ေဂ် အက္စ္ ဖာနီဗဲလ္
ျမန္မာျပည္ တိုးတက္ေရးမွာ ေယဘူ ယ်အားျဖင္႔ ပညာေရးအေပၚ အမ်ား ၾကီး တည္မွီေနသည္။ ပညာေရးကသာ လွ်င္ ျမန္မာ လူထုကို က်ယ္ေျပာတဲ႔ ကမၻာထဲ ၀င္ဆင္႔ႏိုင္မယ္႔ ႏိုင္ငံၾကီးသားမ်ား ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္မည္။
မ်ားေသာအားျဖင္႔ ဥေရာပသားမ်ား ေဆာင္ရြက္ေလ႔ရွိတဲ႔ အစီအစဥ္ကေတာ႔ ေဒသႏၱရ ရိုးစင္းတဲ႔ ဘာသာစကားႏွင္႔ပင္ အေျခခံ ပညာေရးေတြ တည္ေဆာက္ ကျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ႏွင္႔တိုင္ တဖက္က ျမန္မာ အမ်ဳိးသားေရး ၀ံသာႏုမ်ားက နည္းပညာႏွင္႔ အဆင္႔ျမင္႔ ပညာေရးအေပၚ စိုးရိမ္ စိတ္မ်ား ရွိေနတတ္ၾကသည္။ ဒါေၾကာင္႔ပင္ လြန္ခဲ႔သည့္ ႏွစ္မ်ားအတြင္း ကိုလိုနီ ပညာေရး လုပ္ေဆာင္ခဲ႔သမွ်ကို ျပန္စစ္ေဆး သံုးသပ္ဖို႔ လိုပါမည္။လြန္ခဲ႔တဲ႔ ႏွစ္ငါးဆယ္ေလာက္က အေျခခံပညာေရး တည္ေဆာက္မွႈတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အိမ္နီးခ်င္း တိုင္းျပည္အားလံုး ေရွ႕မွာ ဗိုလ္စြဲေနသည္။ ၁၈၉၁ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းအရ ဆိုရရင္၊ ေယာက်ၤားေလး စာတတ္ေျမာက္မွႈ ႏွႈန္းထားသည္ ျဗိတိသွ် အုပ္ခ်ဳပ္မွႈေအာက္ႏွင္႔ ျမန္မာဘုရင္တို႔ အုပ္ခ်ဴပ္မွႈေအာက္ အတူတူ ေလာက္ပင္ ျဖစ္သည္။ လူဦးေရ တိုးလာေသာ္လည္း စာတတ္ေျမာက္မွႈ ႏွႈန္း ထိန္းထားႏိုင္ခဲ႔သည္။
မၾကာခင္ ႏွစ္ေတြမွာေတာ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက အဲဒ႔ီ ပညာေရး ထိပ္က ဦးေဆာင္မွႈ ဆံုးရွႈံုး သြားခဲ႔ရသည္။ ဖိလစ္ပိုင္၊ ေဖာ္မိုဆာ(ထိုင္၀မ္)၊ ထိုင္း၊ မေလးယာ (မေလးရွား+စကၤာပူ) မွာ ေက်ာင္းတက္သည့္ လူဦးေရ အခ်ဳိးအစားမွာ အေတာ္႔ကို မ်ားလာခဲ႔သည္။ ၁၉၀၇ ခုႏွစ္အထိ စာတ္ေျမာက္မွႈႏွႈန္း ည့ံျပီး အေျခခံပညာေရး တည္ေဆာက္မွႈလည္း မရွိတဲ႔ ဒတ္ခ်္တို႔ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ႔ နယ္သာလန္-အိႏၵိယ (အင္ဒိုနီးရွား) မွာေတာင္ စာတတ္ေျမာက္မွႈ ႏွႈန္းထားက ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏွႈန္းထားကို အလ်င္အျမန္ ခ်ည္းကပ္လာႏိုင္ခဲ႔သည္။
ေအာက္တြင္ တိုင္းျပည္လူဦးေရအရ ပညာသင္ယူေနသူ လူဦးေရ အခ်ဳိးအစား စာရင္းမ်ားကို ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
(၁၉၃၆မွ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ အထိ တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ပညာသင္ယူသည့္ လူဦးေရ အခ်ဳိးအစား)
တိုင္းျပည္ | ရာခုိင္ႏႈန္း |
