဝန္ရွင္ေတာ္မင္းႀကီးက အိႏၵိယဘုရင္ခံခ်ဳပ္အားတာဝန္ခံ၍ အုပ္ခ်ဳပ္ေနေသာကာလျဖစ္သည္။ ျမန္မာသမိုင္းပညာရွင္မ်ားက ယင္းကာလကို ျဗဴ႐ိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ဟု သတ္မွတ္ထားၾကပါသည္။ ယင္းျဗဴ႐ိုကေရစိအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရ ရခိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဆင့္ရွိ အရာရွိဟူသမၽွ ၿဗိတိသၽွလူမ်ိဳးမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္း စာ-၃၀၆)"နထိုးရွီ"ဆိုေသာ အမည္သည္ ရခိုင္အမည္ျဖစ္ေနပါသည္။ အဂၤလိ္ပ္လူမ်ိဳးအမည္ကို အသံဖလွယ္ထားျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။ ထို႔ျပင္ "နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစ အေရးပိုင္နထိုးရွီ" ဟုဆိုထားသျဖင့္ "နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစ"ဆိုသည္မွာၿဗိတိသၽွအစိုးရလက္ေအာက္ခံ တိုင္းရင္းသားထဲမွ အလိုေတာ္ရိ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ၫႊန္းျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ကိုလိုနီေခတ္တြင္ တိုင္းရင္းသားထဲမွ ပထမဆုံးအေရးပိုင္ရာထူးရရွိသူမွာ ရခိုင္အမ်ိဳးသား ဦးျမထြန္းေအာင္(၁၈၅၆-၁၉၁၉)ျဖစ္ပါသည္။
သူအေရးပိုင္ျဖစ္ေသာကာလမွာ ခရစ္(၁၉၀၀)ေက်ာ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္
"နထိုးရွီ"သည္ ယင္းအခ်ိန္က အေရးပိုင္ျဖစ္သည္ဆိုေသာအခ်က္မွာ အမွတ္မွားမႈတစ္ခုသာ ျဖစ္မည္ဟု ယူဆရပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္ထပ္မံ၍ ဗိုလ္ငေမာက္ စစ္စခန္းခ်ခဲ့ေသာ ေနရာႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း ဝိဝါဒကြဲျပားေနပုံမ်ား
ကို တင္ျပပါမည္။ ဤအခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ မဟာႏြယ္ႏွင့္ ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)တို႔ႏွစ္ဦးသာ ေဖာ္ျပႏ္ိုင္ခဲ့ကပါသည္။မဟာႏြယ္က ေနာက္ဆုံးဗိုလ္ငေမာက္သည္ သူ၏တပ္ကို ၾကပ္စင္ကၽြန္းတြင္ အေျခခံခ်သည္။ ယင္းကၽြန္း၌ပင္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္သည္ဟုဆိုပါသည္။
ၾကပ္စင္ကၽြန္းသည္ မင္းျပားၿမိဳ႕ ေတာင္ဘက္အနီးတြင္ ရွိသည္။ ေတာင္ႏွင့္ေျမာက္ မိုင္(၂၀)မၽွ ရွည္လ်ား
ေသာကုန္းတြင္း ကၽြန္းႀကီးျဖစ္သည္။၁၀၂၉ေပထိ ျမင့္ေသာ ေတာင္တန္းႀကီးသည္ ကၽြန္း၏အဓိကေက်ာ႐ိုးျဖစ္သည္။ (ေအာင္လွသိန္း၊ ရခိုင္သုတအဘိဓာန္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္)ဂႏိုင္တင္ (မာန္ေအာင္) က သူသည္ (၁၉၂၄)ခုႏွစ္က ေက်ာက္ျဖဴခ႐ိုင္၊ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္ အမႈထမ္းစဥ္ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္ရွိ ကၽြန္းစဥ္နယ္သို႔ ေလ့လာေရးခရီးထြက္ခဲ့ၾကသည္။ ရည္႐ြယ္ခ်က္မွာ ရခိုင္ေသြးေသာက္ ဗိုလ္ငေမာက္၏တပ္စခန္းခ်ရာ သမိုင္းဝင္ေျမျဖစ္သည့္ "ရကၡေမာက္ေတာင္"ကို ေလ့လာရန္ျဖစ္သည္။
ဗိုလ္ငေမာက္သည္ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္အား ရကၡေမာက္ေတာင္ထိပ္စခန္းခ်လ်က္ ရရာလက္နက္စြဲကာ သုံးႏွစ္သုံးမိုးေတာ္လွန္ပုန္ကန္ခဲ့ၾကသည္။ ရကၡေမာက္ေတာင္သည္ ျမင့္မားမတ္ေစာက္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။ကၽြန္းစဥ္သည္ ေျမပုံေတာင္ဘက္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕အေရာက္ မိုင္(၄၀)အတြင္းရွိသည့္ ကၽြန္းတန္းမ်ားကို
ေခၚသည္။ ကြမ္းေခ်ာင္း၊ ကၽြန္းသာယာ၊ မိုးသီးနတ္ေတာင္၊ သလူေတာင္၊ ေနာင္ေတာ္၊ တန္းခါး႐ိုးကၽြန္းႏွင့္
ေနာင္ေတာ္ပင္လယ္ (ျမစ္)တို႔မွာ ထင္ရွားသည္။ (ေအာင္လွသိန္း ရခိုင္သုတအဘိဓါန္ ၁၉၉၇ခုႏွစ္)ၾကပ္စင္ကၽြန္းသည္ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္၏ေျမာက္ဘက္တြင္ ရွိၿပီး ကၽြန္းစဥ္သည္ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္၏ေတာင္ဘက္တြင္ရွိသည္။ ကၽြန္းစဥ္တြင္ ဗိုလ္ငေမာက္၏ဇာတိဟုဆိုေသာ ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာရွိသည္။
အကယ္၍ ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာဇာတိဆိုပါက သူ၏ေဒသျဖစ္ေသာ ကၽြန္းစဥ္ေပၚရွိ ရကၡ
ေမာက္ေတာင္တြင္ တပ္စခန္းခ်ေနခဲ့သည္ဆိုေသာ စကားမွာ ယုတၱိရွိႏိုင္ပါသည္။ ၾကပ္စင္ကၽြန္းႏွင့္စာလၽွင္
ကၽြန္းစဥ္သည္ ကမ္းဦးေရတိမ္ၿပီး ႐ႊံ႕ႏြံထူထပ္ေသာေၾကာင့္ ရန္သူမ်ားခ်ဥ္းကပ္ရန္ အခက္အခဲမ်ားစြာ ရွိႏိုင္ပါသည္။
သို႔ရာတြင္ ၾကပ္စင္ကၽြန္းတြင္ ေပ(၁၀၂၉)ေပထိ ျမင့္မားေသာေတာင္တန္းႀကီးက ကၽြန္း၏အဓိကေက်ာ႐ိုး
ျဖစ္သျဖင့္ ေတာင္ေက်ာ့တစ္ေလၽွာက္ ရန္သူအလြယ္တကူ လက္လွမ္းမမွီႏိုင္ေသာ ေနရာမ်ားစြာ ရွိႏိုင္ပါသည္။
ယင္းေၾကာင့္ ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ၾကပ္စင္ကၽြန္းတြင္ တပ္စခန္းခ်ခဲ့သည္ဆိုေသာအခ်က္မွာလည္း ယုတၱိတန္ေနျပန္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တပ္စခန္းခ်ရန္ အေျခအေနမ်ားရွိေနေသာ ဤေနရာတြင္ မည္သည့္ေနရာကို ဗိုလ္ငေမာက္ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့သည္ဆိုေသာအခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျခရာေကာက္ဖို႔ လိုအပ္ေပလိ္မ့္မည္။
တိုက္ပြဲျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း မဟာႏြယ္ႏွင့္ ဂႏ္ိုင္တင္(မာန္ေအာင္)တို႔က အေတာ္ကေလးတင္
ျပႏိုင္ၾကပါသည္။ သို႔ရာတြင္ တိုက္ပြဲျဖစ္စဥ္မ်ားကို ေဖာ္ျပၾကရာတြင္ကား အခ်က္အလက္မ်ား ကြဲျပားေနၾကပါသည္။ ထိုသို႔ ကြဲျပားခ်က္မ်ားထဲတြင္ ၿဗိတိသၽွအာဏာပိုင္မ်ားက ဗ္ုdလ္ငေမာက္အား အခြင့္အေရးျပဆြဲေဆာင္ရာ၌ ကၽြန္းပိုင္အျဖစ္ ေပးထားေသာနယ္ေျမမွာ "ၾကပ္စင္ကၽြန္း"ျဖစ္သည္ဟု မဟာႏြယ္ကဆို၏။ ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)က ကၽြန္းစဥ္ကၽြန္း ျဖစ္သည္ဟုဆိုပါသည္။
