ရခိုင္ျပည္ ၊ေက်ာက္ျဖဴျဖိဳ့
ေက်ာက္တစ္လံုးဘုရားသမိုင္းအက်ဥ္း
နိဒါန္း
ေက်ာက္တစ္လံုး လႈိဏ္ဂူ
ဒုတိယ ေျမာက္ဦးေရႊျပည္ျမိဳ့တည္ နန္းတည္ဘေစာသိရီငယ္မည္ေသာ သီရိသူရိယစႏၵာ (မဟာရာဇာဘြဲ.ခံမင္းဗာၾကီးမင္း ) သည္ သကၠရဇ္ (၈၉၈ ) ခုႏွစ္ မွာေက်ာက္ျဖဴကၽြန္းဦး ဘီလူးေဆာင္ေၾကာင့္ထိုင္လတၱံ ဆုိေေသာအတိတ္ႏွင့္အညီ နန္းတက္ အထိမ္း အမွတ္
ဂူဘုရားကိုးဆူး အပါ အ၀င္ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ပါသည္ ။ ယင္း ဘုရားကိုးဆူမွာ ေျမာက္ဦးျမိဳ.နယ္မွ သိမ္ေတာ္ဘုရား၊ ေရႊဂူၾကီးဘုရား၊ ရေသ့ေတာင္ျမိဳ.နယ္မွ ဂူေတာင္ဘုရား၊ ဇီးကိုင္းဘုရား၊ ပု႑ားကၽြန္းျမိဳ.နယ္က ဂူ၀ဘုရား ၊ေပါက္ေတာ္ျမိဳ့နယ္က ၾကိမ္ေခြဘုရား ၊ေတာ္ညိဳဘုရား၊ နတ္ေတာင္ၾကိဳင္ဘုရား ႏွင့္ ေက်ာက္ျဖဴျမိဳ႕က်က္သေရေဆာင္ ေက်ာက္တစ္လံုးဘုရားတို႔ျဖစ္ပါသည္။
ေက်ာက္တစ္လံုး ဘုရားတည္ျခင္း မွာမင္းဗာၾကီးကုသိုလ္မျပဳခင္ကဂူေပါက္တခု႐ွိခဲ့သည္။ ရမး္ျဗဲကၽြန္း ေတာင္ဘက္ ေက်ာက္နီေမာ္ နားမွ ကလိန္ေတာင္ျမစ္ေရျပင္ မွာ ကလိဂၤရာဇ္ျပည္ ႐ွိခဲ့ေသာေၾကာင့္ ယင္းျပည္ပ်က္ က ငွက္ဆင္ပ်ံယဥ္စီးျပီးထြက္ေျပးလာေသာ စိတၱရလကၤာရ ႏွင့္ တပည့္တို႔သည္ ဒီေနရာ ( ေက်ာက္တစ္လံုးဘုရား ) မွာ ေခတၱဆင္းၿပီး ခ်ိန္းဆိုထားေသာ ကလိဂၤရေသ့ ကိုေစာင့္၍ ဂူေပါက္ တစ္ခု ကိုထုထြင္းခဲ့ပါသည္။ ထိုေနရာမွာ စေကါမ၊ ဘူတာ၀ါမာန၊ အဂၢိရစေသာ ဂမၻီရက်မ္း တို႔ကို ျမဳႇပ္ႏွံျပီး အေနာက္ဘက္အရပ္သို႔ ငွက္ဆင္ပ်ံစီး ထြက္ခြာသြားခဲ့ၾကသည္။
မင္းဗာၾကီးေခတ္မတိုင္မီကာလက ဒီပထမ ဂူေပါက္မွဘုရားဆင္းတုေတာ္တို႔ကို ကိန္း၀ပ္ေစျပီး အနီးပတ္၀န္းက်င္မွ ဒသခံမ်ားကကုိယ္ကြယ္ပူေဇာ္ခဲ့ၾကပါသည္။ မင္းဗာၾကီးေနာက္ပိုင္း