ေဖာ္မိုဆာ | ၁၁.၁၆ |
ဖိလစ္ပိုင္ | ၁၀.၇၅ |
ထုိင္း | ၉.၆၉ |
မေလးယာ( မေလးရွား+စကၤာပဴ) | ၆.၆၂ |
ျမန္မာ | ၃.၉၂ |
နယ္သာလန္-အိႏၵိယ (အင္ဒိုနီးရွား) | ၃.၃၅ |
အင္ဒိုခ်ိဳင္းနား | ၂.၄၆ |
နည္းပညာႏွင္႔ အဆင္႔ျမင္႔ ပညာေရး တို႔ရဲ႕ အေျခအေနကေတာ႔ ပိုလို႔ေတာင္ ေက်နပ္ေလာက္စရာ မရွိ။ ျမန္မာျပည္ ပညာေရးမွာ `လက္ေတြ႔အေျခအေနႏွင္႔ ကင္းကြာ´ (divorced from reality) ေနသည္ဟု မၾကာခဏ ေနာင္တရ ေျပာဆိုၾကသည္။ တကယ္လည္း အမွန္တရားႏွင္႔ ေျဖာင္႔ေျဖာင္႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္ေနပါသည္။
ဘယ္ေလာက္မ်ား လက္ေတြ႔ အမွန္တရားႏွင္႔ ဆန္႔က်င္ေနသလဲ ဆိုရင္၊ ေခတ္ပညာတတ္ လက္တစ္ဆုပ္ရွိတဲ႔ က်ဥ္းေျမာင္းထဲ ဗမာတို႔ ကမၻာေလးထဲတြင္၊ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပညာရရွိဖို႔ ကေလးေတြအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးမွႈ မရွိ ျဖစ္ေနသည္။
ျခံဳၾကည့္ရင္ ဗမာမ်ားသည္္္္ စာအုပ္ထဲမွလြဲ၍ ေမာ္ဒန္ ကမၻာၾကီးအေၾကာင္း ဘာမွမသိရွာပါ။ စာအုပ္ေတြထဲက ဆိုရင္ေတာင္မွ သူတို႔ အလြန္႔ကို နည္းနည္းပဲ သိပါသည္။ ၁၉၂၆ ခုႏွစ္တြင္ ဇီ၀ေဗဒ သင္ၾကားေပးတဲ႔ေက်ာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တစ္ေက်ာင္းသာ ရွိသည္။ ဒါကလည္း မိန္းကေလး ေက်ာင္းျဖစ္ျပီး၊ သင္သူေတြကလည္း ျမန္မာျပည္အေၾကာင္းေတာင္ ေကာင္းေကာင္း သိၾကတာ မဟုတ္။
တေလာက အစိုးရ ပညာရွင္ ႏွစ္ဦးက ကြ်ႏု္ပ္ကို ေခၚတိုင္ပင္သည္။ တစ္ဦးက စီးပြားေရး ပညာရွင္။ သူက ျမန္မာျပည္က စိုက္ပ်ဳိးေရးသမားတိုင္းကို သူ႔တို႔ ဓါးမ ေတြအတြက္ လိုင္စင္ လုပ္ထားရမည္ဟု ေတြးသည္။ ေနာက္ တစ္ဦးက မၾကာခင္ Ph.D. ရဖို႔ ေမွ်ာ္လင္႔ ထားသူ။ သူက ခ်င္းတြင္းျမစ္ ဧရာ၀တီ ထဲကို စီး၀င္တာက မႏၱေလးအထက္မွာ (အမွန္က ေအာက္အေၾကမွာ) ဟု ကြ်ႏု္ပ္ကို ထူးထူး ဆန္းဆန္း ေျပာေနသည္။
ဒါေၾကာင္႔လဲ ေျပာၾကတာ ျဖစ္မည္။ ‘ျမန္မာေတြ အေၾကာင္း သိတဲ႔ ဗမာေတြဟာ ဘာကိုမွ မသိ၊ အရာရာသိတဲ႔ အျပင္ကလူေတြကလည္း ျမန္မာေတြ အေၾကာင္း မသိ’ (Burmans who know Burmese know nothing else, and those who know anything else know no Burmese.)။
နည္းပညာ သင္ၾကားေရးႏွင္႔ ပတ္သက္လို႔လည္း၊ ဗမာမ်ားေတြးေနပံုက လူေတြကို ေလ႔က်င္႔ သင္ၾကား ေပးလိုက္လွ်င္ စက္မွႈ လုပ္ငန္းေတြ ဖန္တီး ႏိုင္မည္ဟု ထင္ေနၾကသည္။ စက္ေတြလုပ္တတ္ကိုင္တတ္ရင္ စက္မွႈေခတ္ ေရာက္ေတာ႔မည္ဟု ထင္ေနသည္။ စီးပြားေရး ပညာ အေၾကာင္း၊ ကုန္သြယ္မွႈ ပညာရပ္ အေၾကာင္းမွ လက္ေတြ႕ က်က် ေလ႔လာဖူးျခင္းမရွိဘဲ ဘယ္လိုလုပ္ စက္မွႈႏိုင္ငံ ထူေထာင္မလဲ။ တကၠသိုလ္မွာ ေဘာဂေဗဒ သင္ၾကား ပို႔ခ် ေနသူမ်ားကလည္း ျမန္မာျပည္ အေၾကာင္း နကန္းတလံုးမွ မသိ။
