ဘဏ္သူေဌး ဦးရဲေက်ာ္သူ (၁၈၃၃-၁၉၁ဝ)
၁၈၃၃ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔၌ ယခု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ပင္းဝါၿမိဳ႕အနီး ပဲတလီေက်း႐ြာ၌ ဖြားသည္။ အဖမွာ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသား ဦးဒုိးေအာက္႔ကယ္ ျဖစ္၍ ညီအစ္ကို ၄ ဦးတြင္ တတိယေျမာက္ ျဖစ္သည္။ အစ္ကို ရဲေဘာ္သြယ္၊ ရဲျမသြယ္ႏွင့္ ညီမွာ ရဲေအာင္ရွီ ျဖစ္သည္။အ႐ြယ္ေရာက္လွ်င္ ညီအစ္ကို ႏွစ္ဦး မိမိတို႔၏ ဇာတိ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕သို႔ အလုပ္ရွာရန္ ျပန္လာၾကသည္။ မၾကာမီ အစ္ကိုျဖစ္သူမွာ မိဘမ်ားထံ ျပန္သြား၍ တဦးတည္း စစ္ေတြ၌ ၾကံဳရာအလုပ္ကို လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ပထမဦးဆံုး စစ္ေတြၿမိဳ႕ ကန္ဒကာ သူေဌးႀကီး ဦးသံ႕ခီ၏ ကုန္ေရာင္းေလွတြင္ ေလွထိုးသား အျဖစ္ စတင္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ အလုပ္ကို ေန႔ညမေ႐ြး အခ်ိန္ျပည့္ လုပ္ကိုင္သည္။ အလုပ္ကို ႐ိုး႐ိုးသားသားႏွင့္ ႀကိဳးစား႐ံုမွ်မက ဝီရိယရွိမႈ၊ အေျမာ္အျမင္ရွိမႈတို႔ေၾကာင့္ ေလွထိုးသား ေမာင္ရဲေက်ာ္သူကို သူေဌးႀကီး ဦးသံ႕ခီက သမီးျဖစ္သူ မသံဒါျဖဴႏွင့္ လက္ထပ္ေပးခဲ့သည္။
လက္ထပ္ပြဲၿပီးေနာက္ ရရွိေသာ မဂၤလာလက္ဖြဲ႕ ရတနာ ေ႐ႊေငြမ်ားကို ေယာကၡမ၏ အလုပ္တြင္ ရွယ္ယာ အျဖစ္ ျပန္လည္အပ္ႏွံ၍ စီးပြားေရးကို ေဇာက္ခ် လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ သစ္လုပ္ငန္း၊ အေရွ႕ပါကစၥတန္ (ယခုဘဂၤလားေဒ့ရွ္) မွ ေဆး႐ြက္ ေရာင္းဝယ္ေရး လုပ္ငန္း၊ ပင္လယ္ကူး ေလွသမၺန္မ်ားမွ ျမစ္သဲရွင္ ဝယ္ယူမႈ လုပ္ငန္း၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕အနီး ေျမ႐ိုင္းမ်ား ဝယ္ယူ ျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ငန္း၊ ေျမငွား လုပ္ငန္း၊ ဆန္စပါး ေရာင္းဝယ္ေရး၊ ဗ်ိဳင္းေတာင္၊ ဗ်ိဳင္းေမြး ေရာင္းဝယ္ေရး လုပ္ငန္း စသည့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ိဳးစံု လုပ္ကိုင္ခဲ့ရာ ထိုေခတ္ ထိုအခါက ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ အခ်မ္းသာဆံုး လုပ္ငန္းရွင္ တဦး ျဖစ္ခဲ့သည္။
ဦးရဲေက်ာ္သူသည္ ေအာက္ေျခမွ တက္လာသူ ဘဝနာခဲ့သူပီပီ ဆင္းရဲသား၊ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား အေပၚ စာနာမႈ ရွိသည္။ ဆန္စပါး ေရာင္းဝယ္ေရး လုပ္ငန္းတြင္ မိုးဘရားသား၊ စတီးဘရားသား၊ ဘလုတ္ဘရားသား စသည့္ ႏိုင္ငံျခားသား ကုမၸဏီမ်ား၏ ေစ်းႏွိမ္မႈကို နည္းမ်ိဳးစံုႏွင့္ ကာကြယ္၍ ရခိုင္ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား မနစ္နာေစရန္ စပါးေဈးကို ပိုမိုေပးခဲ့သည္။ ဦးရဲေက်ာ္သူ၏ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား အနက္ စစ္ေတြၿမိဳ႕၌ ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည့္ 'ဦးရဲေက်ာ္သူ အင္ ကုမၸဏီ လီမီတက္' လုပ္ငန္းသည္ အထင္ရွားဆံုး ျဖစ္သည္။ ဤလုပ္ငန္းတြင္ ကုမၸဏီ ရွယ္ယာ ပိုင္ဆိုင္သူမ်ားထံမွ အပ္ေငြႏွင့္ ထုတ္ေငြမ်ားကို ခ်က္လက္မွတ္စနစ္ သံုး၍ ေငြေခ်းျခင္း၊ ေ႐ႊေပါင္၊ ေျမေပါင္ လက္ခံျခင္းတို႔ကို ေဆာင္႐ြက္ေသာေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ပထမဦးဆံုး ဘဏ္လုပ္ငန္း ပိုင္ရွင္ဟု သတ္မွတ္ၾကသည္။ ထိုဘဏ္လုပ္ငန္းသည္ ၁၉၁ဝ ျပည့္ႏွစ္ ဝန္းက်င္တြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ရူပီးေငြ သိန္းတရာေက်ာ္ ရွိသည္။
