ရခုိင္အမ်ဳိးသားညီလာခံကုိ ေက်ာက္ျဖဴၿမဳိ႕တြင္ ဧၿပီ ၂၇ မွ ေမ ၁ ရက္ေန႔ထိ က်င္းပခဲ့သည္။ ညီလာခံ ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ၂ ႏွစ္ ၾကာ ႀကဳိးပမ္းခဲ့ရၿပီး ရခုိင္ႏုိင္ငံေရး အင္အားစု ေပါင္းစုံႏွင့္ ရခုိင္ျပည္သူတုိ႔၏ အမ်ဳိးသား ေတြ႔ဆုံပြဲႀကီး ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္အႏွံ႔မွ ရခုိင္ လက္နက္ကုိင္ အင္အားစုမ်ား ႏုိင္ငံတကာေရာက္ ရခုိင္သမုိင္းပညာရွင္မ်ား လာေရာက္ႏုိင္ခဲ့သည္။
ကုန္လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္မ်ားအတြင္း ဘာသာေရးဆန္သည့္ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့မႈ၊ ညီလာခံ မက်င္းပမီ တစ္လအလုိတြင္ စစ္ေတြၿမဳိ႕၌ NGO ; INGOs မ်ားအေပၚ ဆန္႔က်င္ တုိက္ခုိက္ခဲ့မႈတုိ႔ေၾကာင့္ ညီလာခံအေပၚ စုိးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈမ်ားသည္ ျပည္တြင္း တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ သံတမန္ အသုိင္းအ၀န္းမ်ားထဲတြင္ ျဖစ္ေပၚေနခဲ့သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲ အစီအစဥ္ႏွင့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ စိတ္၀င္စားစရာ ျဖစ္ေနသည္။
ရခုိင္တုိ႔သည္ နာက်င္ဒဏ္ရာ ရေနေသာ သားေကာင္မ်ားျဖစ္ေနသည္။ ေၾကာင့္ၾက စုိးရိမ္မႈ လြန္ကဲကာ စိတ္လႈပ္ရွားလြယ္ေသာ အဆင့္သုိ႔ ေရာက္ေနသည္။ သယံဇာတ ႁကြယ္၀ပါလွ်က္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးၿပီး မဖြံ႔မၿဖဳိးရသည့္အထဲတြင္ ႏုိင္ငံတကာမ်က္ႏွာစာ၌ အ႐ုပ္ဆုိးအက်ည္းတန္ကာ အပစ္ပယ္ခံ ဘက္လုိက္မႈဒဏ္ကုိ ခံေနရသည္ဟု ႐ုိးသားစြာ ခံစားေနၾကရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ညီလာခံတြင္ အစြန္းေရာက္ အယူအဆမ်ားျဖင့္ ေပါက္ကြဲကာ ဖ႐ုိဖရဲ ႐ုပ္ဆင္းပ်က္သြားမည္ကုိ ညီလာခံ တာ၀န္ရွိသူမ်ား စုိးရိမ္ခဲ့သည္။ အစုိးရသစ္ႏွင့္ ဗမာမ်ားအေပၚ မုန္းတီးဆန္႔က်င္စိတ္၊ ဘဂၤါလီမ်ားအေပၚ ေဒါသစိတ္မွ မူဆလင္ မုန္းတီးဆန္႔က်င္ေရးစိတ္၊ မူဆလင္ဘဂၤါလီမ်ား ရခုိင္ေျမတြင္ လုံး၀ မရွိေစလုိ၊ မျမင္ေစလုိေသာ စိတ္တုိ႔သည္ ရယ္ဒီကယ္ဆန္လြန္ၿပီး အႏၲရာယ္ႀကီးေသာ အစြန္းေရာက္ အယူအဆမ်ားဆီသုိ႔ ဦးတည္သြားႏုိင္သည္။
ညီလာခံတြင္ ရခုိင္လူထု ညီၫြတ္ခဲ့သည္။ စည္းကမ္းရွိခဲ့သည္။ " လုံၿခဳံၿငိမ္းခ်မ္းဖြံ႔ၿဖဳိးရန္ ရခုိင္အမ်ဳိးသားညီလာခံ " ဆုိေသာ ေဆာင္ပုဒ္အတုိင္း လက္ေတြ႔က်က် ေရွ႕သုိ႔ ခရီးဆက္ႏုိင္ခဲ့သည္။
ရခုိင္ညီလာခံ စတင္ေသာေန႔တြင္ သမၼတ အုိဘားမားသည္ မူဆလင္ ၆၁ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိေသာ မေလးရွားႏုိင္ငံသုိ႔ ေရာက္ေနသည္။ ကြာလာလမ္ပူ၌ အာဆီယန္လူငယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံပြဲတြင္ သူသည္ သတင္းစကားတစ္ခုကုိ ကမၻာသုိ႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
" မူဆလင္ေတြကုိ ဖိႏွိပ္ေနရင္ ျမန္မာဒီမုိကေရစီ မေအာင္ျမင္ႏုိင္ဘူး " ဟူ၍ ျဖစ္၏။ အေမရိကသည္ စူပါ ပါ၀ါ နံပါတ္တစ္၊ ဒီမုိကေရစီကုိ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေနေသာ ခ်န္ပီယံ၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ သမၼတသည္ ဒီမုိကေရစီ၏ စၾကာ၀ေတးမင္း ပင္ျဖစ္သည္။ သူ႔ စကားသည္ မုိးႀကဳိးသြား၊ စစ္သံစစ္မိန္႔ ပမာျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ေရာက္လာၿပီး ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ဘြဲ႔ႏွင္းသဘင္ခန္းမ မိန္႔ခြန္းတြင္ ႐ုိဟင္ဂ်င္ ျပႆနာကုိ ပြဲထုတ္လာခဲ့သည္။ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးတြင္ ႀကီးမားခက္ခဲေသာ စိန္ေခၚမႈမ်ားႏွင့္ အခက္အခဲမ်ားစြာ ရွိေနသည့္အထဲ မူဆလင္ ျပႆနာကုိ ခဏခဏ ေရွ႕တန္းတင္ေနသည္မွာ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ အစုိးရသစ္ လက္ထက္တြင္ မူဆလင္ ျပႆနာသည္ သီတာေထြးမွ စခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ သမုိင္းေရခံ ေျမခံတြင္ ၿဗိတိသွ်တုိ႔၏ ကုိလုိနီ ဆုိးေမြ၊ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ အုပ္ခ်ဴပ္သူ အဆက္ဆက္တုိ႔၏ သမုိင္းအျမင္ အားနည္းမႈ၊ ႏုိင္ငံေရး အျမတ္ထုတ္ ကလိမ္က်မႈ၊ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ၊ ေျပာင္းလဲလာေသာ ပထ၀ီႏုိင္ငံေရး အားလုံး ပတ္သက္ ဆက္စပ္ေနသည္။
ျမန္မာ့ေႏြဦးတြင္ အျမစ္တြယ္ေနဆဲ စစ္အာဏာရွင္စနစ္၏ ေရေသာက္ျမစ္ ျပႆနာမ်ားကုိ မည္သုိ႔ ေျဖရွင္းမည္နည္း။ ဆုံး႐ႈံးေနေသာ တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရး ျပႆနာမ်ားကုိ မည္သုိ႔ ေျဖရွင္းမည္နည္း။ ျပည္တြင္းစစ္ နိဂုံးခ်ဴပ္ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ မည္သုိ႔ တည္ေဆာက္ရမည္နည္း။ အက်င့္ပ်က္၍ ရက္စက္လြန္းေသာ ဗ်ဳိ႐ုိကေရစီ ယႏၲရားမွ အာဏာပုိင္မ်ားကုိ မည္သုိ႔ ဖယ္ရွားရမည္နည္း။ ျပည္သူမ်ား ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ က်န္းမာေရး - ပညာေရး ျပႆနာ စေသာစေသာ ျပႆနာမ်ားထက္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမူဆလင္ျပႆနာက ေရွ႕တန္းေရာက္ေနသည္။
စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ေအာက္တြင္ မူဆလင္ကုိ မဆုိထားႏွင့္ ရဟန္းသံဃာမက်န္ ေဆြရင္းမ်ဳိးရင္း ဗမာမ်ားသည္လည္း အမႈန္႔ႀကိတ္ နင္းေခ်ခံခဲ့ရသည္။ ကရင္၊ ရွမ္း၊ မြန္၊ ရခုိင္တုိ႔သည္ ကၽြန္တစ္ပုိင္း ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ သုိ႔ေသာ္ မူဆလင္႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္သာ အဖိႏွိပ္ခံရဆုံး၊ ကံအဆုိးဆုံးသူမ်ားဟု အိမ္ျဖဴေတာ္ႏွင့္ ဥေရာပ အသုိင္းအ၀န္းမွ ပုံေဖာ္လာခဲ့သည္။ ရခုိင္တုိ႔သည္ လူဆုိးလူမုိက္ အ႐ုိင္းအစုိင္း ဗုဒၶဘာသာမ်ားအျဖစ္ ပုံရိပ္ေပၚလာခဲ့သည္။ ရခုိင္တုိ႔သည္ ဘယ္လုိသမုိင္းႏွင့္ ဘယ္လုိ လူသားေတြလဲ။ အုိဘားမား မသိ။ အိမ္ျဖဴေတာ္မသိ။ သူတုိ႔ သိသည္မွာ မူဆလင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ။
(၂)
သမၼတ အုိဘားမား၏ အာရွခရီးစဥ္အတြင္း လန္ဒန္စီးပြားေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံေက်ာင္းမွာ ကြန္ဖရင့္ငယ္တစ္ခု ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ " ျမန္မာ့႐ုိဟင္ဂ်ာ မ်ားအေပၚ ႏုိင္ငံေတာ္က ႀကီးမွဴးေသာ ေခ်မႈန္းသုတ္သင္ေရး ဆယ္စုႏွစ္မ်ား " ေခါင္းစဥ္ႏွင့္ ျဖစ္သည္။ ေက်ာက္ျဖဴ ညီလာခံ၏ ဒုတိယေန႔ ဧၿပီ ၂၈ တြင္ သူတုိ႔၏ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ ထြက္လာခဲ့သည္။
ကြန္ဖရင့္ သဘာပတိက ျမန္မာလူမ်ဳိး ေဒါက္တာ ဇာနည္၊ ဦးေဆာင္ ေဆြးေႏြးသူက ကုလသမဂၢ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ကုိယ္စားလွယ္ေတာ္ႀကီး မစၥတာ ကြန္တားနား ျဖစ္သည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအေပၚ ၫွင္းပန္းသတ္ျဖတ္မႈမ်ားသည္ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒအရ မ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ ေျမာက္ မေျမာက္ကိစၥအား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ မ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈဆုိင္ရာ ပညာရွင္မ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။" မ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ လကၡဏာကုိ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါဟာ လူသားထု တရပ္လုံးကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈဘဲ " ဟု ကြန္တားနား ေျပာခဲ့သည္။
" ကၽြန္ေတာ့္ရဲ့ သုံးႏွစ္တာ သုေတသန လုပ္ရပ္ေတြအရ ဒါဟာ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေတာက္ေလာင္ေနတဲ့ မ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈျဖစ္တယ္ " ဟု ေဒါက္တာ ဇာနည္က ေျပာဆုိခဲ့သည္။
႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈ သားသမီး ေမြးဖြားမႈ ကိစၥမ်ားတြင္ ဆုိး၀ါးစြာ ကန္႔သတ္ခ်ဴပ္ခ်ယ္ ခံေနရသည္။ တုိင္းရင္းသား ျဖစ္မႈ၊ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈမ်ား ျငင္းပယ္ခံေနရၿပီး တရားဥပေဒေရွ႕ေမွာက္တြင္ သူတုိ႔သည္ လူသားမ်ားကဲ့သုိ႔ အသိအမွတ္ျပဳ မခံရဟု သေဘာထား ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ လူမ်ဳိးေပါင္း ၁၃၀ ေက်ာ္ရွိသည့္ အထဲတြင္ သူတုိ႔ တစ္ခုတည္းအေပၚမွာ သာလွ်င္ အဓမၼ လူဦးေရ ထိန္းခ်ဴပ္မႈ ေပၚလစီကုိ က်င့္သုံးေနသည္။ သူတုိ႔ အမ်ားစုမွွာ လူ႔အေျခခံ လုိအပ္ခ်က္ျဖစ္ေသာ စားစရာႏွင့္ ေဆး၀ါးမ်ား မရရွိၾက။ ျမန္မာအစုိးရႏွင့္ ျပည္သူ (Myanmar Govt and People) ေတြဟာ သူတုိ႔ ပ်က္သုဥ္းေအာင္ လုပ္ေနၾကသည္ဟုလည္း ပါ၀င္သည္။
ၿဗိတိသွ် ႐ုိဟင္ဂ်ာအဖြဲ႔ (BROUK) ေခါင္းေဆာင္ ဦးထြန္းခင္က အစုိးရ လက္နက္ကုိင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ေဒသခံ အစြန္းေရာက္မ်ားေၾကာင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ ေနာက္ထပ္ ရ၀မ္ဒါ မျဖစ္ေစဖုိ႔ ကမၻာႀကီးကုိ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့သည္။
ျမန္မာျပည္သူမ်ားကုိပါ ရာဇ၀တ္သားအျဖစ္ ဆြဲထည့္လုိက္ျခင္းအတြက္ မုိက္မဲမႈတြင္ ကမ္းကုန္ေအာင္ ထူးခၽြန္သူဟု ေဒါက္တာ ဇာနည္အား မွတ္ခ်က္ျပဳပါသည္။ ျပည္တြင္း၌ ဖြဲ႔စည္းပုံ ေျပာင္းလဲေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား၊ လိပ္ခဲတည္းလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၊ မေအာင္ျမင္ေသာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးမ်ား၊ လယ္ယာသိမ္းထြန္တုံး တုိက္ပြဲမ်ား၊ အလုပ္သမား သပိတ္မ်ားႏွင့္ ဒီမုိကေရစီ ေျခလွမ္းစ႐ုံရွိေသးေသာ ႏုိင္ငံငယ္ေလးကုိ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိေသာ တင္းပုတ္ဆုိးႀကီးႏွင့္ ႐ုိက္သတ္ဖုိ႔ ႀကဳိးစားေနသည္။ အေမရိကနဲ႔ ၿဗိတိန္က အဘယ့္ေၾကာင့္ ပါ၀င္ေနရသနည္း။ စင္စစ္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဆုိသည္မွာ ပထမ အဂၤလိပ္ - ျမန္မာစစ္ပြဲႏွင့္ ရခုိင္ကုိ သိမ္းၿပီးေနာက္ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ ေပးခဲ့ေသာ အေမြဆုိး၊ သူတုိ႔ ေမႊးခဲ့ေသာ မီးပင္ျဖစ္သည္။