အရင္ ႏွစ္ငါးဆယ္ေလာက္ကေတာ႔ ဖိလစ္ပိုင္မွ လြဲလို႔၊ ျမန္မာျပည္ကို အေရွ႕အာရွတြင္ အေကာင္းဆံုး ပညာတတ္ တိုင္းျပည္ဟု ေျပာဆိုၾကသည္။ အခု အဆိုးဆံုး ပညာတတ္ တိုင္းျပည္ဟု ေျပာလာလွ်င္ ျငင္းဖို႔ ခက္မည္။ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ရာေထာင္ ေပါင္းမ်ားစြာေသာ သူေတြဟာ ျပင္ပကမၻာကေန အရာရာကို ျမင္ေတြ႔ လာေနၾကျပီ ျဖစ္သည္။
ဒီတိုင္းျပည္ ႏွစ္ျပည္စလံုးက လူေတြမွာ ေခတ္သစ္အုပ္ခ်ဴပ္ေရးစနစ္မွာ ရိွရမယ္႔ ျပည္သူ႔ ၀န္ထမ္း တာ၀န္ေတြ၊ ရံုးလုပ္ငန္း အေတြ႔အၾကံဳေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနၾကျပီ။ မေလးယာ (မေလးရွား+ စကၤာပူ) မွာ မေလးေတြဟာ အမ်ားၾကီး ေခတ္ေနာက္က်ေသးေပမယ္႔၊ တရုတ္ အမ်ားအျပားကေတာ႔ ေခတ္သစ္ ကမၻာ႔ ႏိုင္ငံၾကီးသားမ်ား ျဖစ္လာေနၾကသည္။
ဒတ္ခ်္ ကိုလိုနီ ဂ်ာဗားကြ်န္းမွာ လူကုန္ထံ မိသားစုမ်ားဟာ မ်ဳိးဆက္ သံုးဆက္ ေလးဆက္ ထက္ပိုျပီး ပညာတတ္ေတြ ျဖစ္လာၾကသည္။ ဒတ္ခ်္အုပ္ခ်ဴပ္သူေတြ ထူေထာင္ ထားတဲ႔ ေဒသခံ တိုင္းရင္းသားမ်ား တက္ႏိုင္တဲ႔ ေက်ာင္းေတြမွာ မူလတန္းလြန္ ကေလးေတြဟာ ဥေရာပ ဘာသာစကား သံုးမ်ဳိးေလာက္ကို အခက္အခဲမရွိ သင္ယူေနသည္။
ျပင္သစ္အုပ္ခ်ဴပ္တဲ႔ အင္ဒိုခ်ဳိင္းနားကြ်န္းဆြယ္မွာ တိုင္းရင္း ဘာသာစကားနဲ႔ သင္ၾကားတဲ႔ မူလတန္းေတြ နည္းေသာ္လည္း၊ ေဒသခံအခ်ဳိ႕ဟာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံကိုသြားျပီး အဆင္႔ျမင္႔ ပညာနဲ႔ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ပညာရပ္မ်ားကို ျပီးေျမာက္ေအာင္ သင္ယူလာခဲ႔ၾကသည္။
ျမန္မာျပည္မွာ ကြ်ႏ္ုပ္သိရသမွ် ဖတ္ထိုက္တယ္လို႔ ယူဆရမယ္႔ ဗမာေတြေရးတဲ႔ အဂၤလိပ္စာအုပ္ ဒါဇင္၀က္ေလာက္သာ ရွိမည္။ အဲဒီ႔ ဒါဇင္၀က္အနက္ သံုးအုပ္က ပါဠိကေန အဂၤလိပ္လို ျပန္ထားတာ။ ေနာက္တစ္အုပ္က ျမန္မာ႔သမိုင္းကို ေလ႔လာထားတာ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္ ျပင္ပကို ေက်ာ္ၾကည့္ ေရးထားတာဆိုလို႔ က်န္ ႏွစ္အုပ္ သာရွိသည္။ ေနာင္ နန္းရင္း၀န္ ျဖစ္လာတဲ႔ ဦးဘေမာ္က တစ္အုပ္ ေရးျပီး၊ သူ႔အကို ေဒါက္တာ ဘဟန္က တစ္အုပ္ေရးသည္။
