ဗုဒၶအဘိဓမၼာကို ပထမဆုံး အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ဆိုသူ ရခိုင္အမ်ဳိးသား ဦးေရႊဇံေအာင္
( ၁၈၇၁ - ၁၉၃၂ )
ဦးေရႊဇံေအာင္ကို ၁၈၇၁ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ၂၀ရက္ေန့တြင္ စစ္ေတြျမို၌ ဖြားျမင္သည္။အဖရာဇဝတ္ဝန္ ဦးေရႊသား (အိုင္အက္စ္အို၊ေကအက္စ္အမ္၊ေအတီအမ္ )အမိ ေဒၚအဇံျဖူတို့၏ ဒုတိယသားျဖစ္သည္။ေမြးခ်င္းေလးေယာက္ရွိသည္။
စစ္ေတြအစိုးရအလယ္တန္းေက်ာင္းမွ ၁၈၈၆ခုႏွစ္တြင္ အလယ္တန္းေအာင္ျပီး ပညာသင္ဆုရသည္။၁၈၈၇ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းမွ တကၠသိုလ္ဝင္တန္းေအာင္သည္။၁၈၉၁ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္မွ ဝိဇၨာဘဲြ့ရသည္။ ၁၈၉၃ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ျမို့ စဥ့္အိုးတန္းေန ဝန္ေထာက္ ဦးထြန္းေအာင္၊ေဒၚထြားအိတို့၏ သမီး မတင္တင္ႏွင့္လက္ထပ္သည္။
၁၈၉၂ခုႏွစ္တြင္ ပညာေရးဌာန၌ ပညာအုပ္အျဖစ္စတင္အမွုထမ္းသည္။၁၈၉၄ခုႏွစ္တြင္ ေက်ာက္ဆည္နယ္၌ လယ္ဝန္၊၁၉၀၃တြင္ ရန္ကုန္၌ အခြန္ဝန္၊၁၉၀၇တြင္ ဝန္ေထာက္၊၁၉၁၈တြင္ ေက်ာက္တန္း၌ နယ္ပိုင္ဝန္ေထာက္၊ဟံသာဝတီအေရးပိုင္၊၁၉၂၀တြင္ ဘ႑ာေတာ္မင္းၾကီး၏ အတြင္းဝန္၊၁၉၂၂တြင္ အိႏၵိယျပည္ ျမဴနီစီပယ္အခြန္ေကာက္ခံမူ စုံစမ္းေရးေကာ္မတီဝင္အျဖစ္ အိႏၵိယတြင္ ၆လ ၊ထို့ေနာက္ သထုံအေရးပိုင္၊၁၉၂၃ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမ်ားထဲမွ ပထမဦးဆံုးေသာ ယစ္မ်ဳိးမင္းၾကီးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရသည္။၁၉၂၆ခုႏွစ္တြင္ က်န္းမာေရးေၾကာင့္ အျငိမ္းစားယူခဲ့သည္။
အခြန္ဝန္ေထာက္အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ၁၉၀၉ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ျမို့ရွိက်ဴးေက်ာ္ေနထိုင္သူမ်ား ေနရာခ်ထားေရးႏွင့္ ေျမခြန္ေတာ္စည္းၾကပ္ေရး အတြက္ စီမံကိန္းစာတမ္းကို ေရးဆဲြအေကာင္ထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။၁၉၁၄ခုႏွစ္တြင္ အမွူထမ္းေကာင္းတံဆိပ္ရမင္း( ေအတီအမ္ )၊၁၉၂၃ခုႏွစ္တြင္ က်က္သေရေဆာင္ ေရႊစလြယ္ရမင္း ( ေကအက္စ္အမ္ )ဘဲြ့မ်ားရသည္။၁၉၁၈ခုႏွစ္တြင္ စစ္စရိတ္ေငြေတာ္ေခ်းငွားျခင္း စာတမ္းကိုျပုစုသည္။၁၉၂၄ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သင္ခန္းစာမ်ား ျပဌာန္းေရးေကာ္မတီ အဖဲြ့ဝင္၊တကၠသိုလ္ ဗုဒၶဘာသာအသင္း ဥကၠဌအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ ၁၉၀၆ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္သည့္ ဗုဒၶဘာသာကလ်ာဏယုဝအသင္း ( ဝိုင္အမ္ဘီေအ )၏ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာဆိုင္ရာ လူပ္ရွားမွူမ်ားတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည္။
အစိုးရဝန္ထမ္းအျဖစ္ ေက်ာက္ဆည္နယ္၌ လယ္ဝန္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္စဥ္ ဝါသနာအရ ျမန္မာစာေပႏွင့္ ဗုဒၶအဘိဓမၼာကို ေလ့လာလိုက္စားခဲ့သည္။၁၈၉၅ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ဗုဒၶအဘိဓမၼာကို ဆရာေတာ္ ဦးဂႏၶမာႏွင့္ လယ္တီဆရာေတာ္တို့ထံ၌ ေလ့လာခဲ့သည္။ရိုးရာ ေမွာ္ပညာ၊အဂၢရတ္ပညာမ်ားကိုလည္း လိုက္စားခဲ့သည္။