ထို႔ျပင္ ဗိုလ္ငေမာက္၏ ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးသမိုင္းထဲက အေရးႀကီးဆုံးအခ်က္တစ္ခ်က္မွာ
"တိမ္ၾကားဗိုလ္}ျဖစ္ပါသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕က တိမ္ၾကားဗိုလ္သည္ နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစ အမ်ိဳးသားသစၥာေဖာက္ဟု ဆိုၾကပါသည္။
မဟာႏြယ္က သူ၏ေဆာင္းပါးတြင္ ဗိုလ္ငေမာက္က ႐ြာသူ႐ြာသားအခ်ိဳ႕ကို စုစည္း၍ ပုန္ကန္သည္ႏွင့္
ခ်က္ခ်င္း ေဇာ္ဂ်ီဗိုလ္၊ တိမ္ၾကားဗိုလ္စေသာ သူပုန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဗိုလ္ငေမာက္ထံ လာေရာက္ပူးေပါင္းၾကသည္ဟု ဆိုၾကပါသည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္က ဗိုလ္ငေမာက္အား တေလးတစားႏွင့္ "ဆရာႀကီး"ဟုေခၚေၾကာင္းလည္းဆိုသည္။ ထို႔ျပင္ ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ၾကပ္စင္ကၽြန္းတြင္ တပ္စြဲေနခိုက္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္သြားေသာအခါ က်န္ရစ္ေသာ သူပုန္ဗိုလ္မ်ားက တစုတေဝးတည္းမေနၾကေတာ့ဘဲ ေနရာခြဲ၍ တာဝန္ယူလႈပ္ရွားၾကသည္ဟုဆိုပါသည္။
တိမ္ၾကားဗိုလ္က ရမ္းၿဗဲကၽြန္းကိုလည္းေကာင္း၊ ေဇာ္ဂ်ီဗိုလ္က သက္ေထာင္ဖလံေထာင္ကိုလည္းေကာင္း
ဗိုလ္မိုးၫိုက မာန္ေအာင္ကၽြန္းကိုလည္းေကာင္း၊ ဗိုလ္တိမ္က်ိဳးက ေတာင္ကုတ္ႏွင့္ သံတြဲကိုလည္းေကာင္း၊
အသီးသီးနယ္ေျမခြဲေဝ၍ ဆက္လက္တိုက္ပြဲဝင္ၾကသည္ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ေျမပုံထြန္းခိုင္က အထက္ပါတင္ျပခ်က္ႏွင့္ လုံး၀ဆန္႔က်င္လ်က္ တင္ျပထားပါသည္။ ၿဗိတိသၽွအစိုးရသည္
ဗိုလ္ငေမာက္ကို ႏွိမ္နင္းရန္ တိမ္ၾကားဗိုလ္အား တာဝန္ေပးသည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္ႏွင့္ ဗိုလ္ငေမာက္တို႔မွာ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ား ေတာ္စပ္ၾကသည္။ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး "ေယာက္ဖ"ဟု ေခၚၾကသည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္သည္ လက္နက္ကိုင္ရခိုင္မ်ားႏွင့္ အဂၤလိပ္စစ္သားအခ်ိဳ႕ကို ေခၚ၍ ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာကို ေလွျဖင့္ ထြက္လာသည္။
ဤသတင္းကို ၾကား၍ ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာမွေန၍ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား၏ ေယာဆႏြမ္း
အုတ္ကံ႐ြာသို႔ ေရွာင္တိမ္းသြားသည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္က ေျခရာခံလ်က္ လိုက္လာၿပီး "ငါလာသည္၊ ေဆြးေႏြးစရာရွိသည္"ဟု ဗိုလ္ငေမာက္ထံ စာေရးအေၾကာင္းၾကားသည္။ ဗိုလ္ငေမာက္ကလည္း "ေဆြးေႏြးစရာရွိလၽွင္ ေယာက္ဖတစ္ဦးတည္းသာလာခဲ့ပါ"ဟု ျပန္ၾကားလိုက္ပါသည္။
ႏွစ္ေယာက္ခ်င္းေတြ႕ဆုံၾကေသာအခါ တိ္မ္ၾကားဗိုလ္က ဗ္ိုလ္ငေမာက္အား လက္နက္ခ်ရန္အတြက္
တိုက္တြန္းသည္။ ဗိုလ္ငေမာက္က လုံး၀ျငင္းပယ္ၿပီး တိမ္ၾကားဗိုလ္ကို ျပန္သြားေစပါသည္။ ထိုအခါ တိမ္ၾကားဗိုလ္က "ေယာက္ဖမပါဘဲ ငါတစ္ေယာက္တည္း ျပန္ဖို႔လာတာမဟုတ္ဘူး၊ လက္နက္ခ်ရင္ခ်၊ မခ်ရင္ ငါဖမ္းရလိမ့္မယ္"ဟု အျပတ္ေျပာလိုက္သည္။ ဤတြင္ တိမ္ၾကားဗိုလ္ႏွင့္ ဗိုလ္ငေမာက္တို႔ အေျခအတင္စကားမ်ားၾကရာမွ တစ္ဦးကိုတစ္ဦးတိုက္ခိုက္ၾကသည္ထိ ပဋိပကၡႀကီးထြားသြားရသည္။ ဗိုလ္ငေမာက္က ဓားေရးေကာင္း၍ တိမ္ၾကားဗိုလ္ကဒိုင္းေကာင္းသည္။ ဗိုလ္ငေမာက္၏တပည့္မ်ားက တိမ္ၾကားဗိုလ္ကို ဝိုင္းတိုက္ခိုက္ၾကသည္။
အားမမၽွ၍ တိမ္ၾကားဗိုလ္ေနာက္ဆုတ္ရသည္။ ခုခံေနရာမွ ေနာက္လွည့္အဆုတ္တြင္ စူးရွေသာေနကို
မ်က္ႏွာမူထားရသည့္အျပင္ ခါးေလာက္ျမင့္သည္ ဒိုးႏြယ္တန္းႀကီးလည္း ကာဆီးလ်က္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ တစ္ဖက္မွ ဓါးခ်က္မ်ားကို ဒိုင္းျဖင့္ ခုခံကာကြယ္ရင္း ဒိုးႏြယ္တန္းကို ေနာက္ျပန္ခုန္လိုက္ရာ ေျခဖေနာင့္ႏွင့္မလြတ္ႏိုင္ဘဲဒိုးႏြယ္တန္းႏွင့္ထိကာ ေနာက္ျပန္ပစ္လဲသြားသည္။
"ေဟ့..ေဟ့ မခုတ္နဲ႔"ဟု ဗိုလ္ငေမာက္က သူ႕လူမ်ားကို တားလိုက္ေသာ္လည္း တပည့္ငျပဴးေခ်ဆိုသူက
လက္ျမန္သြားၿပီးျဖစ္သည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္သည္ ပြဲခ်င္းၿပီး ေသဆုံးသြားသည္။တိမ္ၾကားဗိုလ္ အသတ္ခံရၿပီးေနာက္ အဂၤလိပ္မ်ားက ၾကပ္စင္ကၽြန္းကို အပိုင္စားေပးမည္ဆိုၿပီး မက္လုံးေပးဆြယ္လာသည္။ ဗိုလ္ငေမာက္ ျငင္းပယ္လ္ိုက္ၿပီး တိုက္ပြဲကို ဆက္လက္ဆင္ႏႊဲသြားသည္ဟု ေျမပုံထြန္းခိုင္ကအဆုံးသတ္ထားသည္။
ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)က ဤသို႔ တင္ျပထားသည္။ ၿဗိတိသၽွအစိုးရက ဗိုလ္ငေမာက္ကို ႏွိမ္နင္းရန္
မႏၲေလးမွ ေဂၚရခါးတပ္၊ ျမင္းတပ္မ်ားကိုပင္ ေခၚယူအသုံးျပဳရသည္။ သို႔ရာတြင္ ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ၿဗိတိသၽွတို႔၏ ထိုးစစ္ကို ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္ တြန္းလွန္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုအခါ ၿဗိတိသၽွအစိုးရက ဗိုလ္ငေမာက္ကဲ့သို႔ နာမည္ႀကီးထင္ရွားေသာ တိမ္ၾကားဗိုလ္ႏွင့္ ေဇာ္ဂ်ီဗိုလ္တို႔ကို ေခၚယူေဆြးေႏြးသည္။ ဗိုလ္ငေမာက္ကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္ပါက ၾကပ္စင္ကၽြန္းကိုအပိုင္စားေပးမည္ဟု အခြင့္အေရးျပဳ၍ အေပးအယူလုပ္ၾကသည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္က လက္ခံလိုက္သည္။
တိမ္ၾကားဗိုလ္သည္ ဗိုလ္ငေမာက္ရွိရာ ရကၡေမာက္ေတာင္သို႔ သြားၿပီး "လက္နက္ခ်မလား၊ တိုက္မလား
ႀကိဳက္တာေ႐ြး"ဟု စိန္ေခၚသည္။ ဗိုလ္ငေမာက္က "ႏွစ္ေယာက္ခ်င္း သတၱိၿပိဳင္ရေအာင္ ေတာင္ေပၚတက္ခဲ့"ဟုတုန္႔ျပန္သည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္သည္ ေတာင္ေပၚသို႔ တစ္ေယာက္တည္း ရဲဝံ့စြာ တက္လာခဲ့သည္။ ဗိုလ္ငေမာက္ကသစၥာေဖာက္ ေခြးေသ၊ ဝက္ေသ ေသေပေတာ့"ဆိုၿပီး တိမ္ၾကားဗ္ိုလ္အား ဓါးျဖင့္ခုတ္ခ်လိုက္သည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္၏ဦးေခါင္းသည္ အုန္းသီးေႂကြသကဲ့သို႔ ေတာင္ေပၚမွက်သြားသည္။