ဖိလစ္ပိုင္၊ မေလး၊ ထိုင္း ႏိုင္ငံတို႔မွာေတာ႔ ဘက္ေပါင္းစံု အဆင္႔ျမင္႔ ပညာေရး လွႈပ္ရွားမွႈေတြ ရွိေနျပီ။ နည္းပညာ သင္ၾကားပို႔ခ်မွႈ မ်ားတြင္ အင္ဒိုခ်ဳိင္းနားမွလြဲ၍ ျမန္မာျပည္သည္ ေအာက္ေျခ အဆင္႔မွာ ရပ္တန္႔ေနသည္။ အဖက္ဖက္က ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ေနာက္ေကာက္က်မွႈမ်ားအတြက္ အဓိက အေၾကာင္းတရား သံုးပါး ရွိသည္။
(၁) ပညာေရးကို ဌာနဆိုင္ရာ အရာရွိတို႔အတြက္သာ အခြင္႔ထူးခံ လုပ္ေဆာင္ ထားျခင္းေၾကာင္႔ ျဖစ္သည္။ သူတို႔ကလည္း ေက်ာင္းစာသင္ခန္း အျပင္က ျမန္မာျပည္ အေၾကာင္း ဘာမွကို မသိ။
(၂) အစိုးရက လူထုကို ပညာေရး ေပးဖို႔ထက္ တစ္ဦးခ်င္းစီကို ေရြးခ်ယ္ ပညာသင္ခြင္႔ ေပးေနသည္။
(၃) ပညာေရးသည္ စီးပြားေရး သမားတို႔ လက္ေအာက္၊ ဓနရွင္တို႔ ပစၥည္းသက္သက္အျဖစ္ က်ေရာက္ေန ျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာျပည္လို တိုင္းျပည္မ်ဳိးတြင္ ပညာေရးကို ဌာနဆိုင္ရာ အရာရွိ အရာခံတို႔ အတြက္သာ ခ်န္ထားမွႈ မျဖစ္သင္႔။ မေလးယာႏွင္႔ ဒတ္ခ်္တို႔ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ႔ နယ္သာလန္-အိႏၵိယ ႏွစ္ခုစလံုးတြင္ မၾကာခင္ႏွစ္မ်ား အတြင္း မည္သူ႔မည္၀ါကိုမွ မ်က္ႏွာလိုက္ ခြဲျခားမႈမရွိဘဲ ပညာေပးမွႈေၾကာင္႔ အလ်င္အျမန္ တိုးတက္လာခဲ႔သည္။
ျဗိတိသွ် အုပ္ခ်ဴပ္တဲ႔ မေလးယာတြင္ပင္ ပညာေရးမွာ မေလး လူထု ဘ၀၊ ဘာသာစကား၊ စာေပ တို႔ႏွင္႔ သက္ဆိုင္မယ္႔ အသိပညာကို ျမွင္႔တင္ေရးကို အရင္ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္ေနသည္။ ဌာန ၀န္ထမ္းမ်ားကိုလည္း မိမိတိုင္းျပည္ႏွင္႔ လူမ်ဳိး ျမွင္႔တင္ႏိုင္ေရးကို ဦးတည္လုပ္ေဆာင္ၾကေအာင္ ပညာေပးသည္။ ပညာေပးျပီး လူေမြး တာမ်ဳိး မဟုတ္။(မွတ္ခ်က္။ ယခုေခတ္ စေကာ္လားရွစ္ေပးျပီး အမတ္၀င္ေရြးခိုင္တာမ်ဳိး သတိျပဳဖြယ္-ဘာသာျပန္သူ)
မေလးယာတြင္ ဆာရစ္ခ်ဒ္၀င္စတဒ္ လို အရည္အခ်င္းျပည့္ လူတစ္ေယာက္ ရရွိတာ အမ်ားၾကီး ကံေကာင္းပါသည္။ သူက လူထု အေၾကာင္းကို သိသည္။ သူ႔ အုပ္ခ်ဴပ္ေရးအဖြဲ႔ထဲမွာ ပညာေရး နည္းနာေတြ ေကာင္းေကာင္း အသံုးခ်တတ္တဲ႔လူေတြ ရွိထားသည္။ ျမန္မာျပည္ အေနႏွင္႔မူ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း ပညာေရးကို ေခတ္မွီေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔၊ ျပန္လည္ သံုးသပ္ဖို႔ေတြ လုိေနပါသည္။