ဦးေရႊဇံေအာင္၏ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ျပုစုခဲ့ေသာ က်မ္းၾကီးမ်ားမွာ ဇရာလကၡဏာဒီပနီက်မ္း ( ၁၉၀၈)၊တကၠိယနယ ဒီနီက်မ္း (၁၉၁၀)၊ကာယဂၤသမၸါယ ဒီပနီက်မ္း (၁၉၁၅)၊ ရူပဒီပနီက်မ္း( ၁၉၁၅)လူမ်ဳိး တစ္ရာ့တစ္ပါးက်မ္း (လက္ေရးမူ)မ်ားေရးသားျပုစုခဲ့သည္။
အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေဝခဲ့ေသာက်မ္းမ်ားမွာ ကထာဝတၱဳ ( Kahta Vuttu)၊ယမိုက္က်မ္း (Yamaka)၊ အဘိဓမၼာ သဂၤါဟက်မ္း ( Compandium of buddhist philosophy)ကိုလန္ဒန္ပါဋိ စာေပအသင္းက ပုံႏွိပ္ထုတ္ေဝ၍ ကမ႓ာကို ျဖန့္ခ်ီနိုင္ခဲ့သည္။ လယ္တီဆရာေတာ္ႏွင့္ ပါဋိစာေပအသင္း ဆက္သြယ္ေရးတြင္ အဂၤလိပ္ ဘာသာျပန္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေပးရသည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေဝေသာ ျမန္မာနိုင္ငံ သုေတသနအသင္းဂ်ာနယ္တြင္ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ စာတမ္း၊ေဝဖန္ခ်က္၊ မွတ္ခ်က္ ၂၃ ေစာင္ ေရးသားခဲ့သည္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က ဦးေရႊဇံေအာင္အား စာေပပါရဂူ ( ဒီလစ္ )ဘဲြ့ေပးအပ္ရန္ စီစဥ္ေနဆဲ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္ ေမလ ၁၁ ရက္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။
___Credit: Original One
( ၁၈၇၁ - ၁၉၃၂ )
ဦးေရႊဇံေအာင္ကို ၁၈၇၁ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ၂၀ရက္ေန့တြင္ စစ္ေတြျမို၌ ဖြားျမင္သည္။အဖရာဇဝတ္ဝန္ ဦးေရႊသား (အိုင္အက္စ္အို၊ေကအက္စ္အမ္၊ေအတီအမ္ )အမိ ေဒၚအဇံျဖူတို့၏ ဒုတိယသားျဖစ္သည္။ေမြးခ်င္းေလးေယာက္ရွိသည္။
စစ္ေတြအစိုးရအလယ္တန္းေက်ာင္းမွ ၁၈၈၆ခုႏွစ္တြင္ အလယ္တန္းေအာင္ျပီး ပညာသင္ဆုရသည္။၁၈၈၇ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းမွ တကၠသိုလ္ဝင္တန္းေအာင္သည္။၁၈၉၁ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္မွ ဝိဇၨာဘဲြ့ရသည္။ ၁၈၉၃ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ျမို့ စဥ့္အိုးတန္းေန ဝန္ေထာက္ ဦးထြန္းေအာင္၊ေဒၚထြားအိတို့၏ သမီး မတင္တင္ႏွင့္လက္ထပ္သည္။
၁၈၉၂ခုႏွစ္တြင္ ပညာေရးဌာန၌ ပညာအုပ္အျဖစ္စတင္အမွုထမ္းသည္။၁၈၉၄ခုႏွစ္တြင္ ေက်ာက္ဆည္နယ္၌ လယ္ဝန္၊၁၉၀၃တြင္ ရန္ကုန္၌ အခြန္ဝန္၊၁၉၀၇တြင္ ဝန္ေထာက္၊၁၉၁၈တြင္ ေက်ာက္တန္း၌ နယ္ပိုင္ဝန္ေထာက္၊ဟံသာဝတီအေရးပိုင္၊၁၉၂၀တြင္ ဘ႑ာေတာ္မင္းၾကီး၏ အတြင္းဝန္၊၁၉၂၂တြင္ အိႏၵိယျပည္ ျမဴနီစီပယ္အခြန္ေကာက္ခံမူ စုံစမ္းေရးေကာ္မတီဝင္အျဖစ္ အိႏၵိယတြင္ ၆လ ၊ထို့ေနာက္ သထုံအေရးပိုင္၊၁၉၂၃ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမ်ားထဲမွ ပထမဦးဆံုးေသာ ယစ္မ်ဳိးမင္းၾကီးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရသည္။၁၉၂၆ခုႏွစ္တြင္ က်န္းမာေရးေၾကာင့္ အျငိမ္းစားယူခဲ့သည္။