ဦးရဲေက်ာ္သူ ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ သတၲမေျမာက္ သားျဖစ္သူ ဦးေ႐ႊသာသည္ ၁၉၂၄ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္တြင္ တရားဝင္ ဘဏ္အျဖစ္ စနစ္တက် တည္ေထာင္၍ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ ယင္းဘဏ္မွ 'မသံဒါျဖဴ အင္ ကုမၸဏီ လီမီတက္' ကို ခြဲျခားတည္ေထာင္၍ အိမ္ငွားခ၊ ေျမငွားခ ေကာက္ခံသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။
ဦးရဲေက်ာ္သူ၏ ႔ကယ္ဝခ်မ္းသာမႈ ဂုဏ္သတင္းေၾကာင့္ အိႏိၵယ အစိုးရက ဖိတ္ၾကား၍ အိႏိၵယ သူေဌးမ်ားကို ခ်ီးျမႇင့္သည့္ သူေဌးဘြဲ႕ႏွင့္ က်က္သေရေဆာင္ ေ႐ႊစလြယ္ရတံဆိပ္ ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။ ၿဗိတိသွ် ျမန္မာျပည္ ေကာ္မရွင္နာ၏ အၾကံေပး ဘုတ္အဖြဲ႕ဝင္ အျဖစ္လည္း ပါဝင္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ရသည္။
စီးပြားေရး ေအာင္ျမင္လာသည္ႏွင့္အမွ် ဘုရားတည္၊ ေက်ာင္းေဆာက္ အလွဴဒါန အေျမႇာက္အျမား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ အထင္ရွားဆံုးမွာ ေက်ာက္ေတာ္ရွိ မဟာမုနိဘုရား သိမ္တန္ေဆာင္းေတာ္ႀကီး၊ ေၾကးဆင္းတုေတာ္ႀကီးတို႔ ျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က ထင္ရွားခဲ့ေသာ လယ္တီ ဆရာေတာ္ႀကီးကိုလည္း စစ္ေတြၿမိဳ႕သို႔ ပင့္၍ တရားပြဲမ်ား က်င္းပေပးခဲ့သည္။ လူမႈေရး အေနျဖင့္ စစ္ေတြ ေဆး႐ံုႀကီး၌ အမ်ိဳးသမီး သားဖြားေဆာင္ကို ေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္းခဲ့သည္။
ယခုအခါ သံေက်ာင္း (သို႔) ဦးရဲေက်ာ္သူ ေက်ာင္းဟု အမည္တြင္ေသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကို သက္ရွိထင္ရွား ရွိစဥ္ကပင္ ေဆာက္လုပ္ရန္ သစ္မ်ားဝယ္၍ စီစဥ္ခဲ့သည္။ ေနာင္အခါ ဖခင္ကို ရည္စူး၍ သားသမီးမ်ားက သံထည္မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ သံေက်ာင္းဟု အမည္တြင္ခဲ့သည္။
ဦးရဲေက်ာ္သူႏွင့္ ေဒၚသံဒါျဖဴတို႔တြင္ သားသမီး ၁ဝ ဦး ထြန္းကား၍ သား ၄ ေယာက္မွာ ထင္ရွားသည္။ သားအႀကီးဆံုး ဦးခ်န္ထြန္းမွာ အဂၤလန္တြင္ ဥပေဒပညာ သင္ၾကားခဲ့ၿပီး ဥပေဒ ေနာက္ဆံုးႏွစ္၌ ပထမတန္းမွ ေအာင္ျမင္ခဲ့ကာ ေနာင္အခါ ထင္ရွားေသာ ဥပေဒပညာရွင္ တဦး ျဖစ္လာသည္။ ဦးခ်န္ထြန္း ကဲ့သို႔ပင္ သားမ်ားျဖစ္ေသာ ဦးေ႐ႊသာ၊ ဦးေ႐ႊဘဲ၊ ဦးသာဇံ တို႔ကိုလည္း အဂၤလန္သို႔ ေစလႊတ္၍ ဥပေဒပညာမ်ား သင္ၾကားေစခဲ့သည္။
ဘဝနိဂံုး
ဦးရဲေက်ာ္သူသည္ အသက္ (၇၇) ႏွစ္ အ႐ြယ္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၇၂ ခုႏွစ္၊ နယုန္လျပည့္ေက်ာ္ ၁၃ ရက္ အဂၤါေန႔ နံနက္ ရွစ္နာရီတြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ သားသမီးမ်ား အတြက္ အေမြအျဖစ္ ႐ူပီးေငြ သိန္း ၇ဝ မွ် က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ [1]ကိုးကား
- ↑ ၂၀၁၀၊ မတ္လမွာ UNITY စာေပမွ ပထမအႀကိမ္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝတဲ့ ေမာင္ေဇယ်ာ ေရးသားတဲ့ 'ျမန္မာလူေက်ာ္ ၁၀၀ (ပထမအုပ္)' စာအုပ္
0 comments:
Post a Comment
မွတ္ခ်က္ေတြကို ေဖာ္ျပရန္ ခဏေလးေစာင့္ၾကပါ။