ၿဗိတိသၽွအာဏာပိုင္တို႔သည္ သူတို႔၏စိတ္ကူးပ်က္ျပားသြားေသာအခါ ဗိုလ္ငေမာက္အား အၾကမ္းဖက္
အက်ပ္ကိုင္လာၾကသည္။ မိဘေဆြမ်ိဳးသားမယားမ်ားကို ဖမ္းဆီးလိုက္သည္။ ခုနစ္ရက္အတြင္း လက္နက္ခ်
အညံ့မခံလၽွင္ အားလုံးကို သတ္ပစ္မည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္သည္။ လက္နက္ခ် အညံ့ခံလၽွင္ ကၽြန္းစင္နယ္ကို အပိုင္စားေပးမည္ဟုလည္း မက္လုံးေပးသည္။ ထို႔ျပင္ အာဏာပိုင္မ်ားက ဗိုလ္ငေမာက္၏ဆရာ ႐ြာဦးေက်ာင္းဆရာေတာ္ဦးဝိမလအား ခ်ဥ္းကပ္၍ ဗိုလ္ငေမာက္လက္နက္ခ်ရန္ စည္း႐ုံးေပးဖို႔ေလၽွာက္သည္။
ဦးဝိမလက အင္အားႀကီးမားလွသည့္ အဂၤလိပ္တို႔ကို လက္တစ္ဆုပ္စာမၽွေလာက္ႏွင့္ ပုန္ကန္ေန၍
ဘာမွအေၾကာင္းထူးမည္မဟုတ္။ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးခ်ိန္မွာ အခြင္အေရးကို ရေအာင္ယူ၊ မဟုတ္လၽွင္
အျပစ္မဲ့မိဘေဆြမ်ိဳးသားမယားတို႔ အသက္ဆုံး႐ႈံးၾကရမည္ဟု ဗိုလ္ငေမာက္အား အႀကိမ္ႀကိမ္တိုက္တြန္းေဖ်ာင္းဖ်သည္။
တစ္ခ်ိဳ႕က ဗိုလ္ငေမာက္ အညံ့ခံသြားသည္ဟုဆိုသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕က ဆက္လက္တိုက္ပြဲဝင္ယင္း တိုက္ပြဲ
တြင္ က်ဆုံးသြားသည္ဟုဆိုၾကသည္။ ဘာကိုမွ တိတိက်က်မသိရဟု ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)က တင္ျပသြားသည္။
မဟာႏြယ္က ]ၾကပ္စင္ကၽြန္း}တြင္ တပ္စြဲေနခိုက္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္သည္ဟုဆိုပါသည္။
ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)က ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ကြမ္းေခ်ာင္းမွ ယခု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရွိ ဖလံေထာင္သို႔ ထြက္ေျပး
ၿပီး ဖလံဘုရင္၏ညီမႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳ၍ ေနသြားသည္ဟု ဆိုပါသည္။
နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး၏ အမည္နာမကလြဲ၍ သူ၏သမိုင္းဝင္ျဖစ္စဥ္မ်ား မေရမရာ၊
မေသမခ်ာႏွင့္ အကြဲကြဲအျပားျပားရွိေနသည္မွာ သမိုင္းအတြက္ ဧရာမဆုံး႐ႈံးမႈႀကီးတစ္ရပ္ ျဖစ္ေနသည္။ ကၽြန္ေတာ္ေနာက္ဆုံးတင္ျပလိုေသာအခ်က္မွာ သမိုင္းအတြက္ အလြန္တရာမွအေရးႀကီးသည့္ "ကာလ"ျဖစ္ပါသည္။ သမိုင္းသည္ ခုႏွစ္၊ သကၠရာဇ္၊ ေန႔ရက္မ်ားျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ရေသာ ကာလျဖစ္စဥ္ႀကီးတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါသည္။ဗိုလ္ငေမာက္၏ကာလျဖစ္စဥ္ကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ တင္ျပႏိုင္ခဲ့ၾကပါသည္။
ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)က ]ဗိုလ္ငေမာက္မွာ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္မ်ားအား ရကၡေမာက္ေတာင္ေပၚမွ စခန္းခ်
လ်က္ ရရာလက္နက္ကိုင္စြဲကာ သုံးႏွစ္သုံးမိုးေတာ္လွန္ခဲ့သည္ဟု ျဖစ္စဥ္ကာလအစိတ္အပိုင္းကေလး တစ္ခုေလာက္ကိုသာ တင္ျပႏိုင္ခဲ့သည္။ မည္သည့္ခုႏွစ္၊ လ၊ ရက္ စသည္ျဖင့္ မတင္ျပႏိုင္ခဲ့ၾကပါ။
ရခိုင္ျပည္နယ္ျဖစ္စဥ္သမိုင္း(ဒုတိယတြဲ) စာမ်က္ႏွာ ၇ပါ အခ်က္အလက္မ်ား ၊ ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)
တင္ျပေသာဗိုလ္ငေမာက္၏ ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ သကၠရာဇ္မ်ား၊ မဟာႏြယ္တင္ျပေသာ အသက္အ႐ြယ္အပိုင္းအျခားမ်ားႏွင့္ ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)တင္ျပေသာ ဗိုလ္ငေမာက္ ေတာ္လွန္ေရးကာလမ်ားကို ဆက္စပ္စိစစ္ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ခရစ္ႏွစ္( ၁၈၇၀) ခန္႔တြင္ ေမြးဖြား၍ (၁၈၉၀)ခန္႔တြင္ ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕ကို စတင္ေတာ္လွန္ခဲ့ၿပီး (၁၈၉၃)ခုႏွစ္တြင္ ကြယ္လြန္ေၾကာင့္ ခန္႔မွန္းရရွိႏိုင္ပါသည္။
သို႔ျဖစ္၍ ဗိုလ္ငေမာက္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ခိုင္မာေသခ်ာမႈ (သို႔မဟုတ္) အနီးစပ္ဆုံးမွတ္တမ္းတစ္ခုခု ရရွိ
ႏိုင္ရန္ ဝိုင္းဝန္းႀကိဳးပမ္းဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါသည္။
တကၠသိုလ္-ေမာင္ယဥ္သူ
ဝန္ခံခ်က္။ ။ က်ိန္းရိပ္ေျမ လက္ေရြးစင္ေဆာင္းပါးေပါင္းခ်ဳပ္မွ ကူူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္သည္ ၁၉၉၉ခုႏွစ္၊ ႏွစ္စပိုင္းက မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္၊ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈသမိုင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ စူးစမ္းေလ့လာမႈတစ္ခု ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။ စုေဆာင္းမိသမၽွထဲမွ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေကာက္သင္းေကာက္လိုက္လံရွာေဖြခဲ့ပါသည္။ ယင္းသို႔ ရွာေဖြရင္း ဗိုလ္ငေမာက္၏ ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးဆိုင္ရာေဆာင္းပါးမ်ားကိုပါ ေတြ႕ရွိရပါသည္။
(၁) မဟာႏြယ္၏ 'ဗိုလ္ငေမာက္'ေဆာင္းပါး၊ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္ထုတ္၊ အမွတ္(၁)ရခိုင္မဂၢဇင္း၊
(၂) ေျမပုံထြန္းခိုင္ (ဦးစံထြန္းဦး၊ တပ္မေတာ္အၿငိမ္းစား၊ ေဈးတန္း၊ ေျမပုံ)၏ 'တိမ္ၾကားဗိုလ္'လက္ေရးမူ၊
၁၉၉၅ ခုႏွစ္။
(၃) ဂႏိုင္တင္ (မာန္ေအာင္)၏ 'ဗိုလ္ငေမာက္ (သို႔) ေမာ္ကြန္းမဝင္ေသာ စစ္သည္ေတာ္'၊ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္၊
အမွတ္(၁) ေမဃ၀တီမဂၢဇင္း
(၄) ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)၏ "မေမ့သင့္ေသာရခိုင္ အာဇာနည္ငႂကြင္း"၊ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ အမွတ္(၆)၊ ရခိုင္မဂၢဇင္း
(၅) ရခိုင္ျပည္နယ္ျပည္သူ႕ေကာင္စီ၊ ျပည္နယ္ျဖစ္စဥ္သမိုင္း၊ ဒုတိယတြဲ၊ ႏိုင္ငံေရးက႑၊ ၁၉၈၄၊