ေျပာင္းလဲေရႊလ်ွားလာေသာ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ ကုသိုလ္ရွင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးတိုု႔က ဂူေပါက္မ်ားတိုးခ်ဲ့
ထြင္းထုျပီး ဘုရားဆင္း တုမ်ားစြာကိုထုဆစ္သြင္းေလာင္း ကိန္၀မပ္စံပယ္ ျပီး ကိုးကြယ္ခဲ့ပါသည္။
လက္႐ွိ အေျခအေနမွာ ေက်ာက္တစ္လံုးဂူဘုရားသည္ ေလာင္းတစ္ေပါက္ေတာင္၏ ေတာင္နွာေမာင္းမွာ အလွ်ား( ၄၀၀ ) ေက်ာ္၊ အျမင့္ (၁၅ ) ေပ ( ၂၀ )ေပ ခန္႔တြင္ ဂူေပါက္ ( ၅၄ ) ေပါက္ တြင္ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္
(၁၉၂ ) ဆူခန့္ ကိန္း၀ပ္စံပယ္လွ်က္ ႐ွိပါသည္။
ေျမျပင္မွဘုရားရင္ျပင္စၾကၤန္သို႔ တက္ေတေလွကားသံုးစင္း ႐ွိပါသည္။ ေျမာက္ဘက္အစြန္းဆံုးသည္ မင္းတက္ေလွကားျဖစ္ပါသည္။ မငး္ဗာၾကီးသည္ေဒေက်ာက္တစ္လံုးဂူဘုရားကိုတည္ေတာ္မူေသာ အခါမွာ ဂႏၳရီပညာရွင္တို႔ကို ေရွးရခိုင္ ေစတီပုထိုးစီရင္ ေလ့ ႐ွိသည့္ မ႑ိဳင္အစီအစဥ္ အရင္းတို႔ကို ထည့္သြင္းစီရင္ ေစၿပီး အဋာနာဌိယသုတ္လာ ေဟမ၀တနတ္ယကၡႏွင့္ သာတာဂီရီနတ္ယကၡ ကို ေစာင့္ထားလွ်က္ေလာကပါလနတ္၊ ၀သုေျႏၵနတ္၊ ဂႏၳဗၺနတ္၊ နဂါး၊ ၀ိဇၹါ၊ ေဇာ္ဂ်ီ ၊ တပသီ၊ ဂုမၻာန္မ်ားႏွင့္ ၿဂိဳဟ္ၾကီးကိုးလံုးကိုစီရင္ျပဳလုပ္ထားခဲ့ပါသည္။ ေက်ာက္တစ္လံုးဘုရား၏ မင္းတက္ ေလွကားထိပ္ဦး ဘီလူးနွစ္ေကာင္ေရွ့မွာ လူနွစ္ရပ္ခန္႔႐ွိ ဓါးစြဲေဆာင့္ေၾကာင့္ ထိုင္ေဟမ၀တႏွင့္ သာတာဂီရိနတ္ဘီလူးနွစ္ေကာင္႐ွိခဲ့သည္။ ဒုတိယ ကမၻာစစ္အတြင္း အဂၤလိပ္ေရတပ္ အေျမာက္ဒဏ္ ေၾကာင့္ယင္းနတ္ဘီလူး ရုပ္နွစ္ခု ပ်က္စီး ခဲ့ပါသည္။
ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕-ေက်ာက္တစ္လံုး ဂူဘုရားႀကီး
