၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျပႆနာ၊ ပဋိပကၡမ်ား ေပၚေပါက္လာပါက တားဆီးႏုိင္ေရးအတြက္ ေကာ္မတီ ၃ ရပ္ျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ ေျဖရွင္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။
ယင္းေကာ္မတီ ၃ ရပ္မွာ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ားက ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ က်င့္၀တ္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မတီ (CoC Monitoring Committee)၊ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ (UEC) က ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစ့စပ္ ညွိႏႈိင္းေရး ေကာ္မတီ (Mediation)ႏွင့္ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာနမွ ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ လံုၿခံဳမႈ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ေကာ္မတီတုိ႔ ျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ေျပာၾကားသည္။
UEC အဖြဲ႔၀င္ ဦး၀င္းကိုက“၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို Peaceful Election ျဖစ္ဖို႔အတြက္ UEC နဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္က ဖြဲ႔စည္း တည္ေထာင္ထားတဲ့ ေကာ္မတီ ၂ ရပ္ ရွိသလုိ တဖက္က ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားကလည္း ေကာ္မတီ ဖြဲ႔စည္းၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနတာ ေတြ႔ရတဲ့အတြက္ ဒီေကာ္မတီ ၃ ခုက တူညီတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ကို အားေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လုိ႔ ႐ႈျမင္ပါတယ္” ဟု ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ပဋိပကၡမ်ား ေျဖရွင္းေပးရန္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ေကာ္မတီ ေပၚေပါက္လာပံုမွာ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ား လုိက္နာရမည့္ က်င့္၀တ္ စည္းကမ္းမ်ား ေရးဆြဲေနရာမွ ထိုအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပူးေပါင္း၍ က်င့္၀တ္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မတီအျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယင္းေကာ္မတီ အဖြဲ႔၀င္ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပါတီ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ဦးမ်ိဳးညြန္႔က ေျပာသည္။
ယင္းေကာ္မတီအေနျဖင့္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ အေရးယူေဆာင္ရြက္ျခင္း မျပဳႏုိင္ေသာ္လည္း CoC အား လုိက္နာျခင္း ရွိ/မရွိကို ပါတီအမ်ားစု၏ သေဘာဆႏၵျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ရမည္ျဖစ္ကာ လုိအပ္ပါက ပူးတြဲေၾကညာခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆုိႏုိင္ေၾကာင္း ဦးမ်ိဳးညြန္႔က ေျပာသည္။
CoC ေကာ္မတီ အဖြဲ႔၀င္ ကရင္ ျပည္သူ႔ပါတီ တြဲဖက္ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ဦးဒစ္ဆင္ထြန္းလင္းက “က်င့္၀တ္ဟာ တရားဥပေဒအရ ခ်ည္ေႏွာင္ထားျခင္း မရွိေပမယ့္ မွန္ကန္ တိက်ၿပီး လံုေလာက္တဲ့ ပဋိပကၡ စီမံခန္႔ခြဲတဲ့ အေပ်ာ့စား ကိရိယာတခု ျဖစ္ပါတယ္။ က်င့္၀တ္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မတီဟာ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ ပဋိပကၡေတြကို တရား၀င္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ေဆာင္ရြက္ ျခင္းထက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းရန္ စုေပါင္းၿပီး ပါတီစံု ေဆြးေႏြးဖုိ႔ ရည္ရြယ္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ပူးေပါင္းဖြဲ႕စည္းထားသည့္ CoC အဆင့္ျဖင့္ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္၍ မရသည့္အခါ ဒုတိယ အဆင့္ အေနျဖင့္ UEC က ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစ့စပ္ ညွိႏႈိင္းေရး ေကာ္မတီ (Mediation) သို႔ တင္ျပႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။