ဥပမာ၊ တကိုယ္ရည္ႏွင္႔ ပတ္၀န္းက်င္ သန္႔ရွင္းေရး (hygiene) အစီအစဥ္မ်ားအတြက္ ေက်ာင္း ျပဌာန္း စာအုပ္ ဖတ္ေနရံုမွ်ႏွင္႔ မျပီး။ ပင္ကူအိမ္ႏွင္႔ က်တ္ခိုး အထပ္ထပ္စြဲေနသည့္ စာသင္ခန္းတြင္ က်န္းမာေရးသင္ခန္းစာ ပို႔ခ်ေနလို႔ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းအတြက္ ဘာမွျဖစ္လာမည္မဟုတ္။ တကိုယ္ရည္ သန္႔ရွင္းေရး သင္ၾကားမယ္႔ ေက်ာင္းဆရာ ကိုယ္တိုင္က ယံုုယံုၾကည္ၾကည္ျဖင္႔ မိမိကိုယ္ကိုယ္ သန္႔ရွင္းေအင္ အရင္လုပ္ျပီး ေက်ာင္းသားမ်ားထံမွ ထင္ျမင္ခ်က္ေကာင္း ရယူထားႏိုင္ဖို႔ လိုမည္။
လူ႔အဖြဲ႔အစည္းႏွင္႔ ႏိုင္ငံ႔စီးပြားေရး ျပန္လည္ တည္ေဆာက္မွႈမ်ားအတြက္ လူထု တစ္ရပ္လံုးကို ပညာေပးဖို႔ လုပ္ၾကရပါမည္။ ေခတ္သစ္ ကမၻာၾကီးထဲ သူတို႔ ဘယ္လိုေနမလဲ ဆိုတာ သင္ၾကားျပသ ေပးရမည္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို ဦးေဆာင္မယ္႔ ပတ္၀န္းက်င္အသစ္ ျဖစ္ေအာင္ ေက်ာင္းမ်ားက တာ၀န္ယူၾကရမည္။
ျမန္မာဘုရင္မ်ား အုပ္စိုးမွႈေအာက္တြင္ ဘုန္းၾကီးေတြက ကေလးေတြကို ဘ၀မွာ ဘယ္လိုေနထိုင္မလဲ (how to live) ဆိုတာ သင္ၾကားေပးခဲ႔သည္။ အခု ဒီေလာက္နဲ႔ ကမၻာထဲသြားလို႔မရ။ ကေလးေတြ အေနနဲ႔ ေခတ္သစ္ ကမၻာထဲ၀င္ဆန္႔္ဖို႔ ဘ၀မွာ ဘယ္လို အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းေနထိုင္မလဲ (how to make living) ဆိုတာ ေက်ာင္းေကာင္းေတြမွာ သင္ယူၾကရမည္။
ဒါေတြ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ဆိုရင္ ေစ႔ေဆာ္မွႈအသစ္ေတြနဲ႔ လုပ္ဖို႔လိုအပ္မည္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ဥေရာပသားမ်ားေရာ ျမန္မာျပည္သားမ်ားပါ အတူလက္တြဲ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ္႔ ေစ႔ေဆာ္မွႈမ်ဳိး။ အားလံုး ႏိုးၾကားတက္ၾကြစြာ ပါ၀င္ႏိုင္ေအာင္ ေစ႔ဆာ္ေပးႏိုင္တာက အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒ ျဖစ္သည္။
ဖိလစ္ပိုင္ႏွင္႔ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔တြင္ အမ်ဳိးသားေရး စိတ္အား တက္ၾကြမွႈေၾကာင္႔ပင္ အလ်င္အျမန္ကို တိုးတက္ ေအာင္ျမင္မွႈေတြ ရရွိခဲ႔သည္။ မေလးယာ ကလည္း ေခတ္သစ္ ကမၻာၾကီး အေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း သိတဲ႔ ပညာတတ္ `ဆူလ္တန္´မ်ားေၾကာင္႔ တိုးတက္ ခဲ႔သည္ဟု ဆိုႏို္င္သည္။
အဲဒီႏိုင္ငံေတြမွာ လူထုကို သူတို႔ ကေလးေတြ ေက်ာင္းေတြဆီ ပို႔လာေအာင္၊ အစိုးရ ႏွင္႔ ပညာေရး ဌာနက အားေပး တိုက္တြန္းၾကသည္။ ကေလးေတြကို ေက်ာင္းလႊတ္တာ ထမင္းနဲ႔ ဟင္း သူတို႔ ရွာေဖြ တတ္ဖို႔မွ်သာ မဟုတ္။ အမ်ဳိးသား တိုးတက္ၾကီးပြားေရး အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ဆိုတာကို သူတို႔ နားလည္ရမည္။ ထိုင္းတြင္ ဘုန္းၾကီး ေက်ာင္းတိုက္မ်ားတြင္ပင္ ေခတ္သစ္ ပညာရပ္ ေက်ာင္းမ်ား ဖြင္႔ခြင္႔ေပးထားသည္။ ျဗိတိသွ် အစိုးရကေတာ႔ ျမန္မာျပည္တြင္ အဲဒီလို တိုက္တြန္း အၾကံျပဳမွႈမ်ဳိးေတြ မရွိ။ ျမန္မာဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမ်ားကလည္း ေခတ္သစ္ပညာေရးအေၾကာင္း စိတ္မ၀င္စား။