အထက္ပါေဆာင္းပါးမွတ္တမ္းငါးပုဒ္တြင္ ပါရွိသည့္ ဗိုလ္ငေမာက္ျဖစ္စဥ္ သမ္ိုင္းမွာ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု
ကြဲျပားမႈမ်ားစြာရွိေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ယင္းကြဲျပားမႈမ်ားေၾကာင့္ မည္သည့္အခ်က္အလက္မ်ားမွာ
မွား/မွန္သည္ကို ဆုံးျဖတ္လက္ခံရန္ မ်ားစြာအခက္အခဲေတြ႕ရပါသည္။
သမိုင္းဆိုသည္မွာ ကာလ၊ ေဒသ၊ ပေယာဂမ်ားႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ လူ႕ျဖစ္စဥ္ႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။
ဤကာလ၊ ေဒသ၊ ပေယာဂစေသာ အခ်က္သုံးခ်က္တိက်ခိုင္မာမႈရွိမွသာလၽွင္ သမိုင္းဝင္ျဖစ္စဥ္ႀကီးတစ္ခုအေနႏွင့္သမိုင္းစာမ်က္ႏွာတြင္ သိကၡာရွိရွိ ရပ္တည္ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔မဟုတ္ပါက ပုံျပင္ဒ႑ာရီအဆင့္သို႔ ေလ်ာ့က်သြားလၽွက္ သမ္ိုင္းတန္ဖိုးဆုံး႐ႈံးသြားမည္ျဖစ္ပါသည္။
အကယ္၍ သမိုင္းအခ်က္အလက္ဆိုင္ရာ အဆိုမ်ား ကြဲျပားေနပါက ဝိုင္းဝန္းစိစစ္ ၫွိႏႈိင္းကာ တိက်ခိုင္
မာမႈအတြက္ အနီးစပ္ဆုံးျပဳစုေရးသားၿပီး သမိုင္းတင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ယခု ကၽြန္ေတာ္သည္ အဆိုကြဲျပားမႈမ်ားကို တစ္ခ်က္စီတင္ျပပါမည္။ ဤသို႔တင္ျပရာတြင္ ေဆာင္းပါး၊ စာတမ္းရွင္မ်ား၏ ကေလာင္အမည္မ်ားကိုသာ အၫႊန္းျပဳသြားပါမည္။
မဟာႏြယ္က ဗိုလ္ငေမာက္၏ဇာတိမွာ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာက္ေခ်ာင္းနယ္၊ ကုန္းေဘာင္႐ြာဟုဆိုပါသည္။
ေျမပုံထြန္းခိုင္က ဇာတိကို အဓိကေဖာ္ျပမထားေသာ္လည္း ]ထိုအခ်ိန္က ကြမ္းေခ်ာင္းကၽြန္းမွ ငေမာက္ႀကီးသည္ပုန္ကန္ၿမဲ ပုန္ကန္ေန၏} ဆိုထားရာ ကြမ္းေခ်ာင္းဇာတိလား၊ ကြမ္းေခ်ာင္းနယ္တစ္နယ္က ႐ြာတစ္႐ြာဟု ဆိုလိုသလားဆိုေသာ အခ်က္မွာ မရွင္းလင္းလွပါ။
ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)က ဗ္ိုလ္ငေမာက္ကို ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ေက်ာက္ျဖဴခ႐ိုင္၊ ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာတြင္ ေမြး
ဖြားသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)က ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္မွ တနဂၤေႏြေထာင့္( )သုံးမိုင္အကြာ လက္ပံ႐ြာဟု ဆိုပါသည္။၎သည္ ဆက္လက္၍လည္း အေရးပိုင္နထိုးရွီကို သတ္ျဖတ္ရာ ရာဇဝတ္ေျပးဘ၀ေရာက္ေသာအခါ သူ၏ဆရာဗဟန္းေတာင္ေက်ာင္းဆရာေတာ္က "ကြမ္းေခ်ာင္း"သို႔ လၽွိဳ႕ဝွက္ပို႔ထားသည္ဟု ဆိုထားပါသည္။ရခိုင္ျပည္နယ္ ျဖစ္စဥ္သမိုင္း၊ ဒုတိယတြဲ၊ ႏိုင္ငံေရးက႑၊ စာမ်က္ႏွာ (၇)တြင္ "ရမ္းၿဗဲသား ေဆးဆရာတစ္ဦး"ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။
အထက္ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားအရ ဗိုလ္ငေမာက္ဇာတိမွာ သုံးမ်ိဳးသုံးစား ကြဲျပားေနရာ ကုန္းေဘာင္႐ြာလား၊
ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာလား၊ လက္ပံ႐ြာလားဆိုသည္ကို သုေတသီမ်ားႏွင့္ စိတ္ဝင္စားသူမ်ားက စူးစမ္းဖို႔လိုလာပါသည္။
ဤေနရာတြင္ ဗိုလ္ငေမာက္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ တေဘာင္ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည္ျဖစ္ပါ
သည္။ တေဘာင္က ႏွစ္မ်ိဳးကြဲျပားေနပါသည္။
မဟာႏြယ္က "ငေမာက္၊ ငေမာက္ တိမ္ကိုေဖာက္၊ ငေမာက္ေပၚစ ကြမ္းေခ်ာင္းက"ဟု ဆိုျပထားပါသည္။
ဂႏိုင္(မာန္ေအာင္)က "ကြမ္းေခ်ာင္းငေမာက္ တိမ္ကို ေဖာက္၊ ငေမာက္ေပၚစ ကြမ္းေခ်ာင္းက"ဟု ဆိုျပ
ပါသည္။ "ေပၚစ"ဆိုေသာစကားမွာ ေတာ္လွန္ေရးစတင္လႈပ္ရွားျခင္းကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ပထမတေဘာင္ကဇာတိကို မျပဘဲ ေတာ္လွန္ေရးစတင္ျခင္းကို ျပပါသည္။ ဒုတိယတေဘာင္က ဇာတိကိုလည္း ျပ၍ ေတာ္လွန္ေရးစတင္သည့္ ေနရာကိုလည္း ျပပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗိုလ္ငေမာက္ဇာတိကို ေလ့လာစူးစမ္းၾကရာတြင္ အထက္ပါတေဘာင္မ်ားက အေထာက္အကူျပဳလိမ့္မည္ဟု ယူဆပါသည္။
ေနာက္ထပ္မံေတြ႕ရွိရေသာ ကြဲလြဲခ်က္တစ္ခုမွာ ဗိုလ္ငေမာက္၏ ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ျဖစ္ပါသည္။ ဤကိစၥႏွင့္
ပတ္သက္၍ မဟာႏြယ္၊ ေျမပုံထြန္းခိုင္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ျဖစ္စဥ္သမိုင္းတို႔က တစ္စုံတစ္ရာ ေဖာ္ျပျခင္းမျပဳၾကပါ။
ဂႏိုင္ေမာင္(မာန္ေအာင္) "ဗိုလ္ငေမာက္၏ဖခင္မွာ ႀကိမ္ဝါးခုတ္အလုပ္ျဖင့္ ကာယလုပ္သားႀကီးတစ္ဦး
ျဖစ္သည္"ဟု ေယဘုယ်ဆိုထားပါသည္။ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)က ဗိုလ္ငေမာက္၏ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေသးစိတ္တင္ျပထားပါသည္။ယင္းသို႔တင္ျပရာတြင္ ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)သည္ ဗိုလ္ငေမာက္၏ေျမးေတာ္စပ္သူ ဦးသာေအာင္ျဖဴ(ေဆးဆရာေပါက္ေတာၿမိဳ႕) ထံမွ ရရွိေသာအခ်က္အလက္မ်ားေပၚတြင္ အေျခခံထားပါသည္။ ဦးသာေအာင္ျဖဴသည္ဗိုလ္ငေမာက္၏အစ္ကိုရင္းျဖစ္သူ ဦးနန္းလ်ာဦး၏ သားႀကီးျဖစ္ပါသည္။
ဦးနန္းလ်ာဦးႏွင့္ ဗိုလ္ငေမာက္တို႔၏ ဖခင္မွာ လက္ပံ႐ြာသား ဦးေ႐ႊလွေက်ာ္ျဖစ္ပါသည္။ ဦးေ႐ႊလွေက်ာ္
မွာ ရမ္းၿဗဲေနာက္ဆုံးဘုရင္ (ေျမာက္ဦးေခတ္ ေနာက္ဆုံးဘုရင္ မဟာသမၼတမင္းကို ဆိုလိုပုံရပါသည္)၏ညီျဖစ္သည္ဟု ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)က အတိအက်တင္ျပထားပါသည္။ ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)၏ တင္ျပခ်က္ခိုင္မာေစရန္အျခားသမိုင္းအခ်က္အလက္မ်ားက ေထာက္ခံသက္ေသျပႏိုင္ရန္ လိုအပ္ေနပါသည္။
ဗိုလ္ငေမာက္၏ အိမ္ေထာင္ဖက္ဇနီးႏွင့္ပတ္သက္၍ ငေမာက္အသက္ႏွစ္ဆယ္အ႐ြယ္တြင္ ကြမ္းေခ်ာင္
သူ မိအိမ္သူႏွင့္ အေၾကာင္းဆုံသည္"ဟု ဆိုပါသည္။
ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)က သားမယားရွိသည္ဟုသာ ေယဘုယ်ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)ကမူ