အခြန္ဝန္ေထာက္အျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ၁၉၀၉ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ျမို့ရွိက်ဴးေက်ာ္ေနထိုင္သူမ်ား ေနရာခ်ထားေရးႏွင့္ ေျမခြန္ေတာ္စည္းၾကပ္ေရး အတြက္ စီမံကိန္းစာတမ္းကို ေရးဆဲြအေကာင္ထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။၁၉၁၄ခုႏွစ္တြင္ အမွူထမ္းေကာင္းတံဆိပ္ရမင္း( ေအတီအမ္ )၊၁၉၂၃ခုႏွစ္တြင္ က်က္သေရေဆာင္ ေရႊစလြယ္ရမင္း ( ေကအက္စ္အမ္ )ဘဲြ့မ်ားရသည္။၁၉၁၈ခုႏွစ္တြင္ စစ္စရိတ္ေငြေတာ္ေခ်းငွားျခင္း စာတမ္းကိုျပုစုသည္။၁၉၂၄ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ သင္ခန္းစာမ်ား ျပဌာန္းေရးေကာ္မတီ အဖဲြ့ဝင္၊တကၠသိုလ္ ဗုဒၶဘာသာအသင္း ဥကၠဌအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည္။ ၁၉၀၆ခုႏွစ္တြင္ တည္ေထာင္သည့္ ဗုဒၶဘာသာကလ်ာဏယုဝအသင္း ( ဝိုင္အမ္ဘီေအ )၏ အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာဆိုင္ရာ လူပ္ရွားမွူမ်ားတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည္။
အစိုးရဝန္ထမ္းအျဖစ္ ေက်ာက္ဆည္နယ္၌ လယ္ဝန္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္စဥ္ ဝါသနာအရ ျမန္မာစာေပႏွင့္ ဗုဒၶအဘိဓမၼာကို ေလ့လာလိုက္စားခဲ့သည္။၁၈၉၅ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ဗုဒၶအဘိဓမၼာကို ဆရာေတာ္ ဦးဂႏၶမာႏွင့္ လယ္တီဆရာေတာ္တို့ထံ၌ ေလ့လာခဲ့သည္။ရိုးရာ ေမွာ္ပညာ၊အဂၢရတ္ပညာမ်ားကိုလည္း လိုက္စားခဲ့သည္။
ဦးေရႊဇံေအာင္၏ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ျပုစုခဲ့ေသာ က်မ္းၾကီးမ်ားမွာ ဇရာလကၡဏာဒီပနီက်မ္း ( ၁၉၀၈)၊တကၠိယနယ ဒီနီက်မ္း (၁၉၁၀)၊ကာယဂၤသမၸါယ ဒီပနီက်မ္း (၁၉၁၅)၊ ရူပဒီပနီက်မ္း( ၁၉၁၅)လူမ်ဳိး တစ္ရာ့တစ္ပါးက်မ္း (လက္ေရးမူ)မ်ားေရးသားျပုစုခဲ့သည္။
အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေဝခဲ့ေသာက်မ္းမ်ားမွာ ကထာဝတၱဳ ( Kahta Vuttu)၊ယမိုက္က်မ္း (Yamaka)၊ အဘိဓမၼာ သဂၤါဟက်မ္း ( Compandium of buddhist philosophy)ကိုလန္ဒန္ပါဋိ စာေပအသင္းက ပုံႏွိပ္ထုတ္ေဝ၍ ကမ႓ာကို ျဖန့္ခ်ီနိုင္ခဲ့သည္။ လယ္တီဆရာေတာ္ႏွင့္ ပါဋိစာေပအသင္း ဆက္သြယ္ေရးတြင္ အဂၤလိပ္ ဘာသာျပန္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေပးရသည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေဝေသာ ျမန္မာနိုင္ငံ သုေတသနအသင္းဂ်ာနယ္တြင္ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ စာတမ္း၊ေဝဖန္ခ်က္၊ မွတ္ခ်က္ ၂၃ ေစာင္ ေရးသားခဲ့သည္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က ဦးေရႊဇံေအာင္အား စာေပပါရဂူ ( ဒီလစ္ )ဘဲြ့ေပးအပ္ရန္ စီစဥ္ေနဆဲ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္ ေမလ ၁၁ ရက္တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။
___Credit: Original One
0 comments:
Post a Comment
မွတ္ခ်က္ေတြကို ေဖာ္ျပရန္ ခဏေလးေစာင့္ၾကပါ။