ေက်ာက္တစ္လံုးဘုရားေနရာတြင္ ေလးျမိဳ့ေခတ္ဦးက ရဟႏၵာသစၥ ပ႑၀မေထရ္ သည္ သီတင္းသံုး က်င့္ၾကံအားထုတ္ခဲ့ဖူးပါသည္။ ေခတ္ အဆက္ဆက္ရဟန္းသာမေဏမ်ား၊ ၀ိဇၵါေဇာ္ဂ်ီမ်ား ၊ ထြက္ရပ္ေပါက္လိုသူမ်ား၊ နတ္နဂါး သြားရာက္ တရားက်င့္ၾကံမူ၊ အဓိ႒ာန္၀င္မူ၊ ဥပုသ္ေဆာင္၀င္မူ တို႔ ျပဳခဲ့ၾကပါသည္။ ေက်ာက္ျဖဴျမိဳ့ ယပ္လွဲေက်ာင္း ပထမ ဆရာေတာ္ အရွင္ သာဂရလက္ထက္ မွာ ေက်ာက္တစ္လံုးဂူဘုရားတြင္ လာေရာက္ဥပုသ္ေစာင့္ေသာ ေျမြေယာင္ေဆာင္နဂါး ကို အေႏွာင့္အယွက္ျပဳေသာ ကေလး နွစ္ဦး မွာနဂါးအခိုးမူတ္ခံရခဲ့ၾကေသာ အျဖစ္အပ်က္တို႔ ႐ွိခဲ့ဖူးပါသည္။ ေနာက္ျပီး သံုးမိုင္ခန့္ေ၀းေသာကံေကာ္ေတာ ဘုရားတြင္ကိန္း၀ပ္ေသာ ပတၱျမားမ်က္ရွင္ ( ျပဒါးရွင္လံုး)သည္ လျပည့္ညတို႔မွာေက်ာက္တစ္တစ္လံုးဂူဘုရားအေပၚ မၾကာခဏ လာေရာက္ ရစ္၀ဲေလ့႐ွိသည္ဟု ေရွ့လူၾကီးမ်ားေျပာၾကားပါသည္။
ေက်ာက္တစ္လံုးဘုရားေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ ယခုအုန္းေတာ ရြာအနီး တည္ရွိခဲ့ဖူးေသာ
ေက်ာက္ျဖဴရြာသားတို႔က ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ကိုးကြယ္ ခဲ့ၿပီး ေက်ာက္တစ္လံုးဘုရားေရွ့ မွာ မင္းဗာၾကီးလွဴဒါန္းေသာ ပရိယတိၱစာသင္တုိက္ၾကီး တစ္ခု ႐ွိခဲ့ဖူးပါသည္၊ (၁၁၄၆) ခုနွစ္ေက်ာက္ျဖဴရြာ ပ်က္စီးျပီးေနာက္ ထိမ္းသိမ္းမႈမ႐ွိပဲ အေတာ္ၾကာခဲ့ၿပီးမွ (၁၉ ) နွစ္ရာစု ေႏွာင္းပိုင္းနွင့္ ( ၂၀ ) ရာစု အေစာပိုင္းကာလမ်ား တြင္ ေက်ာက္ျဖဴျမိဳ့မွ ဦးပန္းလွ၊ ပညာ၀န္ဦးကုလား၊ အဖြဲဒါယိကာၾကီးဦးထြန္းလွ၊ ကုန္သည္ၾကီးဦးေအာင္လွ ကုသိုလ္ ရွင္မ်ားတို့က ေက်ာက္တစ္လံုးဂူဘုရားအား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျပဳျပင္မြမ္းမံပူေစာ္ကိုးကြယ္ ခဲ့ၾကသည္မွစ၍ ေႏွာင္းပိုင္းကာလတို႔မွာ ကုသိုလ္ေစတနာရွင္တို.က ဆက္လက္ထိ္မ္းသိမ္း မြမ္းမံပူေဇာ္ လွ်က္႐ွိပါသည္၊ သၾကၤန္နွစ္ဆန္း
တစ္ရက္ေန့ ကံေကာ္ေတာ္ဘုရား ႏွင့္အတူ ဘုရားပြဲ က်င္းပေလ့ ႐ွိပါသည္။
.............................