"ငေမာက္သည္ ကြမ္းေခ်ာင္းမွ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ျပည္ရွိ ဖလံေထာင္သို႔ ထြက္ေျပး၍ ဖလံဘုရင္၏ႏွမ(ညီမ)ႏွင့္
အိမ္ေထာင္ျပဳေနေလသည္"ဟု ဆိုပါသည္။
ဗိုလ္ငေမာက္၏ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ အသီးသီးတင္ျပၾကရာတြင္ အဖိႏွိပ္ခံ
ျပည္သူမ်ားဘက္မွ ရပ္တည္၍ ဇာတိမာန္တက္ႂကြစြာျဖင့္ ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕တို႔အား လက္နက္ကိုင္ ဆန္႔က်င္
ေတာ္လွန္ခဲ့သည္ဆိုေသာအဓိကအခ်က္တြင္ တူညီၾကေသာ္လည္း သမိုင္းျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ကား ကြဲျပားျခားနားေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။
မဟာႏြယ္က ငေမာက္သည္ အသက္ခုႏွစ္ႏွစ္အ႐ြယ္ကပင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတြင္ ပညာသင္ၾကားသည္။
သူ၏ဆရာျဖစ္ေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမွာ အင္းအိုင္၊ ခလွဲ႔၊ လက္ဖြဲ႕၊ မႏၲာန္တတ္ကၽြမ္းသည္။ ငေမာက္ကို ကိုယ္ခံပညာသင္ေပးသည္။ ထို႔ျပင္ ငေမာက္သည္ ေဆးပညာကိုလည္း တစ္ဘက္ကမ္းတတ္ကၽြမ္းသည္။ အသက္တစ္ဆယ့္ရွစ္ႏွစ္အ႐ြယ္တြင္ ေက်ာင္းမွထြက္ၿပီး ဇီဝိဒါနျဖစ္ နယ္တကာလွည့္၍ ေဆးဝါးကုသေပးသည္။ အသက္ႏွစ္ဆယ္အ႐ြယ္တြင္ ကြမ္းေခ်ာင္းသူ ]မိအိမ္သူ}ႏွင့္ အေၾကာင္းပါသည္ဟုဆိုသည္။
ဆက္လက္ေဖာ္ျပရာတြင္ ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာ၌ေနစဥ္ "ငေမာက္ ငေမာက္ တိမ္ကိုေဖာက္၊ ငေမာက္ေပၚစ
ကြမ္းေခ်ာင္းက" တေဘာင္ေပၚလာသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕အစိုးရက ျပည္သူမ်ားကို နည္းမ်ိဳးစုံႏွင့္ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ႏွိပ္စက္လၽွက္ရွိရာ ဆားခ်က္ျခင္း၊ ငါးဖမ္းျခင္း၊ မၽွင္ထိုးျခင္းတို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာသားမ်ားကို ဖမ္းဆီးပစၥည္းမ်ားကို သိ္မ္းပိုက္သည္။ ယင္းမတရားဖိႏွိပ္ေစာ္ကားမႈမ်ားကို ငေမာက္မေက်မနပ္ျဖစ္လာသည္။ ထိုအခိုက္မွာပင္ ငေမာက္တြင္ သားဦးေမြးဖြားသည္။ ေမြးဖြားၿပီးေနာက္တစ္ေန႔တြင္ ငေမာက္သည္ ၿဗိတိသၽွအာဏာပိုင္မ်ားထံသို႔ စာေရးၿပီး အေရးဆိုသည္။ အေရးဆိုေသာ အခ်က္မ်ားမွာ
(၁) မတရားဖမ္းဆီးထားေသာ႐ြာသားမ်ားကို အျမန္ဆုံးလႊတ္ေပးရန္။
(၂) ထပ္မံဖမ္းဆီးဦးမည္ဆိုက တုတ္ေထာက္ကအစ ႏ္ို႔ေသာက္အထိ ဖမ္းဆီးရန္။
(၃) ျပည္သူမ်ားထံမွ မတရားသိမ္းယူထားေသာ ဆား၊ ငပိ၊ မၽွင္ပိုက္မ်ားကို အျမန္ဆုံးျပန္လည္ေပးအပ္ရန္
တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
အထက္ပါအေရးဆိုမႈေၾကာင့္ အာဏာပိုင္မ်ားအတြင္း ဂယက္႐ိုက္ခတ္သြားသည္။ ေနာက္တစ္ေန႔တြင္
အာဏာပိုင္မ်ားက ဖမ္းဆီးထားသူမ်ားကို ျပန္လႊတ္ေပးၿပီး သိမ္းယူထားေသာ ပစၥည္းမ်ားကိုလည္း ျပန္ေပးသည္ဟု မဟာႏြယ္ကဆိုသည္။
ဤေနရာတြင္ အာဏာပိုင္မ်ားက ငေမာက္၏ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို မည္သည့္အေၾကာင္းအခ်က္မ်ား
ေၾကာင့္ အေလၽွာ႔ေပးလိုက္ေလ်ာခဲ့သည္ဆိုေသာ အခ်က္မ်ားကို မဟာႏြယ္က မေဖာ္ျပႏိုင္ခဲ့ပါ။ အာဏာေရာ၊
လက္နက္အားကိုးႏွင့္ ပါဝါအေလာေလာျဖစ္ေနေသာ ၿဗိတိသၽွအာဏာပိုင္မ်ားသည္ သာမန္အရပ္သားတစ္ဦးမၽွသာျဖစ္ေသာ ငေမာက္၏ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို တစုံတရားေသာ ႏိုင္ငံေရးပရိယာယ္ေၾကာင့္ လိုက္ေလ်ာျခင္းသာျဖစ္ပါမည္။
ၿဗိတိသၽွတို႔ ျမန္မာျပည္ကို သိမ္းပိုက္ကတည္းက မ်ိဳးခ်စ္ပုဂၢိဳလ္မ်ားက သူ႕နည္းသူ႕ဟန္မ်ားျဖင့္ လူသူ
လက္နက္ စုေဆာင္းလ်က္ ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္လာခဲ့ၾကသည္။ ငေမာက္တို႔ ေခတ္မတိုင္မွီ ဗ္ိုလ္ခ်င္းပ်ံ၊ မင္းသားႀကီးေ႐ႊဘန္း၊ ေဒးဝန္းႀကီးေအာင္ေက်ာ္ရွီ၊ ၿမိဳ႕သူႀကီးေအာင္ေက်ာ္ဇံ၊ သံတြဲနယ္မွ တိုက္သူႀကီး ေမာင္သာဦး၊က်ိႏၲလီမွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါး၊ ၿမိဳ႕သူႀကီး ဦးခ်စ္စံေဝ၊ ဦးေမာင္ျဖဴ၊ ဗိုလ္ဧကံစသည့္ မ်ိဳးခ်စ္ပုဂၢိဳလ္မ်ားက
ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕ကို ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ၾကသည္။
ယခုေလာေလာဆယ္ ခရစ္ႏွစ္( ၁၈၉၀)ပတ္ဝန္းက်င္တြင္လည္း ေက်ာက္ေတာ္ႏွင့္ၿမိဳ႕ေဟာင္း (ေျမာက္ဦး)
နယ္မွ ဦးၾကာထြန္း၊ ဦးလွေ႐ႊ၊ ေပါက္ေတာနယ္ ငဝက္စြယ္႐ြာမွ ဗိုလ္ေက်ာ္၀၊ သံတြဲနယ္မွ ေက်ာက္စိမ္းဗိုလ္ႏွင့္ပုသိမ္ၿမိဳ႕သား ေဇာ္ဂ်ီဗိုလ္၊ သံတြဲေခ်ာင္းဖ်ားမွ တုတ္ၿပီး ဓားၿပီး ေဆးစြမ္းေသာ ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးႏွင့္ ေမာင္သာဦးဆိုသူတို႔က အလုံးအရင္းႏွင့္ ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ေနၾကသည္။
ဤသို႔ ရခိုင္ေဒသအႏွံ႔အျပားတြင္ ဆန္႔က်င္ပုန္ကန္မႈမ်ား ေပၚေပါက္ေနသည္ကို ၿဗိတိသၽွအာဏာပိုင္မ်ား
က မႏွိမ္ႏွင္းႏ္ိုင္ဘဲရွိရာ ထပ္မံ၍ ေပၚေပါက္လာႏိုင္ေသာ မီးပြားတစ္စကို ထပ္မေမႊးလိုသည့္သေဘာျဖင့္ ငေမာက္၏ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို လိုက္ေလ်ာလိုက္ရပုံရွိပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ငေမာက္သည္ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ရန္ၿငိဳးရန္စကို စိုးရိမ္၍လား၊ သို႔မဟုတ္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္မွသာ သမိုင္းတာဝန္ေက်ပြန္မည္ဟု ယုံၾကည္၍လား၊သို႔မဟုတ္ ဤအခ်က္ႏွစ္ခုလုံးေၾကာင့္လား အေသအခ်ာမေျပာႏိုင္ေသာ္လည္း ဇနီးႏွင့္သားကို မ်က္ႏွာလႊဲ၍နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးတိုက္ပြဲထဲ ေျခစုံပစ္ဝင္ခဲ့ပါသည္။
ေျမပုံထြန္းခိုင္ႏွင့္ ျပည္နယ္ျဖစ္စဥ္သမိုင္း (ဒု-တြဲ)တို႔၌ကား ဗိုလ္ငေမာက္၏ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးသမိုင္း