ဤ ဘဂၤလီမ်ားသည္ ျမန္မာျပည္ ရခုိင္ေျမထဲတြင္ ရာစုခ်ီေနလာေသာ လူသားမ်ားျဖစ္သည္။ ဆင္းရဲလြန္း၊ ပညာေရး နိမ့္လြန္းသည့္ တုိင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ားအားလုံးကဲ့သုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ခံခဲ့ရသည္။ သူတုိ႔၏ ခံစားခြင့္မ်ားႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ ဒီမုိကေရစီ ျမတ္ႏုိးသူတုိင္းတြင္ တာ၀န္ရွိသည္။ အမ်ားစုမွာ ျမန္မာစကား မတတ္။ ပညာေရးမရွိ။ သတင္းစာမသိ။ ဦးသိန္းစိန္၊ ဦးေရႊမန္း၊ ေဒၚစုကုိ မသိ။ အိျႏၵာေက်ာ္ဇင္၊ ေျပတီဦး မသိ။ ေနတုိး မသိ။ ရခုိင္စာေပ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ စိမ္းလြန္းသည္။ ယခုႏွ ခ်စ္ေၾကာင္းျပေနသည့္ OIC သည္ ဟုိး လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ကတည္းက ေခတ္မီ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးတုိ႔အတြက္ အမ်ားႀကီး ကူညီခဲ့သင့္သည္။ သူတုိ႔ မ်ဳိးဆက္မ်ားသည္ မဒရာဇီေက်ာင္းႏွင့္ ကြန္ဆားေဗးတစ္ ရယ္ဒီကယ္ ဗလီဆရာမ်ားေအာက္တြင္ ႀကီးျပင္းလာခဲ့ရသည္။ ေဂ်ာင္ပိတ္ခံ လူသား၊ ေဂ်ာင္ပိတ္ခံ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ထုိ လူသားမ်ားကုိ ခုတုံးလုပ္ၿပီး သတင္းမီဒီယာ တုိက္ကြက္မ်ား၊ ကြန္ဖရင့္မ်ားလုပ္၊ ေလာ္ဘီမ်ားလုပ္၊ ကြန္ကရက္အတြင္း ၾကားနာသူမ်ားလုပ္၊ အစုိးရ၏ ေပ်ာ့ညံ့ခ်က္မ်ား၊ အမွားမ်ားကုိ ပုံႀကီးခ်ဲ႕ခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေရး ထုိးစစ္လုပ္သည္။ အေနာက္ဘက္ တံခါးတြင္ စစ္ေရးအရ လႈပ္ရွားလာသည္။ မည္သည့္ ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္ ဤဗ်ဴဟာမ်ားကုိ ခင္းလာသနည္း။
ရခုိင္တုိ႔သည္ ဘဂၤါလီတုိ႔အား ရန္စ က်ဴးေက်ာ္ သတ္ျဖတ္ခဲ့ပါသလား။ ဗုဒၶဘာသာ ရခုိင္ေတြဟာ စိတ္ေကာင္းလြန္းလုိ႔၊ ႐ုိးလြန္းအလြန္းလုိ႔ အာရပ္ ပုံျပင္ထဲက သဲကႏၲရ ကုလားအုပ္ ဗ်ဴဟာကုိ ခံလုိက္ရသည္။ မလုံၿခဳံမႈမ်ား စုိးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈမ်ား ႀကီးထြားလာၾကသည္။ လယ္ဆုံး ရြာဆုံး၊ လူဦးေရ တစစ ၀ါးမ်ဳိခံေနရေသာ အျဖစ္မွသည္ နယ္ဆုံး လူျပဳန္း ေစေသာ ဘ၀သုိ႔ မေရာက္ေစရပါဟု မည္သူ အာမခံမည္နည္း။ အိမ္ျဖဴတာ္လား၊ ကုလသမဂၢလား။ သမုိင္းကုိ ေလ့လာရေကာင္းမွန္းမသိ သမုိင္း သင္ခန္းစာကုိ မသိနားမလည္တဲ့ လူမ်ဳိးဟာ ၾကမၼငင္ေနတဲ့ လူမ်ဳိးပဲလုိ႔ ေဂ်ာ့စန္တာယာနာ ေျပာဖူးသည္။ ရခုိင္တုိ႔သည္ ၾကမၼာငင္ေနေသာ လူမ်ဳိးလား။
ရခုိင္တုိ႔သည္ ကုိယ့္ဘ၀ ကုိယ့္အေျခအေနကုိ သိနားလည္သည္။ သူတုိ႔ႏွင့္ အၿပဳိင္ တည္ရွိလာခဲ့ေသာ မူဆလင္မ်ားကုိ တစုံတရာ နားလည္သည္။ ႏွစ္မ်ား ရာခ်ီေနလာခဲ့ၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ ျပႆနာက ေရေရရာရာ မသိဘဲႏွင့္ အေ၀းမွ ဖိအားေပးေနေသာ ႏုိင္ငံႀကီးမ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္းႀကီးမ်ား ျဖစ္သည္။ အေမရိက္ သံတမန္မ်ားကုိ အာေပါက္မတတ္ ေျပာဖူး၊ ရွင္းျပဖူးၾကၿပီ။ သူတုိ႔မွ သုေတသီမ်ား ရွိၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္ စုိးရိမ္ေသာကမ်ားကုိ ထည့္သြင္း မစဥ္းစား။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ နားလည္မေပး။ စာနာမထား ဆုိတာ ထားရွားလာခဲ့သည္။
(၃)
ေမလ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ လက္က်န္မ်ားကုိ သက္တမ္း တစ္ႏွစ္တုိးရန္ သမၼတ အုိဘားမားက ကြန္ကရက္သုိ႔ အေၾကာင္းၾကားသည္။ မထူးဆန္းပါ။ အံ့ၾသဖုိ႔ ေကာင္းသည္မွာ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းျဖစ္သည္။ " မူဆလင္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ရခုိင္အေရးသည္ အေမရိက၏ အမ်ဳိးသား လုံၿခဳံေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀ါဒကုိ အႀကီးအက်ယ္ ၿခိမ္းေျခာက္ေနသည္ " ဟု ၫႊန္းသည္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က တပ္မေတာ္သည္ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရးမွာ ဆက္လက္ ပါ၀င္ေနမႈ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးတြင္ ႀကီးမားေသာ အခန္းက႑မွ ပါ၀င္ေနေသာ တပ္မေတာ္ကုိ လက္ေတြ႔က်က် ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ဆုတ္ခြာရန္ ျပည္သူမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုမ်ား ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္။ ဖြဲ႔စည္းပုံ ေျပာင္းရမည္။ တပ္မေတာ္ဘက္မွ သေဘာထားႀကီးရမည္။ အခ်ိန္ယူရမည္။ ေပးရမည္။ ဤကိစၥကုိ ထားပါေတာ့။ ရခုိင္ကိစၥက အေမရိက၏ အမ်ဳိးသား လုံၿခဳံေရးကုိ မည္သုိ႔မည္ပုံ ၿခိမ္းေျခာက္ေနပါသနည္း။