အဲဒီ႔ တိုးတက္လာေသာ တိုင္းျပည္မ်ား ေနာက္ကြယ္တြင္ အရြယ္ေရာက္သူမ်ားအတြက္ ပညာေရး (adult education) လည္း ထုနဲ႔ထည္နဲ႔ လွႈံေဆာ္ အားေပးမွႈေတြ လုပ္ခဲ႔ၾကသည္။ ရုပ္ရွင္၊ ေရဒီယို စတဲ႔ ေခတ္မွီ ပညာေရးအေထာက္အကူ ပစၥည္းမ်ားကို ျမိဳ႕နယ္ အသီးသီးဆီ ေရာက္ေအာင္ ပံ႔ပိုးၾကသည္။ လူမွႈ႔ တည္ေဆာက္မွႈ အစီအစဥ္မ်ားအတြက္ လက္ေတြ႔ ပညာေပး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္သည္။
နယ္သာလန္-အိႏၵိယ (အင္ဒိုနီးရွား) တြင္ လူမွႈ႔ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အမ်ား ျပည္သူသံုး စာၾကည့္တိုက္မ်ား ထူးျခား ေအာင္ျမင္စြာ ထူေထာင္ ေပးခဲ႔သည္။ ျမန္မာျပည္မွ လူထုျပန္ၾကားေရး၀န္ (the Director ofPublic Instruction) က သူ႔ရဲ႕ အစိုးရ ကိုယ္စားျပဳ မိန္႔ခြန္း တစ္ခုတြင္ ျမန္မာလူထုမွ`စာၾကည့္တိုက္ ေတာင္းဆိုမွႈ မရွိ´ (there is no demand for it) ဟု ေျပာျပီး ပယ္ခ်ခဲ႔သည္။
ဒတ္ခ်္ ေတြကေတာ႔ ျဗိတိသွ်ႏွင္႔ ကြာသည္။ သူတို႔ ကိုလိုနီ နယ္သာလန္-အိႏၵိယတြင္ စာၾကည့္တိုက္ ေတာင္းဆိုမွႈ ျဖစ္လာေအင္ ဖန္တီးခဲ႔သည္။ ဒတ္ခ်္ေတြမွာ ေဒသခံလူထုနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး လံုေလာက္တဲ႔ အသိပညာ၊ အေတြးအျမင္ေတြ ရွိထားၾကသည္။ ကြ်ႏု္ပ္ရဲ႕ အေတြ႔ အၾကံဳအရ ေျပာရလွ်င္ အစိုးရ ခြင္႔ျပဳမည္ဆိုလွ်င္ အစိုးရ ေထာက္ပံ႔မွႈ မရယူဘဲနဲ႔ပင္ ျမန္မာျပည္တြင္ အလားတူ အလုပ္ေတြ အမ်ားၾကီး လုပ္ေဆာင္ ႏိုင္သည္။
နည္းပညာနဲ႔ အဆင္႔ျမင္႔ ပညာေရးအတြက္လည္း အလားတူ စဥ္းစားခ်က္ေတြကို အသံုးျပဳႏိုင္မည္။ ပတ္၀န္းက်င္အသစ္ ဖန္တီးျခင္းႏွင္႔ ပညာေရး ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းတို႔ရွိမွ ပတ္၀န္းက်င္အသစ္မွာ လူထု အလိုအေလ်ာက္ ဟန္ခ်က္ညီညီ လိုက္ပါလာလိမ္႔မည္။ ဒါေၾကာင္႔ နည္းပညာရပ္ အရည္အေသြးေတြကို ေတာင္႔တေနမည့္ လူထု ၀ယ္လိုအား (demand) ကို ဖန္တီး လုပ္ေဆာင္ပါ။ ဒီလို လုပ္ေဆာင္ျခင္းေၾကာင္႔ မၾကာခင္ ေရွ႕ကို ေရြ႕သြားပါလိမ္႔မည္။