ျဖစ္စဥ္ကို ေဖာ္ျပထားျခင္းမရွိပါ။ ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)က ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕တို႔၏ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈ၊ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈမ်ားကို ငယ္စဥ္ကေလးဘ၀ကပင္ ေတြ႕ႀကဳံခံစားလာရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူအ႐ြယ္ေရာက္ေသာအခါ လက္ေ႐ြးစင္ႀကိမ္ဝါးခုတ္သမားမ်ားႏွင့္ လယ္သမားငါးဆယ္ခန္႔တို႔ကို စု႐ုံး၍ ကၽြန္းစင္နယ္တစ္နယ္လုံးတြင္ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးကို စတင္ခဲ့သည္ဟု ေယဘုယ်ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)က တစ္ေန႔တြင္ ငေမာက္၏ စြန္ႀကိဳးသည္ အဂၤလိပ္လက္ပါးေစ အေရးပိုင္နထိုးရွီ၏
အိမ္ေခါင္မိုးတြင္ ၿငိရာ အိမ္ရွင္ကို မတိုင္ၾကားဘဲ အိမ္ေခါင္မိုးေပၚတက္၍ စြန္ႀကိဳးကို ျဖတ္ယူသည္။ နထိုးရွီကမေလးမစားျပဳသည္ဆိုကာ ငေမာက္ကို ႀကိမ္ဒဏ္အျပစ္ေပးသည္။ ငေမာက္က မေၾကနပ္၍ နထိုးရွီကို အေသသတ္ၿပီး ထြက္ေျပးသည္။ သူ၏ဆရာ ဗဟန္းေတာင္ေက်ာင္းဆရာေတာ္က ကြမ္းေခ်ာင္းသ္ို႔ လၽွိဳ႕ဝွက္ပို႔ထားလိုက္သည္။ သူ၏အစ္ကို နန္းလ်ာဦးကိုလည္း ေက်ာက္က်ပ္သို႔ ပို႔ထားသည္ဟုေဖာ္ျပထားပါသည္။
ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)၏တင္ျပခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေတြးစရာအခ်က္ႏွစ္ခ်က္ ရွိပါသည္။ ထိုစဥ္ကျမန္မာျပည္သည္ အိႏၵိယျပည္နယ္တစ္ျပည္နယ္အျဖစ္ မဟာဝန္ရွင္ေတာ္မင္းႀကီးက အိႏၵိယဘုရင္ခံခ်ဳပ္အားတာဝန္ခံ၍ အုပ္ခ်ဳပ္ေနေသာကာလျဖစ္သည္။ ျမန္မာသမိုင္းပညာရွင္မ်ားက ယင္းကာလကို ျဗဴ႐ိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ဟု သတ္မွတ္ထားၾကပါသည္။ ယင္းျဗဴ႐ိုကေရစိအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရ ရခိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဆင့္ရွိ အရာရွိဟူသမၽွ ၿဗိတိသၽွလူမ်ိဳးမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ဗန္းေမာ္တင္ေအာင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္း စာ-၃၀၆)"နထိုးရွီ"ဆိုေသာ အမည္သည္ ရခိုင္အမည္ျဖစ္ေနပါသည္။ အဂၤလိ္ပ္လူမ်ိဳးအမည္ကို အသံဖလွယ္ထားျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။ ထို႔ျပင္ "နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစ အေရးပိုင္နထိုးရွီ" ဟုဆိုထားသျဖင့္ "နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစ"ဆိုသည္မွာၿဗိတိသၽွအစိုးရလက္ေအာက္ခံ တိုင္းရင္းသားထဲမွ အလိုေတာ္ရိ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ၫႊန္းျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ကိုလိုနီေခတ္တြင္ တိုင္းရင္းသားထဲမွ ပထမဆုံးအေရးပိုင္ရာထူးရရွိသူမွာ ရခိုင္အမ်ိဳးသား ဦးျမထြန္းေအာင္(၁၈၅၆-၁၉၁၉)ျဖစ္ပါသည္။
သူအေရးပိုင္ျဖစ္ေသာကာလမွာ ခရစ္(၁၉၀၀)ေက်ာ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္
"နထိုးရွီ"သည္ ယင္းအခ်ိန္က အေရးပိုင္ျဖစ္သည္ဆိုေသာအခ်က္မွာ အမွတ္မွားမႈတစ္ခုသာ ျဖစ္မည္ဟု ယူဆရပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္ထပ္မံ၍ ဗိုလ္ငေမာက္ စစ္စခန္းခ်ခဲ့ေသာ ေနရာႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း ဝိဝါဒကြဲျပားေနပုံမ်ား
ကို တင္ျပပါမည္။ ဤအခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ မဟာႏြယ္ႏွင့္ ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)တို႔ႏွစ္ဦးသာ ေဖာ္ျပႏ္ိုင္ခဲ့ကပါသည္။မဟာႏြယ္က ေနာက္ဆုံးဗိုလ္ငေမာက္သည္ သူ၏တပ္ကို ၾကပ္စင္ကၽြန္းတြင္ အေျခခံခ်သည္။ ယင္းကၽြန္း၌ပင္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္သည္ဟုဆိုပါသည္။
ၾကပ္စင္ကၽြန္းသည္ မင္းျပားၿမိဳ႕ ေတာင္ဘက္အနီးတြင္ ရွိသည္။ ေတာင္ႏွင့္ေျမာက္ မိုင္(၂၀)မၽွ ရွည္လ်ား
ေသာကုန္းတြင္း ကၽြန္းႀကီးျဖစ္သည္။၁၀၂၉ေပထိ ျမင့္ေသာ ေတာင္တန္းႀကီးသည္ ကၽြန္း၏အဓိကေက်ာ႐ိုးျဖစ္သည္။ (ေအာင္လွသိန္း၊ ရခိုင္သုတအဘိဓာန္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္)ဂႏိုင္တင္ (မာန္ေအာင္) က သူသည္ (၁၉၂၄)ခုႏွစ္က ေက်ာက္ျဖဴခ႐ိုင္၊ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္ အမႈထမ္းစဥ္ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္ရွိ ကၽြန္းစဥ္နယ္သို႔ ေလ့လာေရးခရီးထြက္ခဲ့ၾကသည္။ ရည္႐ြယ္ခ်က္မွာ ရခိုင္ေသြးေသာက္ ဗိုလ္ငေမာက္၏တပ္စခန္းခ်ရာ သမိုင္းဝင္ေျမျဖစ္သည့္ "ရကၡေမာက္ေတာင္"ကို ေလ့လာရန္ျဖစ္သည္။
ဗိုလ္ငေမာက္သည္ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္အား ရကၡေမာက္ေတာင္ထိပ္စခန္းခ်လ်က္ ရရာလက္နက္စြဲကာ သုံးႏွစ္သုံးမိုးေတာ္လွန္ပုန္ကန္ခဲ့ၾကသည္။ ရကၡေမာက္ေတာင္သည္ ျမင့္မားမတ္ေစာက္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။ကၽြန္းစဥ္သည္ ေျမပုံေတာင္ဘက္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕အေရာက္ မိုင္(၄၀)အတြင္းရွိသည့္ ကၽြန္းတန္းမ်ားကို
ေခၚသည္။ ကြမ္းေခ်ာင္း၊ ကၽြန္းသာယာ၊ မိုးသီးနတ္ေတာင္၊ သလူေတာင္၊ ေနာင္ေတာ္၊ တန္းခါး႐ိုးကၽြန္းႏွင့္
ေနာင္ေတာ္ပင္လယ္ (ျမစ္)တို႔မွာ ထင္ရွားသည္။ (ေအာင္လွသိန္း ရခိုင္သုတအဘိဓါန္ ၁၉၉၇ခုႏွစ္)ၾကပ္စင္ကၽြန္းသည္ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္၏ေျမာက္ဘက္တြင္ ရွိၿပီး ကၽြန္းစဥ္သည္ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္၏ေတာင္ဘက္တြင္ရွိသည္။ ကၽြန္းစဥ္တြင္ ဗိုလ္ငေမာက္၏ဇာတိဟုဆိုေသာ ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာရွိသည္။
အကယ္၍ ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာဇာတိဆိုပါက သူ၏ေဒသျဖစ္ေသာ ကၽြန္းစဥ္ေပၚရွိ ရကၡ