အုိဘားမား၏ သေဘာထားကုိဖတ္ရေသာ အေမရိကႏွင့္ ဥေရာပ၊ ကမၻာတ၀ွမ္းမွ လူေပါင္းမ်ားစြာတုိ႔သည္ ရခုိင္ကုိ မည္သုိ႔ နားလည္သြားၾကမည္နည္း။ လုံၿခဳံေရးကုိ ထိခိုက္တယ္ဆုိလွ်င္ ေျမာက္ကုိးရီးယားကဲ့သုိ႔လား။ အယ္လ္ကုိင္ဒါး တာလီဘန္မ်ားကဲ့သုိ႔ ေသြးဆာေနေသာ စစ္ေဘးၾကမၼာ ဗုဒၶသားေတြလား ဟု စဥ္းစားသြားႏုိင္သည္။ တစ္ခါမွ မၾကားဖူး၊ ထူးဆန္းေသာ "ရခုိင္" ဆုိသည့္ ေနရာတစ္ခုက မဟာအင္အားႀကီး အေမရိကရဲ႕ လုံၿခဳံေရးကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ေနသည္ဟု ဆုိေသာ သမၼတ၏ စကားသည္ က်ဳိးေၾကာင္းဆက္စပ္မႈ ကင္းမဲ့ၿပီး ဆင္ျခင္တုံတရား ေခါင္းပါးလြန္းပါသည္။ ေမာဟ မပါဘဲ လက္ရွိအစုိးရမွာ ေကာင္းသည့္ အရာမ်ားရွိသလုိ ေထာက္ျပစရာ ညံ့ကြက္ဆုိးကြက္မ်ား တစ္ပုံတစ္ပင္ ရွိသည္။ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔ရန္ အေၾကာင္းျပခ်က္ သည္မွ်ပင္ ရွားပါးရပါသလား။ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ေထာင္ျပၿပီး စီးပြားေရး အက်ဳိးတူ မူဆလင္ကမၻာကုိ မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးလုိက္ျခင္းသာ ျဖစ္မည္။ ေသနပ္မဆုိထားႏွင့္ လက္နက္ဆုိ၍ သားငါးလွီးရန္ ဓါးကုိေတာင္ ေကာင္းေကာင္း ေသြးမထားေသာ ရခုိင္တုိ႔၊ လွ်ပ္စစ္မီးမရွိ၊ မျမင္ဘူးေသာ ေက်းလက္ ရခုိင္ရြာမွ လယ္သမားမ်ား အင္တာနက္ မသိ၊ ကြန္ပ်ဴတာ မျမင္ဘူးေသာ ရခုိင္ျပည္သူအမ်ားစုသည္ အႏုျမဴစြမ္းအားရွင္ အေမရိကအား မည္သုိ႔ ၿခိမ္းေျခာက္မည္နည္း။ သူ ေျပာခ်င္သည္မွာ ထုိ ရခုိင္မ်ားသည္ ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ မူဆလင္႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ မ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္လိမ့္မည္။ ဧၿပီ ၂၈ ရက္ေန႔က လန္ဒန္၌ ကြန္တားနား ေျပာခဲ့သည္ႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။
(၄)
အေမရိက၏ ႏုိင္ငံျခားေရး ေပၚလစီတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဒီမုိကေရစီကုိ စံႏႈန္းထားသည္။ သုိ႔ေသာ္ ႏုိင္ငံတစ္ခုခ်င္း ျပႆနာ တစ္ခုခ်င္းကုိ ကုိင္တြယ္ရာ၌ ေရွ႕ေနာက္ မညီမႈ၊ ယုတိၱေဗဒ ကင္းမဲ့မႈမ်ားကုိ ေနရာတုိင္းတြင္ ႏႈိင္းယွဥ္ ေတြ႔ရွိႏုိင္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ဟုိတယ္ႏွင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းမ်ားကုိပင္ ပိတ္ပင္ဟန္႔တားရန္ ႀကဳိးစားခဲ့ၾကသည္။ ထုိစဥ္က စစ္အစုိးရ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား သရဖူ ေဆာင္းခဲ့သည္။ ဆုိျခင္းမွာ ျငင္းမရေသာ အမွန္တရား။ သုိ႔ေသာ္ ဤသုိ႔ ႏုိင္ငံတုိင္းကုိ လုပ္ခဲ့သလား။ ကေမၻာဒီးယား၊ ဗီယက္နမ္နဲ႔ တ႐ုပ္ကုိ မည္သုိ႔ ဆက္ဆံခဲ့သလဲ။ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းမွာ ဆုိး၀ါးလြန္းတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ား အဘယ္ေၾကာင့္ ကင္းလြတ္ခြင့္ရေနၾကသလဲ။
လူ႔အခြင့္အေရး စံကုိသာ ကုိင္ထားတယ္ ဆုိလွ်င္ တ႐ုပ္ - အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး ၿပဳိဆင္းသြားလိမ့္မည္။ လူ႔အခြင့္အေရးက တစ္ဘက္၊ ေစ်းကြက္ႏွင့္ အမ်ဳိးသား စီးပြားေရးက တစ္ဘက္၊ ႏွစ္ခု မွ်ၿပီး ကစားေနရသည္။ ႏုိင္ငံေရးဆုိသည္မွာ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ကစား၀ုိင္း ျဖစ္ေနသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စံႏႈန္းမ်ား ဆုိသည္မွာ တစ္ခါတစ္ခါ ဟန္ေဆာင္ပန္ေဆာင္ သံတမန္ အၿပဳံးေလာက္သာ ရွိသည္။
လူ႔အခြင့္အေရး သုည ႏုိင္ငံမ်ား၊ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းမွာ ရွိသည္။ ခ်ာရီယာ ဥပေဒပင္ ႀကီးစုိးေနၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ အေမရိက၏ ေသနဂၤဗ်ဴဟာ မိတ္ေဆြမ်ား၊ စီးပြားေရး ေရာင္းရင္းႀကီးမ်ား လက္နက္ကုန္သည္ႀကီး၏ ေဖါက္သည္ႀကီးမ်ား၊ သည္ေတာ့ အိမ္ျဖဴေတာ္ ႏွာေစးေနသည္။ စုံလုံးကန္းေနသည္။
ဆီးရီးယားမွာ အီရတ္မွာ အာဖဂန္မွာ ေလာင္မီးထေနသည္။ အိမ္ျဖဴေတာ္က အာရွကုိ လွည့္ၿပီး မဟာမိတ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔သည္။ ပစီဖိတ္မွာ ပဋိပကၡ ႀကီးလာသည္။ တ႐ုပ္ - ဗီယက္နမ္တုိ႔ ရန္ထျဖစ္ၾကသည္။ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ ေရႊေခတ္သည္ အတၱလန္တိတ္ အေမရိကအတြက္ ပစီဖိတ္။ စစ္ေအးကာလအလြန္ ေရႊေခတ္ထဲမွာပင္ အာဖဂန္ စစ္ပြဲမွ အယ္လ္ကုိင္ဒါႏွင့္ တာလီဘန္တုိ႔ ေမြးဖြားလာခဲ့သည္။ အစြန္းေရာက္ မူဆလင္ေတြ ေခါင္းေထာင္လာသည္။ ေခါင္းကုိင္ ဖခင္ႀကီး ဘယ္သူလဲ။ ကုိယ္ေမြးတဲ့ ေမ်ာက္ ကုိယ့္ကုိ ျပန္ေျခာက္ေနၿပီ။ ဆုိရွယ္လစ္ႏွင့္ ကြန္ျမဴနစ္မ်ားထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ဆုိး၀ါးတယ္ဆုိျခင္းကုိ တ႐ုပ္ႏွင့္ အာဖဂန္တုိ႔ကုိ ယွဥ္ၾကည့္ပါေလ။ ယခု ႏုိင္ဂ်ီးရီးယားမွာ ဘုိကုိဟာရမ္အဖြဲ႔ ေပၚေပါက္လာၿပီး ေက်ာင္းသူကေလးမ်ားကုိ ျပန္ေပးဆြဲျခင္းမဟုတ္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကုိ ျပန္ေပးဆြဲျခင္း၊ ကမၻာႀကီးကုိ ျပန္ေပးဆြဲျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိကိစၥမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္လွ်င္ ရခုိင္ကိစၥက အလြန္ေသးမႊားလြန္းသည္။
ရခုိင္မွာ ထမင္း ငတ္ေသေနေသာ ဘဂၤါလီ မူဆလင္မရွိ။ ရခုိင္သတ္၍ ေသေနေသာ မူဆလင္ တစ္လတြင္ တစ္ေယာက္မရွိ။ ဒါကုိေတာင္မွ လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈဟု သံတမန္ အသုိင္းအ၀န္းထဲ မီဒီယာထဲ တဂ်ီဂ်ီေအာ္ေနသည္မွာ မည္သည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္နည္း။