Mediation ေကာ္မတီ (ဗဟို) တြင္ UEC အဖြဲ႔၀င္မ်ားသာမက လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အမ်ားဆံုး ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္သည့္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီ ၁၀ ခုမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါ၀င္ၿပီး တုိင္းႏွင္ ျပည္နယ္ အဆင့္ဆင့္တြင္လည္း ဖြဲ႔စည္းထားေၾကာင္း၊ Mediation ေကာ္မတီသည္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို အထူး အေလးထား ေဆာင္ရြက္ေၾကာင္း ဦး၀င္းကိုက ရွင္းျပသည္။
ဦး၀င္းကိုက “ေရြးေကာက္ပြဲျပစ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ Mediation ေကာ္မတီကို တက္လာရင္ ေျဖရွင္းေပးလုိ႔ ေျပလည္သြားရင္ အုိေက။ အရပ္ဘက္လုိေျပာရင္ ႏွစ္ဘက္စလံုးက ျပန္႐ုပ္သိမ္းသြားတဲ့ သေဘာေပါ့။ မအုိေကဘူး ဆုိရင္ေတာ့ ခ်ိဳးေဖာက္သူကို မေက်နပ္တဲ့သူက တုိင္ပါ။ တုိင္မယ္ဆုိရင္ ရဲအေရးပိုင္ အမႈဆုိရင္ ရဲစခန္းကို သြားတိုင္။ ရဲစခန္းက လက္ခံဖုိ႔အတြက္လည္း အန္ကယ္တုိ႔ Mediation ေကာ္မတီက အေၾကာင္းၾကား ေပးမယ္။ အဲဒီအခါ ရဲက ‘ဟင့္အင္း’ လုပ္လုိ႔ မရေတာ့ဘူး”ဟု ေျပာသည္။
ေနာက္ဆံုးအဆင့္အေနျဖင့္ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ေပးမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ လံုၿခံဳမႈ စီမံခန္႔ခြဲေရးေကာ္မတီ္မွာ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒၏ ျပည္ေထာင္စု အစုိးရကို တင္ျပခ်က္အရ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးက ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲ အသီးသီးမွ ဥကၠ႒မ်ား အဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ ပါ၀င္ကာ ေအာက္ေျခ ရပ္/ေက်း အထိ အဆင့္ဆင့္ဖြဲ႔ စည္းထားသည့္ ေကာ္မတီ ျဖစ္သည္။
ယင္းေကာ္မတီအေနျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ကာလအတြင္း တျခားေသာ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းေရးႏွင့္ တရားဥပေဒ စိုးမုိးေရးကို ဦးတည္ ေဆာင္ရြက္သည့္အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ဆက္စပ္ၿပီး ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ျပစ္မႈမ်ားကိုလည္း ေျဖရွင္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦး၀င္းထိန္က “ပါတီအခ်င္းခ်င္းျဖစ္တဲ့ ျပႆနာက ဥပေဒေၾကာင္း အရဆုိရင္ ရဲကို အမႈ စြဲတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ကိစၥဆုိရင္ ေကာ္မရွင္ကို တင္ျပတယ္။ တုိင္ၾကားတယ္။ ပါတီတခုခ်င္း လုပ္တဲ့ အလုပ္ေပၚမွာ တည္တယ္။ ဒီေဆြးေႏြးတာေတြက ေဆြးေႏြးတာပဲ ရွိတယ္။ မထိေရာက္ဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ ဘာသာ က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္တယ္။ ဥစၥာရင္လုိ ဥစၥာရင္ခဲပဲ” ဟု ေျပာသည္။
၂၀၁၅ ႏုိ၀င္ဘာ ၈ ရက္တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္မည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ႏိုင္ေရးအတြက္ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးမႈမ်ားကို ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားက စက္တင္ဘာ ၈ ရက္တြင္ စတင္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကၿပီျဖစ္ၿပီး ပါတီမ်ား အခ်င္းခ်င္းအၾကား အျပန္အလွန္တုိင္ ၾကားမႈမ်ားလည္း ရွိေနေၾကာင္းလည္း သိရသည္။