အရင္က ျမန္မာျပည္အတြက္ အစိုးရ အရာရွိမ်ားကို အိႏၵိယကေန စုေဆာင္း ေခၚလာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ သူတို႔က ဗမာစကား မေျပာတတ္။ ဘာသာစကား အခက္အခဲေၾကာင္႔ သူတို႔ အလုပ္က ေႏွးေကြးျပီး၊ လုပ္အားရလဒ္က ေက်နပ္ ေလာက္စရာမရွိ။ ကုန္က်စရိတ္နဲ႔ မကာမိ။ ဒါေၾကာင္႔ ဗမာေတြကို ထရိန္နင္ေပး သင္ၾကားဖို႔ လိုမည္။
အခ်ဳိ႕ ျဗိတိသွ် အရာရွိေတြက ဗမာေတြကို အလုပ္သမားမ်ား အေနနဲ႔ မယံုၾကည္မွႈ ( distrust of the Burmans as workmen) ေၾကာင္႔ ကန္႔ကြတ္ၾကသည္။ ၀န္ထမ္းမျဖစ္ေလာက္ဟုလည္း ယူဆၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုေနာက္ပိုင္း ေစ်းေပါတဲ႔ လုပ္အားခေၾကာင္႔ အိႏၵိယ အရာရွိမ်ား ေနရာတြင္ ဗမာ ၀န္ထမ္းေလာင္းမ်ားနဲ႔ အစားထိုးဖို႔ လက္ခံလာၾကသည္။
တဆက္ထဲမွာပင္ ေစ်းခ်ဳိ အသံုးတည့္မည့္ အိႏၵိယ ၀န္ထမ္းမ်ားကိုလည္း ဆက္ထိန္းထားဖို႔ေတာ႔ လိုမည္။ တိုင္းျပည္ အက်ဴိးစီးပြားအတြက္ မတူေသာ ၀န္ထမ္းမ်ား အခ်င္းခ်င္းၾကား၊ ကေတာက္ကဆမ်ား ျဖစ္ျပီး ဆိုးရြားသည့္ ရလဒ္မ်ား မထြက္ေအာင္ ၾကိဳတင္ ကာကြယ္ရမည္။ အစိုးရဌာန အသီးသီးမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္မည့္ ဗမာ ၀န္ထမ္းမ်ား ခန္႔အပ္ျခင္းမွာ လြယ္ကူေသာ ကိစၥရပ္ေတာ႔ မဟုတ္။ အရင္က ဒီလို ရာထူးေတြမွာ ထမ္းေဆာင္သူ မရွိေအာင္ ရွားလွသည့္အတြက္ ဥေရာပသားမ်ားက တြဲကိုင္ လမ္းညႊန္ျပသ ေပးရမည္။ အစိုးရ ရံုးဌာနမ်ားတြင္ ဗမာေတြကို ျဖည့္ဆည္းဖို႔ဆိုရင္ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ လိုလိုခ်င္ခ်င္နဲ႔ လုပ္ခ်င္ကိုင္ခ်င္ ျဖစ္လာေအာင္ သင္ၾကားေပးရမည္။
ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ ထိုင္း တို႔မွာေတာ႔ အစိုးရ ၀န္ထမ္းေနရာမ်ားအတြက္ လိုအပ္လာသည့္အခါ၊ ေဒသခံ လူေတြကိုပဲ ကြ်မ္းက်င္ေအာင္ ထရိန္နင္ ေပးသည္။ ႏိုင္ငံျခားမ်ားမ်ား ေစလႊတ္ေပးသည္။ သူတို႔က ေခတ္သစ္ကမၻာၾကီးနဲ႔ လက္ပြန္းတတီး ျဖစ္ခဲ႔ၾကျပီး၊ ကိုယ္႔တိုင္းျပည္ကို ေမာ္ဒန္ျဖစ္ေအင္ ျပန္လည္ ေဆာင္ရြက္ ၾကသည္။
ဒတ္ခ်္ အစိုးက သူအုပ္ခ်ဳပ္တဲ႔ ကိုလိုနီတိုင္းျပည္ေတြမွာ က်င္႔သံုးတဲ႔ အေထြေထြပညာေရး သြင္ျပင္ လကၡဏာ တစ္ခုကေတာ႔ လြတ္လပ္စြာ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုေစျခင္း ျဖစ္သည္။ ဒါမွ အစိုးရ အရာရွိေတြ အတြင္းမွာပါ ေဆြးေႏြးမွႈေတြ ျဖစ္ေပၚ လာေစမည္။ အစိုးရမူ၀ါဒေတြ အေပၚ ၀န္ထမ္းေတြက လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေျပာဆို မဲေပးႏိုင္ၾကသည္။ အစိုးရ သတင္းစာေတြနဲ႔ အပတ္စဥ္ထုတ္ စာေစာင္ေတြမွာ အုပ္ခ်ဴပ္ေရး ယႏၱရားအေၾကာင္း ေ၀ဖန္ေထာက္ျပႏိုင္သည္။