ယဥ္ေက်းတဲ့ မူဆလင္ ကမၻာကုိ ေခၽြးသိပ္ဖုိ႔၊ မည္သုိ႔မွ် ကင္းကင္းေန၍ မရေသာ OIC ကုိ မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးဖုိ႔အြက္ အိမ္ျဖဴေတာ္ဟာ ရခုိင္ကုိ က်ားစာ ခ်ေကၽြးေနတာလား။
သမၼတ အုိဘားမား၏ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ အေၾကာင္းျပခ်က္ကုိ အေမရိကန္ျပန္ ျမန္မာ မိတ္ေဆြတစ္ဦးႏွင့္ ေဆြးေႏြးၾကည့္ရာ သူက အရမ္း စေကာ္လာဆန္ေနသည္။ အေမရိကန္သည္ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ဦးထိပ္ထားသည့္အတြက္ ဘာေၾကာင့္ ဤသုိ႔ ဆုံးျဖတ္ရသလဲဆုိသည္ကုိ သူတုိ႔ဘက္မွ ၀င္၍ စဥ္းစားၾကည့္ရန္ အၾကံေပးသည္။ အဲဒီ အေမရိကန္ေတြက ရခုိင္ေတြဘက္က ၀င္စဥ္းစားဖုိ႔ေကာ အေရးမႀကီးဘူးလားဟု မိတ္ေဆြႀကီး ကုိေက်ာ္၀င္းက ေျပာသည္။ အေရးႀကီးသည္မွာ အရွိတရားကုိ သိျမင္ဖုိ႔ ျဖစ္သည္။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္မ်ားသည္ ျမန္မာ့သမုိင္းတြင္ စစ္႐ႈံးေသာ လူမ်ဳိး၊ အပစ္ပယ္ခံ လူမ်ဳိး၊ တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရးေတြ ဆုံး႐ႈံးေနတဲ့ လူမ်ဳိး၊ ကၽြန္တစ္ပုိင္း လူမ်ဳိး၊ ဗမာကုိ ေၾကာက္ရာကေန ကုလားကုိ ေၾကာက္ရ၊ အခု ဒီမုိကေရစီ အေမရိကကုိ ေၾကာက္ရမယ့္ ကိန္း ဆုိက္လာသည္။
ဤကိစၥသည္ ရခုိင္အေရး သက္သက္ မဟုတ္ေတာ့ေခ်။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ စာနာသည့္ ဘ၀တူ ဖိႏွိပ္ခံ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ား၏ နားလည္မႈကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္သည္။ ဗမာ ဒီမုိကရက္ေတမ်ားသည္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔၏ မိတ္ေဆြ ရဲေဘာ္မ်ား ျဖစ္သည္။ တပ္မေတာ္သား၊ ႏုိင္ငံေရးသမား၊ ပညာရွင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ အားလုံးကုိ ရည္ၫႊန္းသည္။
ေက်ာက္ျဖဴ ညီလာခံတြင္ လုံၿခဳံၿငိမ္းခ်မ္း၍ ဖြံ႔ၿဖဳိးတုိးတက္ေသာ ရခုိင္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ေပၚထြက္လာေရးကုိ ဦးတည္လွ်က္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ စု႐ုံးခဲ့ၾကသည္။ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးေပါင္းစုံ တန္းတူခ်စ္ၾကည္ စည္းလုံးေသာ ဖက္ဒရယ္ ႏုိင္ငံေတာ္သစ္ တည္ေဆာက္ရန္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ဤ ျပည္ေထာင္စုထဲတြင္ တန္းတူေရး၊ တရားမွ်မႈႏွင့္ လြတ္လပ္ခြင့္တုိ႔ ဖူးပြင့္ေနရမည္။ ဟိႏၵဴ၊ ခရစ္ယန္၊ မူဆလင္ ဘာသာမ်ဳိးစုံ လူသားတုိ႔သည္ လြတ္လပ္စြာ ယုံၾကည္ ကုိးကြယ္ခြင့္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ျပည့္၀စြာ ခံစားေစရမည္။ ဤသည္တုိ႔ကုိ အိမ္ျဖဴေတာ္ သိသင့္သည္။ ရခုိင္တုိ႔သည္ ရန္လုိေသာ ေသြးဆုိေသာ လူမ်ဳိးမဟုတ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျမတ္ႏုိးေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္သည္။ လူ႔အခြင့္အေရး ေအာင္လံေထာင္ကာ မူဆလင္ကမၻာကုိ မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးျပ ႐ုိဟင္ဂ်ာလႈပ္ရွားမႈမ်ားကုိ ေထာက္ခံအာ ျပတ္ျပတ္သားသား ရပ္တည္ျပေနေသာ အိမ္ျဖဴေတာ္ ေပၚလစီသည္ ရခုိင္ေဒသ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ အေထာာက္အကူ မျပဳႏုိင္။ ျပာဖုံးေနေသာ မီးခဲေလးကုိ မီးက်ီးရဲရဲ ျဖစ္ေအာင္ ေလမႈတ္ေပးသလုိ ျဖစ္ေနသည္။
ကြန္ကရက္မွ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ သက္တမ္းမတုိးမီ ႏွစ္ရက္က အေနာက္ဖက္ နယ္စပ္တြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ေသြးစည္းညီၫြတ္ေရး အဖြဲ႔မွ ၀င္တုိက္၍ ျမန္မာ လက္နက္ကုိင္တခ်ဳိ႕ ထိခုိက္က်ဆုံးခဲ့ရသည္။ ပိတ္ဆုိ႔ၿပီး ေနာက္ေန႔မ်ားတြင္လည္း ဆက္ျဖစ္ေနသည္။
ရခုိင္တုိ႔သည္ အတူေနလာေသာ ဘဂၤလီမ်ားႏွင့္ ေပါက္ကြဲစရာ ျပႆနာမရွိပါ။ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဆုိေသာ စကားလုံး၏ ေနာက္ကြယ္မွ ႏုိင္ငံေရး အနက္ေဆာင္မႈကုိ စုိးရိမ္ေနသည္။ ျဖတ္သန္းခဲ့ေသာ သမုိင္း၏ သင္ခန္းစာမ်ားအရ ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒ၊ သူတုိ႔၏ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္မႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ သူတုိ႔၏ ဆုံး႐ႈံးေနေသာ လြတ္လပ္ခြင့္မ်ား ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မပိတ္ပင္ပါ။ သူတုိ႔ လူသားပီပီ ခံစားခြင့္ရၾကပါေစ။
သုိ႔ေသာ္ အေမရိက EU ႏွင့္ ကုလသမဂၢ သံတမန္ႀကီးမ်ားက ႐ုိဟင္ဂ်ာ မွ ႐ုိဟင္ဂ်ာ။ တစ္ရာမွ မေလွ်ာ့။ တုိင္းရင္းသား သတ္မွတ္ေရးသည္ သူတုိ႔ တာ၀န္ႀကီး တစ္ခု ပမာ ျဖစ္ေနသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ာား သမုိင္းဆရာမ်ားက ဆုံးျဖတ္ၿပီးသား ကိစၥတစ္ခုအေပၚ ဖိအားေပး ၀င္စြက္ဖက္ေနၾကသည္ဆုိလွ်င္ "႐ုိဟင္ဂ်ာ" အသိအမွတ္ျပဳမႈ ေနာက္ဆက္တြဲ ေပၚထြက္လာမည္ ေသခ်ာေသာ၊ ႏုိင္ငံေရး အ႐ႈပ္အရွင္းမ်ား၊ ထိတ္လန္႔စရာ စိန္ေခၚမႈမ်ားကုိ ဘန္ကီမြန္း တာ၀န္ယူႏုိင္မွာလား၊ အုိဘားမားနဲ႔ အိမ္ျဖဴေတာ္ တာ၀န္ယူႏုိင္မွာလား။ အေမရိက၊ ဥေရာပနဲ႔ အာရွ မူဆလင္ အသုိင္းအ၀န္းမွာ ရခုိင္ဆုိတာ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ တန္ဖုိးမထား။ မူဆလင္ေတြကုိ လူမ်ဳိးတုန္း သတ္ျဖတ္ႏုိင္ဖုိ႔ ႀကဳိးစားေနေသာ ဗုဒၶဘာသာမ်ားဟု မွတ္ထင္သြားၾကၿပီး အိမ္ျဖဴေတာ္နဲ႔ ကုလသမဂၢ မည္သုိ႔ ေျဖရွင္းမည္နည္း။ တာ၀န္မရွိဘူးလား။