http://burma.irrawaddy.org/
ယင္းေကာ္မတီ ၃ ရပ္မွာ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ားက ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ က်င့္၀တ္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မတီ (CoC Monitoring Committee)၊ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ (UEC) က ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစ့စပ္ ညွိႏႈိင္းေရး ေကာ္မတီ (Mediation)ႏွင့္ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာနမွ ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ လံုၿခံဳမႈ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ေကာ္မတီတုိ႔ ျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ေျပာၾကားသည္။
UEC အဖြဲ႔၀င္ ဦး၀င္းကိုက“၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို Peaceful Election ျဖစ္ဖို႔အတြက္ UEC နဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္က ဖြဲ႔စည္း တည္ေထာင္ထားတဲ့ ေကာ္မတီ ၂ ရပ္ ရွိသလုိ တဖက္က ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားကလည္း ေကာ္မတီ ဖြဲ႔စည္းၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနတာ ေတြ႔ရတဲ့အတြက္ ဒီေကာ္မတီ ၃ ခုက တူညီတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ကို အားေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လုိ႔ ႐ႈျမင္ပါတယ္” ဟု ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ပဋိပကၡမ်ား ေျဖရွင္းေပးရန္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ေကာ္မတီ ေပၚေပါက္လာပံုမွာ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ႏုိင္ငံေရး ပါတီမ်ား လုိက္နာရမည့္ က်င့္၀တ္ စည္းကမ္းမ်ား ေရးဆြဲေနရာမွ ထိုအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပူးေပါင္း၍ က်င့္၀တ္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မတီအျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယင္းေကာ္မတီ အဖြဲ႔၀င္ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပါတီ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ဦးမ်ိဳးညြန္႔က ေျပာသည္။
ယင္းေကာ္မတီအေနျဖင့္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ အေရးယူေဆာင္ရြက္ျခင္း မျပဳႏုိင္ေသာ္လည္း CoC အား လုိက္နာျခင္း ရွိ/မရွိကို ပါတီအမ်ားစု၏ သေဘာဆႏၵျဖင့္ ဆံုးျဖတ္ရမည္ျဖစ္ကာ လုိအပ္ပါက ပူးတြဲေၾကညာခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆုိႏုိင္ေၾကာင္း ဦးမ်ိဳးညြန္႔က ေျပာသည္။
CoC ေကာ္မတီ အဖြဲ႔၀င္ ကရင္ ျပည္သူ႔ပါတီ တြဲဖက္ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ဦးဒစ္ဆင္ထြန္းလင္းက “က်င့္၀တ္ဟာ တရားဥပေဒအရ ခ်ည္ေႏွာင္ထားျခင္း မရွိေပမယ့္ မွန္ကန္ တိက်ၿပီး လံုေလာက္တဲ့ ပဋိပကၡ စီမံခန္႔ခြဲတဲ့ အေပ်ာ့စား ကိရိယာတခု ျဖစ္ပါတယ္။ က်င့္၀တ္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး ေကာ္မတီဟာ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ ပဋိပကၡေတြကို တရား၀င္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ေဆာင္ရြက္ ျခင္းထက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းရန္ စုေပါင္းၿပီး ပါတီစံု ေဆြးေႏြးဖုိ႔ ရည္ရြယ္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ပူးေပါင္းဖြဲ႕စည္းထားသည့္ CoC အဆင့္ျဖင့္ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္၍ မရသည့္အခါ ဒုတိယ အဆင့္ အေနျဖင့္ UEC က ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစ့စပ္ ညွိႏႈိင္းေရး ေကာ္မတီ (Mediation) သို႔ တင္ျပႏုိင္ေၾကာင္း သိရသည္။