လက္ရွိရာစုႏွစ္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဴပ္ေရး ယႏၱရား တိုးတက္ဖို႔ရန္မွာ ၀န္ထမ္း အရာရွိအားလံုးက အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျပႆနာ အခက္အခဲေတြအေၾကာင္း ပြင္႔ပြင္႔လင္းလင္း ေဆြးေႏြးႏွီးေႏွာၾကမွ ျဖစ္မည္။ ျမန္မာျပည္တြင္ေတာ႔ ဒီလို ေဆြးေႏြးမွႈမ်ဳိး ခြင္႔ျပဳမွႈ ပါးရွားလြန္းျပီး၊ မတို႔မထိရဲေအာင္ အဆိုးျမင္ ေနၾကသည္။
ဒါေၾကာင္႔ တိုင္းျပည္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းတိုင္းတြင္ ပညာေရးကို လူထု တစ္ရပ္လံုးရဲ႕ လူမွႈ႔ေရးဘ၀၊ စီးပြားေရးဘ၀အေပၚ အက်ဴိးသက္ေစမည့္ မ႑ိဳင္ကိစၥရပ္ၾကီးအျဖစ္ သေဘာထား ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ လိုမည္။ ေက်ာင္းေတြ ဖြင္႔ရံုနဲ႔ ျပီးေရာဆိုျပီး တာ၀န္ေက် မည္ကာမတၱ မဟုတ္။
မိမိ ကိုလိုနီျပဳထားတဲ႔ ေဒသခံ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အသိအျမင္ အေတြးအေခၚ အမ်ားၾကီးရွိတဲ႔ ဒတ္ခ်္ေတြက ပညာေရးလုပ္ငန္း တာ၀န္မ်ားတြင္ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရးကိုပါ တြဲဖက္ထားသည္။ ဒါက တကယ္႔ကို လိုအပ္ေနတဲ႔ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ ျဖစ္သည္။ ဒါေၾကာင္႔ ျမန္မာျပည္ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ပညာေရး က်န္းမာေရးတို႔မွာ မျဖစ္မေန ထူေထာင္ တည့္မတ္ေပးရမည့္ မ႑ိဳင္ၾကီးေတြ ျဖစ္ေနပါသတည္း။
ရည္ညႊန္း- Reconstruction in Burma by J.S. Furnivall စာအုပ္မွ ေကာက္ႏွႈတ္ ေဖာ္ျပပါသည္။
(J.S Furnivall သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ထမ္းေဆာင္ခဲ႔သည့္ အိုင္စီအက္စ္ အရာရွိ တစ္ဦးျဖစ္ျပီး၊ Burma Research Society, Burma Book Club ႏွင္႔ ဂႏၱေလာကမဂၢဇင္း တို႔ကို ဦးေဆာင္ ထူေထာင္ခဲ႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္ၾကီး ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင္႔ ပတ္သက္ေသာ စာအုပ္ စာတမ္းေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာ ေရးခဲ႔ျပီး သူရဲ႕ Introduction to Political Economy of Burma ႏွင္႔ Colonial Policy and Practice စာအုပ္မ်ားမွာ ထင္ရွားသည္။)
............
ေမာကၡပညာေရးမဂၢဇင္းမွ ကူးယူေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
0 comments:
Post a Comment
မွတ္ခ်က္ေတြကို ေဖာ္ျပရန္ ခဏေလးေစာင့္ၾကပါ။