(၅)
ေမလ ၁၉ ရက္ေန႔ ထုတ္ "နယူးေယာက္တုိင္းမ္" သတင္းစာႀကီး၏ သေဘာထားအျမင္က႑တြင္ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ပါလာသည္။ ဤ သတင္းစာသည္ ႏုိင္ငံတကာတြင္ အလြန္ၾသဇာႀကီးသည္။ ေဆာင္းပါး၏ အမည္က "The Buddhist Bigots" ဗုဒၶဘာသာ တေဇာက္ကန္းမ်ား။ ေဆာင္းပါးအစတြင္ ဗုဒၶဘာသာသည္ ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႔ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အႏွစ္သာရရွိေသာ ဘာသာတစ္ခုအျဖစ္ ခ်ီးမြမ္းထားသည္။ (တစ္ျခား ဘာသာေတြထက္ ပုိျမတ္သလုိလုိ စၿပီး ေျမွာက္တယ္)။ ေနာက္ပိတ္မွာေတာ့ အယ္လ္ကုိင္ဒါလုိ တာလီဘန္လုိ ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္သြားခဲ့ရသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိေတာင္ ဘယ္လုိ ႏုိဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္လဲ။ မူဆလင္ေတြဘက္က မရပ္တည္လုိ႔ အရွက္မဲ့သည္ဟု ေရးသားထားသည္။ သူတုိ႔ ေရးေျပာသမွ် အမွန္။ အလြန္အားေကာင္းေသာ ပါ၀ါ အေပ်ာ့က သူတုိ႔ လက္ထဲမွာ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က လူရာမ၀င္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အသံက အိမ္ထဲမွာတင္ ေပ်ာက္သြားရေသာ ကိန္းဆုိက္ေနသည္။
ရခုိင္သည္ သမုိင္းစဥ္လာရွိေသာ လူမ်ဳိး၊ သူတုိ႔ ေျမတြင္ ေထရ၀ါဒ သာသနာ ထြန္းကားခဲ့သည္။ သူတုိ႔၏ ဒုတိယ သမုိင္းေခတ္ ေ၀သာလီတြင္ မဟာယန ေထရ၀ါဒႏွင့္ ဟိႏၵဴ၀ါဒတုိ႔ အၿပဳိင္ရွိေနခဲ့သည္။ ေနရာအႏွံ႔တြင္ ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ား ရွိသည္။ ေတာင္ထြဋ္ေတာင္ထိပ္မ်ားတြင္ ေစတီမ်ားရွိသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကေတာ့ သူတုိ႔ ဘုိးေဘးဇူဇာနယ္ေျမဟု ေျပာ။ ေ၀သာလီ သကၠဋေက်ာက္စာတြင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ စကားမ်ားပါသည္ဟု ေျပာ။ မဟာမုနိကုန္းကုိ မုိဟာမက္ကုန္းဟု ေျပာ။ လိမ္၊ ရဲရဲသာ လိမ္။ နည္းမ်ဳိးစုံႏွင့္ လိမ္။ လိမ္ဖန္မ်ားလွ်င္ အမွားသည္ အမွန္ျဖစ္လာသည္ဆုိေသာ ဟစ္တလာေလာ့ဂ်စ္ကုိ သုံးၾကသည္။
ရခုိင္တြင္ ပင္လယ္ျပာႀကီးရွိသည္။ ႐ုိးမ ေတာင္တန္းရွိသည္။ သယံဇာတိေပါသည္။ (ျပည္သူမ်ား မခံစားရျခင္းသည္ ကိစၥတစ္ရပ္) ထုိေဒသသည္ ဆင္းရဲမြဲေတၿပီး စက္မႈလက္မႈ မဖြံ႔ၿဖဳိး၊ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ကံဆုိးမုိးေမွာင္က်ေနခဲ့သည္။ ယေန႔ ဒီမုိကေရစီ ေျခလွမ္းစ႐ုံရွိေသး။ မီးေလာင္ေျမ ျဖစ္ဖုိ႔ တာစူေနၿပီ၊ ဘယ္သူေတြက ဖန္တီးေနသလဲ။ ေသြးထုိးေနသလဲ။ မည္သည့္ ရခုိင္မွ ဤအျဖစ္မ်ဳိးကုိ ႀကဳံလုိမည္မဟုတ္ေပ။
ေမ ၂၈ ထုတ္ နယူးေယာက္တုိင္းမ္ သတင္းစာတြင္ ပုိ၍ လက္သံေျပာင္ေသာ ေဆာင္းပါး ပါလာျပန္သည္။ ပင္တုိင္ေဆာင္းပါးရွင္ Nicholas Kristof ၏ "တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ခ်ားစရာ ျမန္မာ့အပ့္သုိက္၀ါဒ" သူသည္ ပူလစ္ဇာဆုရွင္ နာမည္ႀကီး ဂ်ာနယ္လစ္။
အသက္ ၂၃ ႏွစ္အရြယ္ မူဆလင္ မိန္းကေလး မီႏူရာဆာဂင္သည္ ဆရာ၀န္ မပါဘဲ သူမ၏ သားဦးကုိ ေမြးဖြားဖုိ႔ ပင္ပန္းခက္ခဲစြာ ႀကိဳးစားေနရသည္။ ေဆး၀ါး မရွိ။ အားကုိးစရာမရွိ။ ဤသုိ႔ စလာေသာ ဇတ္လမ္းရွင္ကဲ့သုိ႔ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ား ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ တစ္သန္းေက်ာ္ ရွိသည္။ အဆုပ္နာ ေရာဂါႏွင့္ ေဆး၀ါးမရွိဘဲ ေသသြားရေသာ ဘစိန္လည္း ပါလာသည္။ မီးဖြားစဥ္ ေသြးလြန္၍ ကေလးငယ္ ဆုံးသြားရေသာအခါ မီႏူရာ၏ ခင္ပြန္းက "႐ုိဟင္ဂ်ာ ျဖစ္ရတဲ့အတြက္ ငါတုိ႔ ေဆး၀ါးကုသမႈ မရဘူး၊ အေဖ တစ္ေယာက္ဘ၀ကုိ ငါ မရလုိက္ေတာ့ဘူး" ဟု ခါးသီးစြာ ေျပာဆုိသည္။
ေဆာင္းပါးရွင္က အေမရိက၏ ေျပာဆုိမႈမ်ားသည္ ေပ်ာ့ညံ့လြန္းသည္။ ဥေရာပႏွင့္ အာရွသည္ အျခားနည္းရွာရန္ ႀကဳိးစားခဲ့ၿပီး အေမရိကသည္ ဂ်ပန္ ၿဗိတိန္၊ မေလးရွားတုိ႔ႏွင့္ တြဲၿပီး ျမန္မာကုိ ဖိအားေပးရမည္။ သူ၏ ႏုိင္ငံျခားေရး ေပၚလစီ ေရြးခ်ယ္မႈလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အကန္႔အသတ္ရွိၿပီး စစ္ေရးအရ ၀င္စြက္မႈမ်ား ရလဒ္ဆုိးသည္ကုိ အုိဘားမား သိရွိလာၿပီ။ သုိ႔ေသာ္ အျပည့္အ၀ မသုံးေသးေသာ ႏုိင္ငံေရး အရင္းစြမ္းအား (Political Capital) သူ႔မွာ ရွိသည္ဟု ေရးသည္။ မည္သည္ကုိ ဆုိလုိသနည္း။ ဘာေတြ လုပ္မည္နည္း။
တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားတစ္ဦး ဘ၀တြင္ ေတာင္အာဖရိက၏ အသားေရာင္ ခြဲျခားေရး၀ါဒကုိ ဘုိဘားမား ဆန္႔က်င္ခဲ့သည္။ ထုိ႔ထက္ ပုိမုိ ထိတ္လန္႔တုန္လႈပ္စရာ၀ါဒကုိ သာမက တစ္ဦးအေနႏွင့္ ရင္ဆုိင္သင့္သည္ ဟု ေရးသည္။ ျမန္မာသည္ ေတာင္အာဖရိကထက္ ဆုိး၀ါးေနပါေပါ့လား။ ျမန္မာသည္ အေမရိက၏ ရင္းႏွီး ျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား ရွာေဖြေနသည္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ လူလုိ မဆက္ဆံလွ်င္ တျပားတခ်ပ္မွ ရမည္မဟုတ္ေၾကာင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာရမည္ဟု ပူလစ္ဇာဆုရွင္က နိဂုံးခ်ဴပ္ထားသည္။
ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံႀကီးမွ ထက္ျမက္သည့္ ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ဦး ဤမွ် ပကတိတရားႏွင့္ ကင္းကြာ၊ ဤမွ် အျမင္တိမ္မည္မဟုတ္ဟု မထင္မွတ္ခဲ့ပါ။ ေမာဟမ်ား ဖုံးေနသည္ဟုသာ ေတြးမိသည္။
၁၉၈၈ မွ စခဲ့ေသာ အေမွာင္ေခတ္၏ အဆုိး၀ါးဆုံး ႏွစ္ကာလမ်ား၊ အိမ္ျဖဴေတာ္၏ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္မႈ၊ ႏုိင္ငံတကာႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ျဖတ္ေတာက္မႈ စသည္တုိ႔၏ ရလဒ္တစ္ခု အျဖစ္ တ႐ုပ္-ျမန္မာဆက္ဆံေရးသစ္ ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။ တ႐ုပ္ အစုိးရသည္ ျမန္မာအစုိးရ၏ ေက်းဇူးရွင္။ ျမန္မာ့ ဒီမုိကရက္မ်ားအတြက္ေတာ့ ကယ္တင္ရွင္ေလာင္းသည္ အိမ္ျဖဴေတာ္။ အာဏာရွင္ ဗုိလ္ေန၀င္း၏ ဆုိရွယ္လစ္ အစုိးရကုိ ကြန္ျမဴနစ္ ဆန္႔က်င္ေရး ျပင္းထန္သည့္အတြက္ အိမ္ျဖဴေတာ္ အဂၤလန္ႏွင့္ အေနာက္ ဂ်ာမဏီတုိ႔က သေဘာ က်ခဲ့ၾကသည္။ ကြန္ျမဴနစ္ ေတာ္လွန္ေရးကုိေတာ့ တ႐ုပ္ပါတီမွ ေထာက္ပံ့အားေပးခဲ့သည္။ ထုိ ကာလမ်ားတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ေလးစားပါ။ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ေလးစားပါ ဆုိေသာ ေဆာင္ပုဒ္မ်ားသည္ အိမ္ျဖဴေတာ္၏ အဘိဓါန္တြင္ မရွိေၾကာင္းကုိ အင္ဒုိခ်ဳိင္းနား စစ္ပြဲသမုိင္းက သက္ေသျပသြားပါၿပီ။ အိမ္ျဖဴေတာ္ေရာ၊ တိန္အန္မင္ပါ ျမန္မာတုိင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ားကုိ ခ်စ္ခင္ေလးစားပါသည္ ဆုိျခင္းမွာ မရယ္ရေသာ ႏုိင္ငံေရး ဟာသပင္ ျဖစ္မည္။ တန္အန္မင္ ကုိ ဦးၫြတ္ရင္း လမ္းေၾကာင္ လမ္းေပ်ာက္သြားရေသာ ပစၥည္းမဲ့ ေတာ္လွန္ေရးပါတီမွ ေဘာ္ရွီဗစ္ ရဲေဘာ္မ်ား၊ အိမ္ျဖဴေတာ္ကုိ ရွိခုိးကန္ေတာ့ရင္း သူေတာင္းစား ျဖစ္သြားခဲ့ရေသာ ေတာ္လွန္သည့္ ဒီမုိကရက္မ်ား၊ ေရႊလီ - ခ်င္းမုိင္ - မဲေဆာက္မွာ ရွာစရာမလုိ။ ရန္ကုန္-မႏၲေလး ၿမဳိ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ေရာက္ေနပါၿပီ။ ျပည္သူမ်ားမွာလည္း မြတ္ေက်ာျပာစု အေမွာင္ထုထဲမွ ႐ုန္းမထြက္ႏုိင္ေသး။ ေတာ္လွန္ေရးႀကီးက ကမ္းမျမင္၊ လမ္းမျမင္။ ပါ၀ါႀကီးမ်ားက အက်ဳိးစီးပြားမ်ားအတြက္ ဂိမ္းမ်ားကုိ တစ္ခုၿပီး တစ္ခု ကစားေနၾကဆဲ။ ကံဆုိးမုိး ေမွာင္က်ေနေသာ ႏုိင္ငံ၏ ျပည္သူမ်ားသည္ စေတးခံ သားေကာင္မ်ား ျဖစ္ေပးေနရဦးမည္လား။
(၆)
ကမၻာ့ႏုိင္ငံေရးတြင္ သမုဒၵရာမ်ား၏ အခန္းက႑သည္ အေရးပါသည္။ ၁၉ ရာစုတြင္ အတၱလန္တိတ္။ ၂၀ ရာစုတြင္ ပစီဖိတ္။ ၂၁ ရာစုတြင္ကား ေနရာေဟာင္းမ်ား ေနာက္သုိ႔ ေရာက္လာသည္။ ကမၻာကုိ လႊမ္းမုိး ပုိင္စုိးလုိေသာ စူပါႏုိင္ငံသည္ သမုဒၵရာကုိ ပုိင္စုိးႏုိင္ရမည္။ သမုဒၵရာကုိ မပုိင္ဘဲ ယေန႔ ကမၻာႀကီးကုိ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေရးအရ လႊမ္းမုိးရန္ လုံး၀ မျဖစ္ႏုိင္ပါ။ အိႏၵိယသမုဒၵရာ၏ အခန္းက႑ကုိ ယေန႔ ပထ၀ီ ႏုိင္ငံေရး၏ အဆုံးအျဖတ္ ေရျပင္အျဖစ္ ေသနဂၤဗ်ဴဟာ ပညာရွင္မ်ားက အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၾကၿပီ။ အေမရိကသည္ နံပါတ္ ၁ ေနရာကုိ ထိန္းထားရန္ အိႏၵိယသမုဒၵရာကုိ ပုိင္စုိးရမည္။ သုိ႔ေသာ္ ထုိေရျပင္သည္ အေမရိကႏွင့္ အေ၀းႀကီး။ သဟာရ အဖ်ားကေန အင္ဒုိခ်ဴိင္းနား ကၽြန္းစုေတြအထိ ရွည္လ်ားက်ယ္ေျပာၿပီး အာေရဗီယပင္လယ္ႏွင့္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ ႏွစ္ခုရွိေသာ ထုိသမုဒၵရာႀကီးအတြက္ မဟာႏုိင္ငံႀကီးမ်ား ဗ်ဴဟာ ခင္းေနၾကၿပီ။ မဟာဗ်ဴဟာကစားပြဲတြင္ တ႐ုပ္ႏွင့္ အိႏၵိယအတြက္ အိမ္ကြင္းသဖြယ္ ျဖစ္ေနသည္။ အိႏၵိယႏုိင္ငံႏွင့္ အိႏၵိယ သမုဒၵရာဆုိသည္မွာ အမ်ဳိးဆက္ၿပီးသား။ တ႐ုပ္တုိ႔အတြက္ကား ျမန္မာ စစ္အာဏာရွင္တုိ႔အေပၚ အိမ္ျဖဴေတာ္၏ ဟုိကုိင္သည္ကုိင္ ေယာင္ခ်ာခ်ာ ေပၚလစီေၾကာင့္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ကုိ ေမတၱာလက္ေဆာင္ အေခ်ာင္ရလုိက္ေလသည္။ တ႐ုပ္သည္ အေမရိကကုိ ေက်ာ္တက္ရန္ နည္းမ်ဳိးစုံ ႀကဳိးပမ္းေနေသာ စူပါ အာရွဆုိသည္ကုိ ပညာရွင္တုိင္း လက္ခံၿပီးသား ျဖစ္သည္။ တခ်ဳိ႕ ၂၀၅၀ တြင္ အျပတ္ျဖတ္သြားလိမ့္မည္ဟု ေဟာကိန္း ထုတ္ၾကသည္။ တ႐ုပ္ႏုိင္ငံေတာ္တြင္လည္း သိမ္ေမြ႔ေသာ အတြင္း ပဋိပကၡမ်ားစြာႏွင့္။