Mediation ေကာ္မတီ (ဗဟို) တြင္ UEC အဖြဲ႔၀င္မ်ားသာမက လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အမ်ားဆံုး ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္သည့္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီ ၁၀ ခုမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါ၀င္ၿပီး တုိင္းႏွင္ ျပည္နယ္ အဆင့္ဆင့္တြင္လည္း ဖြဲ႔စည္းထားေၾကာင္း၊ Mediation ေကာ္မတီသည္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို အထူး အေလးထား ေဆာင္ရြက္ေၾကာင္း ဦး၀င္းကိုက ရွင္းျပသည္။
ဦး၀င္းကိုက “ေရြးေကာက္ပြဲျပစ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ Mediation ေကာ္မတီကို တက္လာရင္ ေျဖရွင္းေပးလုိ႔ ေျပလည္သြားရင္ အုိေက။ အရပ္ဘက္လုိေျပာရင္ ႏွစ္ဘက္စလံုးက ျပန္႐ုပ္သိမ္းသြားတဲ့ သေဘာေပါ့။ မအုိေကဘူး ဆုိရင္ေတာ့ ခ်ိဳးေဖာက္သူကို မေက်နပ္တဲ့သူက တုိင္ပါ။ တုိင္မယ္ဆုိရင္ ရဲအေရးပိုင္ အမႈဆုိရင္ ရဲစခန္းကို သြားတိုင္။ ရဲစခန္းက လက္ခံဖုိ႔အတြက္လည္း အန္ကယ္တုိ႔ Mediation ေကာ္မတီက အေၾကာင္းၾကား ေပးမယ္။ အဲဒီအခါ ရဲက ‘ဟင့္အင္း’ လုပ္လုိ႔ မရေတာ့ဘူး”ဟု ေျပာသည္။
ေနာက္ဆံုးအဆင့္အေနျဖင့္ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ေပးမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ လံုၿခံဳမႈ စီမံခန္႔ခြဲေရးေကာ္မတီ္မွာ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒၏ ျပည္ေထာင္စု အစုိးရကို တင္ျပခ်က္အရ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးက ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ခြဲ အသီးသီးမွ ဥကၠ႒မ်ား အဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ ပါ၀င္ကာ ေအာက္ေျခ ရပ္/ေက်း အထိ အဆင့္ဆင့္ဖြဲ႔ စည္းထားသည့္ ေကာ္မတီ ျဖစ္သည္။
ယင္းေကာ္မတီအေနျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ကာလအတြင္း တျခားေသာ တည္ၿငိမ္ ေအးခ်မ္းေရးႏွင့္ တရားဥပေဒ စိုးမုိးေရးကို ဦးတည္ ေဆာင္ရြက္သည့္အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ဆက္စပ္ၿပီး ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ျပစ္မႈမ်ားကိုလည္း ေျဖရွင္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦး၀င္းထိန္က “ပါတီအခ်င္းခ်င္းျဖစ္တဲ့ ျပႆနာက ဥပေဒေၾကာင္း အရဆုိရင္ ရဲကို အမႈ စြဲတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ကိစၥဆုိရင္ ေကာ္မရွင္ကို တင္ျပတယ္။ တုိင္ၾကားတယ္။ ပါတီတခုခ်င္း လုပ္တဲ့ အလုပ္ေပၚမွာ တည္တယ္။ ဒီေဆြးေႏြးတာေတြက ေဆြးေႏြးတာပဲ ရွိတယ္။ မထိေရာက္ဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ ဘာသာ က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္တယ္။ ဥစၥာရင္လုိ ဥစၥာရင္ခဲပဲ” ဟု ေျပာသည္။
၂၀၁၅ ႏုိ၀င္ဘာ ၈ ရက္တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္မည့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ႏိုင္ေရးအတြက္ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးမႈမ်ားကို ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားက စက္တင္ဘာ ၈ ရက္တြင္ စတင္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကၿပီျဖစ္ၿပီး ပါတီမ်ား အခ်င္းခ်င္းအၾကား အျပန္အလွန္တုိင္ ၾကားမႈမ်ားလည္း ရွိေနေၾကာင္းလည္း သိရသည္။
http://burma.irrawaddy.org/
0 comments:
Post a Comment
မွတ္ခ်က္ေတြကို ေဖာ္ျပရန္ ခဏေလးေစာင့္ၾကပါ။