မွတ္ခ်က္။ ။ ေက်ာက္ျဖဴ ရင္သြီးေခ် ဘေလာ့မွ
ေက်ာက္တစ္လံုးဘုရားသမိုင္းအက်ဥ္း
နိဒါန္း
ေက်ာက္တစ္လံုး လႈိဏ္ဂူ
ဒုတိယ ေျမာက္ဦးေရႊျပည္ျမိဳ့တည္ နန္းတည္ဘေစာသိရီငယ္မည္ေသာ သီရိသူရိယစႏၵာ (မဟာရာဇာဘြဲ.ခံမင္းဗာၾကီးမင္း ) သည္ သကၠရဇ္ (၈၉၈ ) ခုႏွစ္ မွာေက်ာက္ျဖဴကၽြန္းဦး ဘီလူးေဆာင္ေၾကာင့္ထိုင္လတၱံ ဆုိေေသာအတိတ္ႏွင့္အညီ နန္းတက္ အထိမ္း အမွတ္
ဂူဘုရားကိုးဆူး အပါ အ၀င္ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့ပါသည္ ။ ယင္း ဘုရားကိုးဆူမွာ ေျမာက္ဦးျမိဳ.နယ္မွ သိမ္ေတာ္ဘုရား၊ ေရႊဂူၾကီးဘုရား၊ ရေသ့ေတာင္ျမိဳ.နယ္မွ ဂူေတာင္ဘုရား၊ ဇီးကိုင္းဘုရား၊ ပု႑ားကၽြန္းျမိဳ.နယ္က ဂူ၀ဘုရား ၊ေပါက္ေတာ္ျမိဳ့နယ္က ၾကိမ္ေခြဘုရား ၊ေတာ္ညိဳဘုရား၊ နတ္ေတာင္ၾကိဳင္ဘုရား ႏွင့္ ေက်ာက္ျဖဴျမိဳ႕က်က္သေရေဆာင္ ေက်ာက္တစ္လံုးဘုရားတို႔ျဖစ္ပါသည္။
ေက်ာက္တစ္လံုး ဘုရားတည္ျခင္း မွာမင္းဗာၾကီးကုသိုလ္မျပဳခင္ကဂူေပါက္တခု႐ွိခဲ့သည္။ ရမး္ျဗဲကၽြန္း ေတာင္ဘက္ ေက်ာက္နီေမာ္ နားမွ ကလိန္ေတာင္ျမစ္ေရျပင္ မွာ ကလိဂၤရာဇ္ျပည္ ႐ွိခဲ့ေသာေၾကာင့္ ယင္းျပည္ပ်က္ က ငွက္ဆင္ပ်ံယဥ္စီးျပီးထြက္ေျပးလာေသာ စိတၱရလကၤာရ ႏွင့္ တပည့္တို႔သည္ ဒီေနရာ ( ေက်ာက္တစ္လံုးဘုရား ) မွာ ေခတၱဆင္းၿပီး ခ်ိန္းဆိုထားေသာ ကလိဂၤရေသ့ ကိုေစာင့္၍ ဂူေပါက္ တစ္ခု ကိုထုထြင္းခဲ့ပါသည္။ ထိုေနရာမွာ စေကါမ၊ ဘူတာ၀ါမာန၊ အဂၢိရစေသာ ဂမၻီရက်မ္း တို႔ကို ျမဳႇပ္ႏွံျပီး အေနာက္ဘက္အရပ္သို႔ ငွက္ဆင္ပ်ံစီး ထြက္ခြာသြားခဲ့ၾကသည္။
မင္းဗာၾကီးေခတ္မတိုင္မီကာလက ဒီပထမ ဂူေပါက္မွဘုရားဆင္းတုေတာ္တို႔ကို ကိန္း၀ပ္ေစျပီး အနီးပတ္၀န္းက်င္မွ ဒသခံမ်ားကကုိယ္ကြယ္ပူေဇာ္ခဲ့ၾကပါသည္။ မင္းဗာၾကီးေနာက္ပိုင္း
ေျပာင္းလဲေရႊလ်ွားလာေသာ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ ကုသိုလ္ရွင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးတိုု႔က ဂူေပါက္မ်ားတိုးခ်ဲ့