ယေန႔ ပထ၀ီႏုိင္ငံေရးတြင္ စြမ္းအင္သည္ ထိပ္ဆုံးတန္းမွ ျပႆနာျဖစ္သည္။ အိႏၵိယႏွင့္ တ႐ုပ္တုိ႔အတြက္ စြမ္းအင္ျပႆနာ၏ ထိန္းခ်ဴပ္ ပြဳိင့္မ်ားသည္ အိႏၵိယသမုဒၵရာအတြင္း ေဟာမုတ္ေရလက္ၾကားႏွင့္ မလကၠာေရလက္ၾကားတုိ႔ျဖစ္သည္။ တ႐ုပ္တုိ႔သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ျဖတ္ကာ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္ ထြက္ေပါက္ကုိ ရရွိထားေသာေၾကာင့္ သမုဒၵရာ ႏွစ္စင္းကုိ တံတားထုိးႏုိင္ရန္ အခြင့္အလမ္းသာခဲ့ၿပီ။ ေက်ာက္ျဖဴ - ကူမင္း သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ပုိက္လုိင္း၊ ေက်ာက္ျဖဴ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း၊ ေရနံေလွာင္ကန္ႀကီးမ်ား၊ တ႐ုပ္ျပည္သုိ႔ ေရနံပုိက္လုိင္းမ်ား၊ အထူးစီးပြားေရး ဇုန္ႏွင့္ ေက်ာက္ျဖဴ - တ႐ုပ္ျပည္ မီးရထားလမ္းတုိ႔သည္ အိႏၵိယ သမုဒၵရာကုိ လႊမ္းမုိးရန္ အေျခခံ အုတ္ျမစ္မ်ား ျဖစ္သည္။ တဘက္တြင္ အိႏၵိယ၏ အေရွ႕ေမွ်ာ္၀ါဒအရ ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာင္း ဘက္စုံ စီမံကိန္းႀကီး တစ္ခုသည္ စစ္ေတြဆိပ္ကမ္းကုိ ဗဟုိျပဳကာ မၾကာမီ ေပၚထြက္လာေတာ့မည္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ အုိဘားမားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ေရာက္ရွိလာၿပီး ဒီမုိကေရစီ သတင္းစကားကုိ လက္ေဆာင္ပါးသည္။ သူ႔ ခရီးစဥ္တြင္ တ႐ုပ္၏ ၿဂဳိလ္ပတ္စက္၀ုိင္းတြင္းမွ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ဆြဲထုတ္ဖုိ႔၊ တ႐ုပ္ကုိ စတင္ ထိန္းခ်ဴပ္ဖုိ႔ သေဘာထားမ်ား ပါမည္ ေသခ်ာသည္။ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္ထဲ၌ အေမရိကန္တုိ႔ ေျခလွမ္းေနာက္က်သြားခဲ့ၿပီ။ သုိ႔ေသာ္ ေပၚလစီ မိန္႔ခြန္းထဲတြင္ "႐ုိဟင္ဂ်ာ" ဆုိသည္ကုိ ေျပာျဖစ္ေအာင္ ထည့္ေျပာသည္။ သူ႔အတြက္ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ႐ုိဟင္ဂ်ာကုိ တြန္းတင္ေပးရ၊ အေရွ႕အလယ္ပုိင္း မူဆလင္ကမၻာကုိ မ်က္ႏွာခ်ဳိေသြးရ၊ ျမန္မာ့ေႏြဦးကုိ အားေပးလုိက္ ဖိအားေပးလုိက္ႏွင့္ ႏွစ္မ်က္ႏွာ လုပ္ေနရ၊ တ႐ုပ္ကုိ ထိန္းခ်ဴပ္ဖုိ႔ ႀကဳိးစားရႏွင့္ စမ္းတ၀ါး၀ါး အဆင့္မွာ ေရာက္ေနသည္။ အေမရိက၏ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈက ၁ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ရွိေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဖ်ာခင္းသူက ခင္းေနၾကၿပီ။ အေမရိကန္တုိ႔၏ ဖ်ာခင္း ခ်င္တာက ဖ်ပ္ဖ်ပ္လူး၊ ၀င္ခင္းဖုိ႔ကလည္း ခက္ဆုိသည့္ အေျခအေနမ်ဳိး ေရာက္ေနသည္။
အေမရိကအတြက္ အၾကပ္ဆုိက္ကာလမွာ တ႐ုပ္အတြက္ သမုဒၵရာ အိပ္မက္သည္ တျဖည္းျဖည္း ပီျပင္လာသည္။ ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္တြင္ အေျခက်ေတာ့မည္။ ရခုိင္သည္ တ႐ုတ္တုိ႔၏ အေျခစုိက္ စခန္းျဖစ္လာေတာ့မည္။ အိႏၵိယ သမုဒၵရာကုိ လက္လႊတ္ရလွ်င္ မေ၀းေသာ အနာဂတ္၌ ရာဇပလႅင္ နံပါတ္တစ္မွ ဆင္းေပးရန္ ျပင္ဆင္ေပေတာ့။
အေမရိကသည္ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အေရးတြင္ အဘယ္ေၾကာင့္ ေရွ႕တန္းမွ မားမား ရပ္တည္ေနသနည္း။ လူ႔အခြင့္အေရးသည္ သူတုိ႔၏ စံႏႈန္း၊ မူဆလင္ ကမၻာႏွင့္ OIC သည္ သူတုိ႔၏ အစားထုိး မရႏုိင္ေသာ မိတ္ေဆြႀကီးမ်ား ျဖစ္သည္။ ရခုိင္ေဒသတြင္ တ႐ုပ္တုိ႔ အခုိင္အမာ ေျခကုပ္စခန္း တည္ေဆာက္သြားႏုိင္မႈသည္လည္း ပါ၀င္ႏုိင္သည္။ ရခုိင္ေဒသ တည္ၿငိမ္မႈသည္ တ႐ုပ္တုိ႔အတြက္ အခြင့္အလမ္း သာေစၿပီး တ႐ုပ္ကုိ ထိန္းခ်ဴပ္မည့္ ေပၚလစီအတြက္ အားနည္းခ်က္ ျဖစ္ေနသည္။ တ႐ုပ္ အသာစီးရေနေသာ ေဒသတြင္ မတည္ၿငိမ္မႈမ်ား ရွိေနေစဖုိ႔၊ ႏုိင္ငံတကာ လက္မဲႀကီးက ၀င္ကစားေနတာလား။ ဒီကစားပြဲမွာ ကုလား လက္မဲေတြ၊ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္လွည့္ခ်င္တဲ့ ဗမာ့လက္မဲေတြက ေပ်ာ္ရႊင္ ေက်နပ္စြာ ၀င္ကေနၾကတာလား။ အိမ္ျဖဴေတာ္ဟာ ျမန္မာ့ေႏြဦးကုိ ႐ုိဟင္ဂ်ာ တစ္သန္းနဲ႔ ေလာင္းေၾကးထပ္ေနတာလား။ ကမၻာပထ၀ီ ႏုိင္ငံေရး ကစားပြဲႀကီးမွာ ရခုိင္ေဒသဟာ မီးေလာင္ေျမ ျဖစ္ေပးရမွာလား။ ရခုိင္သုံးသန္းဟာ နယ္႐ုပ္ေတြလုိ စေတးခံေပးရမွာလား။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံမွာ နာက်င္ဆုံး႐ႈံး စေတးရမႈ မ်ားျပားလြန္းေသာ၊ ခါးသီးဆုိး၀ါးလြန္းေသာ ျပည္တြင္း စစ္ႀကီးကုိ နိဂုံးခ်ဴပ္ေစလုိပါသည္။ တန္းတူေသာ၊ ခ်စ္ၾကည္စည္းလုံးေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႀကီး ေပၚထြန္းလာေရးအတြက္ ႀကဳိးပမ္းလုပ္ေဆာင္ေနၾကပါသည္။ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ရွင္သန္ဖူးပြင့္မႈကုိ ေတြ႔ျမင္ခံစားလိုပါသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဒီမုိကေရစီ ျမတ္ႏုိးေသာ တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဗမာ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ တုိင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားအားလုံးကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ရခုိင္မ်ား၏ ရင္ထဲတြင္ တေငြ႔ေငြ႔ ေလာင္ေနေသာ ေသာကဗ်ာပါဒမ်ားကုိ စာနာေပးၾကပါ၊ နားလည္ေပးၾကပါလုိ႔ ေလးစားအားကုိးစြာ ပန္ၾကားအပ္ပါသည္။
ရခုိင္ျပည္သူမ်ား၏ အရွိတရားကုိ နားလည္ဖုိ႔ ႀကဳိးစားပါ။ လူသားခ်င္း စာနာေသာ အကူအညီ ဖြံ႔ၿဖဳိးေရးဆုိင္ရာ အကူအညီမ်ားကုိ သန္႔ရွင္းေသာ စိတ္ေစတနာျဖင့္ ကူညီပါ။ ျမန္မာေႏြဦး စိမ္းျမေသာ ရြက္ႏုရြက္သစ္မ်ားသည္ သင္တုိ႔၏ ဓါတုေဆး၀ါးမ်ားေၾကာင့္ မေႁကြေစလုိ။ ျမန္မာေႏြဦးကုိ ေရစင္ျဖန္းပါ။ ေပ်ာ္ရႊင္ခံစားပါဟု အိမ္ျဖဴေတာ္အား ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္။
ေမာင္ခုိင္ေအာင္ (စစ္ေတြ)
0 comments:
Post a Comment
မွတ္ခ်က္ေတြကို ေဖာ္ျပရန္ ခဏေလးေစာင့္ၾကပါ။