ေမာက္ေတာင္တြင္ တပ္စခန္းခ်ေနခဲ့သည္ဆိုေသာ စကားမွာ ယုတၱိရွိႏိုင္ပါသည္။ ၾကပ္စင္ကၽြန္းႏွင့္စာလၽွင္
ကၽြန္းစဥ္သည္ ကမ္းဦးေရတိမ္ၿပီး ႐ႊံ႕ႏြံထူထပ္ေသာေၾကာင့္ ရန္သူမ်ားခ်ဥ္းကပ္ရန္ အခက္အခဲမ်ားစြာ ရွိႏိုင္ပါသည္။
သို႔ရာတြင္ ၾကပ္စင္ကၽြန္းတြင္ ေပ(၁၀၂၉)ေပထိ ျမင့္မားေသာေတာင္တန္းႀကီးက ကၽြန္း၏အဓိကေက်ာ႐ိုး
ျဖစ္သျဖင့္ ေတာင္ေက်ာ့တစ္ေလၽွာက္ ရန္သူအလြယ္တကူ လက္လွမ္းမမွီႏိုင္ေသာ ေနရာမ်ားစြာ ရွိႏိုင္ပါသည္။
ယင္းေၾကာင့္ ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ၾကပ္စင္ကၽြန္းတြင္ တပ္စခန္းခ်ခဲ့သည္ဆိုေသာအခ်က္မွာလည္း ယုတၱိတန္ေနျပန္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တပ္စခန္းခ်ရန္ အေျခအေနမ်ားရွိေနေသာ ဤေနရာတြင္ မည္သည့္ေနရာကို ဗိုလ္ငေမာက္ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့သည္ဆိုေသာအခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျခရာေကာက္ဖို႔ လိုအပ္ေပလိ္မ့္မည္။
တိုက္ပြဲျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း မဟာႏြယ္ႏွင့္ ဂႏ္ိုင္တင္(မာန္ေအာင္)တို႔က အေတာ္ကေလးတင္
ျပႏိုင္ၾကပါသည္။ သို႔ရာတြင္ တိုက္ပြဲျဖစ္စဥ္မ်ားကို ေဖာ္ျပၾကရာတြင္ကား အခ်က္အလက္မ်ား ကြဲျပားေနၾကပါသည္။ ထိုသို႔ ကြဲျပားခ်က္မ်ားထဲတြင္ ၿဗိတိသၽွအာဏာပိုင္မ်ားက ဗ္ုdလ္ငေမာက္အား အခြင့္အေရးျပဆြဲေဆာင္ရာ၌ ကၽြန္းပိုင္အျဖစ္ ေပးထားေသာနယ္ေျမမွာ "ၾကပ္စင္ကၽြန္း"ျဖစ္သည္ဟု မဟာႏြယ္ကဆို၏။ ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)က ကၽြန္းစဥ္ကၽြန္း ျဖစ္သည္ဟုဆိုပါသည္။
ထို႔ျပင္ ဗိုလ္ငေမာက္၏ ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရးသမိုင္းထဲက အေရးႀကီးဆုံးအခ်က္တစ္ခ်က္မွာ
"တိမ္ၾကားဗိုလ္}ျဖစ္ပါသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕က တိမ္ၾကားဗိုလ္သည္ နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစ အမ်ိဳးသားသစၥာေဖာက္ဟု ဆိုၾကပါသည္။
မဟာႏြယ္က သူ၏ေဆာင္းပါးတြင္ ဗိုလ္ငေမာက္က ႐ြာသူ႐ြာသားအခ်ိဳ႕ကို စုစည္း၍ ပုန္ကန္သည္ႏွင့္
ခ်က္ခ်င္း ေဇာ္ဂ်ီဗိုလ္၊ တိမ္ၾကားဗိုလ္စေသာ သူပုန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဗိုလ္ငေမာက္ထံ လာေရာက္ပူးေပါင္းၾကသည္ဟု ဆိုၾကပါသည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္က ဗိုလ္ငေမာက္အား တေလးတစားႏွင့္ "ဆရာႀကီး"ဟုေခၚေၾကာင္းလည္းဆိုသည္။ ထို႔ျပင္ ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ၾကပ္စင္ကၽြန္းတြင္ တပ္စြဲေနခိုက္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္သြားေသာအခါ က်န္ရစ္ေသာ သူပုန္ဗိုလ္မ်ားက တစုတေဝးတည္းမေနၾကေတာ့ဘဲ ေနရာခြဲ၍ တာဝန္ယူလႈပ္ရွားၾကသည္ဟုဆိုပါသည္။
တိမ္ၾကားဗိုလ္က ရမ္းၿဗဲကၽြန္းကိုလည္းေကာင္း၊ ေဇာ္ဂ်ီဗိုလ္က သက္ေထာင္ဖလံေထာင္ကိုလည္းေကာင္း
ဗိုလ္မိုးၫိုက မာန္ေအာင္ကၽြန္းကိုလည္းေကာင္း၊ ဗိုလ္တိမ္က်ိဳးက ေတာင္ကုတ္ႏွင့္ သံတြဲကိုလည္းေကာင္း၊
အသီးသီးနယ္ေျမခြဲေဝ၍ ဆက္လက္တိုက္ပြဲဝင္ၾကသည္ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ေျမပုံထြန္းခိုင္က အထက္ပါတင္ျပခ်က္ႏွင့္ လုံး၀ဆန္႔က်င္လ်က္ တင္ျပထားပါသည္။ ၿဗိတိသၽွအစိုးရသည္
ဗိုလ္ငေမာက္ကို ႏွိမ္နင္းရန္ တိမ္ၾကားဗိုလ္အား တာဝန္ေပးသည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္ႏွင့္ ဗိုလ္ငေမာက္တို႔မွာ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ား ေတာ္စပ္ၾကသည္။ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး "ေယာက္ဖ"ဟု ေခၚၾကသည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္သည္ လက္နက္ကိုင္ရခိုင္မ်ားႏွင့္ အဂၤလိပ္စစ္သားအခ်ိဳ႕ကို ေခၚ၍ ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာကို ေလွျဖင့္ ထြက္လာသည္။
ဤသတင္းကို ၾကား၍ ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ကြမ္းေခ်ာင္း႐ြာမွေန၍ ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ား၏ ေယာဆႏြမ္း
အုတ္ကံ႐ြာသို႔ ေရွာင္တိမ္းသြားသည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္က ေျခရာခံလ်က္ လိုက္လာၿပီး "ငါလာသည္၊ ေဆြးေႏြးစရာရွိသည္"ဟု ဗိုလ္ငေမာက္ထံ စာေရးအေၾကာင္းၾကားသည္။ ဗိုလ္ငေမာက္ကလည္း "ေဆြးေႏြးစရာရွိလၽွင္ ေယာက္ဖတစ္ဦးတည္းသာလာခဲ့ပါ"ဟု ျပန္ၾကားလိုက္ပါသည္။
ႏွစ္ေယာက္ခ်င္းေတြ႕ဆုံၾကေသာအခါ တိ္မ္ၾကားဗိုလ္က ဗ္ိုလ္ငေမာက္အား လက္နက္ခ်ရန္အတြက္
တိုက္တြန္းသည္။ ဗိုလ္ငေမာက္က လုံး၀ျငင္းပယ္ၿပီး တိမ္ၾကားဗိုလ္ကို ျပန္သြားေစပါသည္။ ထိုအခါ တိမ္ၾကားဗိုလ္က "ေယာက္ဖမပါဘဲ ငါတစ္ေယာက္တည္း ျပန္ဖို႔လာတာမဟုတ္ဘူး၊ လက္နက္ခ်ရင္ခ်၊ မခ်ရင္ ငါဖမ္းရလိမ့္မယ္"ဟု အျပတ္ေျပာလိုက္သည္။ ဤတြင္ တိမ္ၾကားဗိုလ္ႏွင့္ ဗိုလ္ငေမာက္တို႔ အေျခအတင္စကားမ်ားၾကရာမွ တစ္ဦးကိုတစ္ဦးတိုက္ခိုက္ၾကသည္ထိ ပဋိပကၡႀကီးထြားသြားရသည္။ ဗိုလ္ငေမာက္က ဓားေရးေကာင္း၍ တိမ္ၾကားဗိုလ္ကဒိုင္းေကာင္းသည္။ ဗိုလ္ငေမာက္၏တပည့္မ်ားက တိမ္ၾကားဗိုလ္ကို ဝိုင္းတိုက္ခိုက္ၾကသည္။
အားမမၽွ၍ တိမ္ၾကားဗိုလ္ေနာက္ဆုတ္ရသည္။ ခုခံေနရာမွ ေနာက္လွည့္အဆုတ္တြင္ စူးရွေသာေနကို
မ်က္ႏွာမူထားရသည့္အျပင္ ခါးေလာက္ျမင့္သည္ ဒိုးႏြယ္တန္းႀကီးလည္း ကာဆီးလ်က္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ တစ္ဖက္မွ ဓါးခ်က္မ်ားကို ဒိုင္းျဖင့္ ခုခံကာကြယ္ရင္း ဒိုးႏြယ္တန္းကို ေနာက္ျပန္ခုန္လိုက္ရာ ေျခဖေနာင့္ႏွင့္မလြတ္ႏိုင္ဘဲဒိုးႏြယ္တန္းႏွင့္ထိကာ ေနာက္ျပန္ပစ္လဲသြားသည္။
"ေဟ့..ေဟ့ မခုတ္နဲ႔"ဟု ဗိုလ္ငေမာက္က သူ႕လူမ်ားကို တားလိုက္ေသာ္လည္း တပည့္ငျပဴးေခ်ဆိုသူက