ထြင္းထုျပီး ဘုရားဆင္း တုမ်ားစြာကိုထုဆစ္သြင္းေလာင္း ကိန္၀မပ္စံပယ္ ျပီး ကိုးကြယ္ခဲ့ပါသည္။
လက္႐ွိ အေျခအေနမွာ ေက်ာက္တစ္လံုးဂူဘုရားသည္ ေလာင္းတစ္ေပါက္ေတာင္၏ ေတာင္နွာေမာင္းမွာ အလွ်ား( ၄၀၀ ) ေက်ာ္၊ အျမင့္ (၁၅ ) ေပ ( ၂၀ )ေပ ခန္႔တြင္ ဂူေပါက္ ( ၅၄ ) ေပါက္ တြင္ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္
(၁၉၂ ) ဆူခန့္ ကိန္း၀ပ္စံပယ္လွ်က္ ႐ွိပါသည္။
ေျမျပင္မွဘုရားရင္ျပင္စၾကၤန္သို႔ တက္ေတေလွကားသံုးစင္း ႐ွိပါသည္။ ေျမာက္ဘက္အစြန္းဆံုးသည္ မင္းတက္ေလွကားျဖစ္ပါသည္။ မငး္ဗာၾကီးသည္ေဒေက်ာက္တစ္လံုးဂူဘုရားကိုတည္ေတာ္မူေသာ အခါမွာ ဂႏၳရီပညာရွင္တို႔ကို ေရွးရခိုင္ ေစတီပုထိုးစီရင္ ေလ့ ႐ွိသည့္ မ႑ိဳင္အစီအစဥ္ အရင္းတို႔ကို ထည့္သြင္းစီရင္ ေစၿပီး အဋာနာဌိယသုတ္လာ ေဟမ၀တနတ္ယကၡႏွင့္ သာတာဂီရီနတ္ယကၡ ကို ေစာင့္ထားလွ်က္ေလာကပါလနတ္၊ ၀သုေျႏၵနတ္၊ ဂႏၳဗၺနတ္၊ နဂါး၊ ၀ိဇၹါ၊ ေဇာ္ဂ်ီ ၊ တပသီ၊ ဂုမၻာန္မ်ားႏွင့္ ၿဂိဳဟ္ၾကီးကိုးလံုးကိုစီရင္ျပဳလုပ္ထားခဲ့ပါသည္။ ေက်ာက္တစ္လံုးဘုရား၏ မင္းတက္ ေလွကားထိပ္ဦး ဘီလူးနွစ္ေကာင္ေရွ့မွာ လူနွစ္ရပ္ခန္႔႐ွိ ဓါးစြဲေဆာင့္ေၾကာင့္ ထိုင္ေဟမ၀တႏွင့္ သာတာဂီရိနတ္ဘီလူးနွစ္ေကာင္႐ွိခဲ့သည္။ ဒုတိယ ကမၻာစစ္အတြင္း အဂၤလိပ္ေရတပ္ အေျမာက္ဒဏ္ ေၾကာင့္ယင္းနတ္ဘီလူး ရုပ္နွစ္ခု ပ်က္စီး ခဲ့ပါသည္။
ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕-ေက်ာက္တစ္လံုး ဂူဘုရားႀကီး
ေက်ာက္တစ္လံုးဘုရားေနရာတြင္ ေလးျမိဳ့ေခတ္ဦးက ရဟႏၵာသစၥ ပ႑၀မေထရ္ သည္ သီတင္းသံုး က်င့္ၾကံအားထုတ္ခဲ့ဖူးပါသည္။ ေခတ္ အဆက္ဆက္ရဟန္းသာမေဏမ်ား၊ ၀ိဇၵါေဇာ္ဂ်ီမ်ား ၊ ထြက္ရပ္ေပါက္လိုသူမ်ား၊ နတ္နဂါး သြားရာက္ တရားက်င့္ၾကံမူ၊ အဓိ႒ာန္၀င္မူ၊ ဥပုသ္ေဆာင္၀င္မူ တို႔ ျပဳခဲ့ၾကပါသည္။ ေက်ာက္ျဖဴျမိဳ့ ယပ္လွဲေက်ာင္း ပထမ ဆရာေတာ္ အရွင္ သာဂရလက္ထက္ မွာ ေက်ာက္တစ္လံုးဂူဘုရားတြင္ လာေရာက္ဥပုသ္ေစာင့္ေသာ ေျမြေယာင္ေဆာင္နဂါး ကို အေႏွာင့္အယွက္ျပဳေသာ ကေလး နွစ္ဦး မွာနဂါးအခိုးမူတ္ခံရခဲ့ၾကေသာ အျဖစ္အပ်က္တို႔ ႐ွိခဲ့ဖူးပါသည္။ ေနာက္ျပီး သံုးမိုင္ခန့္ေ၀းေသာကံေကာ္ေတာ ဘုရားတြင္ကိန္း၀ပ္ေသာ ပတၱျမားမ်က္ရွင္ ( ျပဒါးရွင္လံုး)သည္ လျပည့္ညတို႔မွာေက်ာက္တစ္တစ္လံုးဂူဘုရားအေပၚ မၾကာခဏ လာေရာက္ ရစ္၀ဲေလ့႐ွိသည္ဟု ေရွ့လူၾကီးမ်ားေျပာၾကားပါသည္။
ေက်ာက္တစ္လံုးဘုရားေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ ယခုအုန္းေတာ ရြာအနီး တည္ရွိခဲ့ဖူးေသာ
ေက်ာက္ျဖဴရြာသားတို႔က ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ကိုးကြယ္ ခဲ့ၿပီး ေက်ာက္တစ္လံုးဘုရားေရွ့ မွာ မင္းဗာၾကီးလွဴဒါန္းေသာ ပရိယတိၱစာသင္တုိက္ၾကီး တစ္ခု ႐ွိခဲ့ဖူးပါသည္၊ (၁၁၄၆) ခုနွစ္ေက်ာက္ျဖဴရြာ ပ်က္စီးျပီးေနာက္ ထိမ္းသိမ္းမႈမ႐ွိပဲ အေတာ္ၾကာခဲ့ၿပီးမွ (၁၉ ) နွစ္ရာစု ေႏွာင္းပိုင္းနွင့္ ( ၂၀ ) ရာစု အေစာပိုင္းကာလမ်ား တြင္ ေက်ာက္ျဖဴျမိဳ့မွ ဦးပန္းလွ၊ ပညာ၀န္ဦးကုလား၊ အဖြဲဒါယိကာၾကီးဦးထြန္းလွ၊ ကုန္သည္ၾကီးဦးေအာင္လွ ကုသိုလ္ ရွင္မ်ားတို့က ေက်ာက္တစ္လံုးဂူဘုရားအား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျပဳျပင္မြမ္းမံပူေစာ္ကိုးကြယ္ ခဲ့ၾကသည္မွစ၍ ေႏွာင္းပိုင္းကာလတို႔မွာ ကုသိုလ္ေစတနာရွင္တို.က ဆက္လက္ထိ္မ္းသိမ္း မြမ္းမံပူေဇာ္ လွ်က္႐ွိပါသည္၊ သၾကၤန္နွစ္ဆန္း
တစ္ရက္ေန့ ကံေကာ္ေတာ္ဘုရား ႏွင့္အတူ ဘုရားပြဲ က်င္းပေလ့ ႐ွိပါသည္။
.............................
မွတ္ခ်က္။ ။ ေက်ာက္ျဖဴ ရင္သြီးေခ် ဘေလာ့မွ
0 comments:
Post a Comment
မွတ္ခ်က္ေတြကို ေဖာ္ျပရန္ ခဏေလးေစာင့္ၾကပါ။