လက္ျမန္သြားၿပီးျဖစ္သည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္သည္ ပြဲခ်င္းၿပီး ေသဆုံးသြားသည္။တိမ္ၾကားဗိုလ္ အသတ္ခံရၿပီးေနာက္ အဂၤလိပ္မ်ားက ၾကပ္စင္ကၽြန္းကို အပိုင္စားေပးမည္ဆိုၿပီး မက္လုံးေပးဆြယ္လာသည္။ ဗိုလ္ငေမာက္ ျငင္းပယ္လ္ိုက္ၿပီး တိုက္ပြဲကို ဆက္လက္ဆင္ႏႊဲသြားသည္ဟု ေျမပုံထြန္းခိုင္ကအဆုံးသတ္ထားသည္။
ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)က ဤသို႔ တင္ျပထားသည္။ ၿဗိတိသၽွအစိုးရက ဗိုလ္ငေမာက္ကို ႏွိမ္နင္းရန္
မႏၲေလးမွ ေဂၚရခါးတပ္၊ ျမင္းတပ္မ်ားကိုပင္ ေခၚယူအသုံးျပဳရသည္။ သို႔ရာတြင္ ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ၿဗိတိသၽွတို႔၏ ထိုးစစ္ကို ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္ တြန္းလွန္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုအခါ ၿဗိတိသၽွအစိုးရက ဗိုလ္ငေမာက္ကဲ့သို႔ နာမည္ႀကီးထင္ရွားေသာ တိမ္ၾကားဗိုလ္ႏွင့္ ေဇာ္ဂ်ီဗိုလ္တို႔ကို ေခၚယူေဆြးေႏြးသည္။ ဗိုလ္ငေမာက္ကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္ပါက ၾကပ္စင္ကၽြန္းကိုအပိုင္စားေပးမည္ဟု အခြင့္အေရးျပဳ၍ အေပးအယူလုပ္ၾကသည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္က လက္ခံလိုက္သည္။
တိမ္ၾကားဗိုလ္သည္ ဗိုလ္ငေမာက္ရွိရာ ရကၡေမာက္ေတာင္သို႔ သြားၿပီး "လက္နက္ခ်မလား၊ တိုက္မလား
ႀကိဳက္တာေ႐ြး"ဟု စိန္ေခၚသည္။ ဗိုလ္ငေမာက္က "ႏွစ္ေယာက္ခ်င္း သတၱိၿပိဳင္ရေအာင္ ေတာင္ေပၚတက္ခဲ့"ဟုတုန္႔ျပန္သည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္သည္ ေတာင္ေပၚသို႔ တစ္ေယာက္တည္း ရဲဝံ့စြာ တက္လာခဲ့သည္။ ဗိုလ္ငေမာက္ကသစၥာေဖာက္ ေခြးေသ၊ ဝက္ေသ ေသေပေတာ့"ဆိုၿပီး တိမ္ၾကားဗ္ိုလ္အား ဓါးျဖင့္ခုတ္ခ်လိုက္သည္။ တိမ္ၾကားဗိုလ္၏ဦးေခါင္းသည္ အုန္းသီးေႂကြသကဲ့သို႔ ေတာင္ေပၚမွက်သြားသည္။
ၿဗိတိသၽွအာဏာပိုင္တို႔သည္ သူတို႔၏စိတ္ကူးပ်က္ျပားသြားေသာအခါ ဗိုလ္ငေမာက္အား အၾကမ္းဖက္
အက်ပ္ကိုင္လာၾကသည္။ မိဘေဆြမ်ိဳးသားမယားမ်ားကို ဖမ္းဆီးလိုက္သည္။ ခုနစ္ရက္အတြင္း လက္နက္ခ်
အညံ့မခံလၽွင္ အားလုံးကို သတ္ပစ္မည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္သည္။ လက္နက္ခ် အညံ့ခံလၽွင္ ကၽြန္းစင္နယ္ကို အပိုင္စားေပးမည္ဟုလည္း မက္လုံးေပးသည္။ ထို႔ျပင္ အာဏာပိုင္မ်ားက ဗိုလ္ငေမာက္၏ဆရာ ႐ြာဦးေက်ာင္းဆရာေတာ္ဦးဝိမလအား ခ်ဥ္းကပ္၍ ဗိုလ္ငေမာက္လက္နက္ခ်ရန္ စည္း႐ုံးေပးဖို႔ေလၽွာက္သည္။
ဦးဝိမလက အင္အားႀကီးမားလွသည့္ အဂၤလိပ္တို႔ကို လက္တစ္ဆုပ္စာမၽွေလာက္ႏွင့္ ပုန္ကန္ေန၍
ဘာမွအေၾကာင္းထူးမည္မဟုတ္။ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးခ်ိန္မွာ အခြင္အေရးကို ရေအာင္ယူ၊ မဟုတ္လၽွင္
အျပစ္မဲ့မိဘေဆြမ်ိဳးသားမယားတို႔ အသက္ဆုံး႐ႈံးၾကရမည္ဟု ဗိုလ္ငေမာက္အား အႀကိမ္ႀကိမ္တိုက္တြန္းေဖ်ာင္းဖ်သည္။
တစ္ခ်ိဳ႕က ဗိုလ္ငေမာက္ အညံ့ခံသြားသည္ဟုဆိုသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕က ဆက္လက္တိုက္ပြဲဝင္ယင္း တိုက္ပြဲ
တြင္ က်ဆုံးသြားသည္ဟုဆိုၾကသည္။ ဘာကိုမွ တိတိက်က်မသိရဟု ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)က တင္ျပသြားသည္။
မဟာႏြယ္က ]ၾကပ္စင္ကၽြန္း}တြင္ တပ္စြဲေနခိုက္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္သည္ဟုဆိုပါသည္။
ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)က ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ကြမ္းေခ်ာင္းမွ ယခု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရွိ ဖလံေထာင္သို႔ ထြက္ေျပး
ၿပီး ဖလံဘုရင္၏ညီမႏွင့္ အိမ္ေထာင္ျပဳ၍ ေနသြားသည္ဟု ဆိုပါသည္။
နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး၏ အမည္နာမကလြဲ၍ သူ၏သမိုင္းဝင္ျဖစ္စဥ္မ်ား မေရမရာ၊
မေသမခ်ာႏွင့္ အကြဲကြဲအျပားျပားရွိေနသည္မွာ သမိုင္းအတြက္ ဧရာမဆုံး႐ႈံးမႈႀကီးတစ္ရပ္ ျဖစ္ေနသည္။ ကၽြန္ေတာ္ေနာက္ဆုံးတင္ျပလိုေသာအခ်က္မွာ သမိုင္းအတြက္ အလြန္တရာမွအေရးႀကီးသည့္ "ကာလ"ျဖစ္ပါသည္။ သမိုင္းသည္ ခုႏွစ္၊ သကၠရာဇ္၊ ေန႔ရက္မ်ားျဖင့္ မွတ္တမ္းတင္ရေသာ ကာလျဖစ္စဥ္ႀကီးတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါသည္။ဗိုလ္ငေမာက္၏ကာလျဖစ္စဥ္ကို ေယဘုယ်အားျဖင့္ တင္ျပႏိုင္ခဲ့ၾကပါသည္။
ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)က ]ဗိုလ္ငေမာက္မွာ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္မ်ားအား ရကၡေမာက္ေတာင္ေပၚမွ စခန္းခ်
လ်က္ ရရာလက္နက္ကိုင္စြဲကာ သုံးႏွစ္သုံးမိုးေတာ္လွန္ခဲ့သည္ဟု ျဖစ္စဥ္ကာလအစိတ္အပိုင္းကေလး တစ္ခုေလာက္ကိုသာ တင္ျပႏိုင္ခဲ့သည္။ မည္သည့္ခုႏွစ္၊ လ၊ ရက္ စသည္ျဖင့္ မတင္ျပႏိုင္ခဲ့ၾကပါ။
ရခိုင္ျပည္နယ္ျဖစ္စဥ္သမိုင္း(ဒုတိယတြဲ) စာမ်က္ႏွာ ၇ပါ အခ်က္အလက္မ်ား ၊ ဓညဦး(ေျမာက္ဦး)
တင္ျပေသာဗိုလ္ငေမာက္၏ ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ သကၠရာဇ္မ်ား၊ မဟာႏြယ္တင္ျပေသာ အသက္အ႐ြယ္အပိုင္းအျခားမ်ားႏွင့္ ဂႏိုင္တင္(မာန္ေအာင္)တင္ျပေသာ ဗိုလ္ငေမာက္ ေတာ္လွန္ေရးကာလမ်ားကို ဆက္စပ္စိစစ္ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဗိုလ္ငေမာက္သည္ ခရစ္ႏွစ္( ၁၈၇၀) ခန္႔တြင္ ေမြးဖြား၍ (၁၈၉၀)ခန္႔တြင္ ၿဗိတိသၽွနယ္ခ်ဲ႕ကို စတင္ေတာ္လွန္ခဲ့ၿပီး (၁၈၉၃)ခုႏွစ္တြင္ ကြယ္လြန္ေၾကာင့္ ခန္႔မွန္းရရွိႏိုင္ပါသည္။
သို႔ျဖစ္၍ ဗိုလ္ငေမာက္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ခိုင္မာေသခ်ာမႈ (သို႔မဟုတ္) အနီးစပ္ဆုံးမွတ္တမ္းတစ္ခုခု ရရွိ
ႏိုင္ရန္ ဝိုင္းဝန္းႀကိဳးပမ္းဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါသည္။
တကၠသိုလ္-ေမာင္ယဥ္သူ
ဝန္ခံခ်က္။ ။ က်ိန္းရိပ္ေျမ လက္ေရြးစင္ေဆာင္းပါးေပါင္းခ်ဳပ္မွ ကူူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
0 comments:
Post a Comment
မွတ္ခ်က္ေတြကို ေဖာ္ျပရန္ ခဏေလးေစာင့္ၾကပါ။